Ziarnojadek kasztanowaty

Ziarnojadek kasztanowaty
	Sporophila cinnamomea
	(Lafresnaye, 1839)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	tanagrowate
Podrodzina	ziarnojadki
Rodzaj	Sporophila
Gatunek	ziarnojadek kasztanowaty
Synonimy
	Pyrrhula cinnamomea Lafresnaye, 1839;
	Pyrrhula cinnamomea Lafresnaye, 1839;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym przeloty zimowiska

Ziarnojadek kasztanowaty^[4] (Sporophila cinnamomea) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje we wschodniej części Ameryki Południowej. Narażony na wyginięcie.

Taksonomia

Gatunek ten jako pierwszy opisał w 1839 roku Frédéric de Lafresnaye, nadając mu nazwę Pyrrhula cinnamomea. Holotyp pochodził znad rzeki Araguaia w stanie Goiás w Brazylii^[2]. Obecnie ziarnojadek kasztanowaty jest umieszczany w rodzaju Sporophila^[4]^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[5].

Występowanie i środowisko

Ziarnojadek kasztanowaty rozmnaża się na suchych łąkach i sawannach północno-wschodniej Argentyny, Urugwaju, skrajnie południowo-wschodniego Paragwaju i skrajnie południowo-wschodniej Brazylii (zachodnia i południowo-środkowa część stanu Rio Grande do Sul)^[2]^[3]^[6]. Poza sezonem lęgowym migruje na niewielkie odległości na północ, osiągając na północy brazylijskie stany: Goiás, południowo-wschodnie Mato Grosso i zachodni Minas Gerais^[2]. Występuje do wysokości około 1100 m n.p.m.^[3]^[6]

Morfologia

Długość ciała około 10 cm. Samiec rudokasztanowy z szarą czapeczką, ciemne skrzydła i ogon są jasno obrzeżone. Biała łata u nasady lotek pierwszorzędowych. Dziób zwykle jasnożółty, czasem szary lub czarny. Samice podobne do samic innych przedstawicieli rodzaju Sporophila^[6].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek kasztanowaty klasyfikowany jest jako gatunek narażony (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 2000 roku; wcześniej, od 1994 roku uznawano go za gatunek bliski zagrożenia. Liczebność populacji szacowana jest na 2500–9999 dorosłych osobników, rozmieszczonych plamowo, w nie więcej niż stu lokalizacjach. Szacuje się, że populacja systematycznie maleje z powodu zawężania się i zanikania jego naturalnego siedliska oraz wyłapywania ptaków w celach ich sprzedaży hodowcom^[3]^[6].

BirdLife International wymienia 55 ostoi ptaków IBA, w których ten gatunek występuje, są to m.in.: w Argentynie – Park Narodowy Mburucuyá i Park Narodowy El Palmar, w Urugwaju – łąki i bagna w dorzeczu Río Negro, Meseta de Artigas, Quebradas de Treinta y Tres, w Paragwaju Park Narodowy San Rafael, Isla Yacyretá na rzece Parana, a w Brazylii – Park Narodowy Emas, Park Narodowy Ilha Grande, Park Narodowy Serra da Bodoquena^[7].

Przypisy

↑ Sporophila cinnamomea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 4 5 Chestnut Seedeater (Sporophila cinnamomea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
1 2 3 4 Sporophila cinnamomea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) – ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-14].
1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-14]. (ang.).
1 2 3 4 Species factsheet: Chestnut Seedeater Sporophila cinnamomea. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-15]. (ang.).
↑ Species factsheet: Chestnut Seedeater Sporophila cinnamomea, Data table and detailed info. BirdLife International. [dostęp 2021-03-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Sporophila cinnamomea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] 1 2 3 4 5 Chestnut Seedeater (Sporophila cinnamomea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).

[iucn-3] 1 2 3 4 Sporophila cinnamomea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) – ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-14].

[ioc-5] 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-14]. (ang.).

[birdlife-6] 1 2 3 4 Species factsheet: Chestnut Seedeater Sporophila cinnamomea. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-15]. (ang.).

[birdlife1-7] Species factsheet: Chestnut Seedeater Sporophila cinnamomea, Data table and detailed info. BirdLife International. [dostęp 2021-03-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]