Zimokwiat wczesny

Zimokwiat wczesny

Systematyka[1]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	Euphyllophyta
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	magnoliowe
Rząd	wawrzynowce
Rodzina	kielichowcowate
Rodzaj	zimokwiat
Gatunek	Zimokwiat wczesny
Nazwa systematyczna
Chimonanthus praecox (L.) Link Enum. Hort. Berol. Alt. 2: 66 1822[2]
Synonimy Beureria praecox (L.) Kuntze Butneria praecox (L.) C.K. Schneid. Calycanthus praecox L. Calycanthus suaveolens Salisb. Chimonanthus baokanensis D.M. Chen & Z.L. Dai Chimonanthus baokanensis var. yupiensis D.M. Chen & Z.L. Dai Chimonanthus caespitosus T.B.Chao, Z.X.Chen & Z.Q.Li Chimonanthus fragrans (Loisel.) Lindl. Chimonanthus fragrans var. grandiflorus Lindl. Chimonanthus grandiflorus (Lindl.) Steud. Chimonanthus luteus (G.Don) Biel. Chimonanthus parviflorus Raf. Chimonanthus praecox var. concolor Makino Chimonanthus praecox var. grandiflorus (Lindl.) Makino Chimonanthus praecox f. intermedius (Makino) Okuyama Chimonanthus praecox var. intermedius Makino Chimonanthus praecox var. luteus G.Don Chimonanthus praecox f. luteus (G.Don) Okuyama Chimonanthus praecox var. reflexus B.Zhao Chimonanthus praecox f. versicolor B.Zhao Chimonanthus verus Biel. Chimonanthus yunnanensis W.W.Sm. Meratia fragrans Loisel. Meratia praecox (L.) Rehder & E.H.Wilson Meratia praecox var. grandiflora (Lindl.) Rehder & E.H.Wilson Meratia yunnanensis (W.W.Sm.) Hu[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Zimokwiat wczesny (Chimonanthus praecox (L.) Link) – gatunek rośliny z rodziny kielichowcowatych (Calycanthaceae Lindl.). Występuje naturalnie we wschodnich Chinach – w prowincjach Anhui, Fujian, Kuejczou, Henan, Hubei, Hunan, Jiangsu, Szantung, Shanxi, Syczuan, Junnan oraz Zhejiang. Ponadto jest uprawiany w wielu częściach świata^[4].

Pokrój

Zrzucający liście lub częściowo zimozielony krzew lub małe drzewo. Dorasta do 3–13 m wysokości. Młode gałązki są owłosione i czworokątne w przekroju poprzecznym^[4].

Liście

Naprzeciwległe. Mają kształt od owalnego do eliptycznego lub podłużnie eliptycznego. Mierzą 5–29 cm długości oraz 2–12 cm szerokości. Są nagie. Blaszka liściowa jest o nasadzie od ostrokątnej do zaokrąglonej i długo spiczastym lub ogoniastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest owłosiony i dorasta do 3–18 mm długości^[4].

Kwiaty

Obupłciowe, pojedyncze, rozwijają się w kątach pędów lub bezpośrednio na pniach i gałęziach (kaulifloria). Mają żółtawą barwę i 15–40 mm średnicy. Wydzielają zapach. Listków okwiatu jest 15–21, mają kształt od okrągłego do odwrotnie jajowatego, z wierzchołkiem od uciętego do zaokrąglonego, listki wewnętrzne są często z purpurowymi plamkami. Kwiaty mają 5–8 pręcików, często z owłosionymi nitkami u podstawy, oraz 2–15 prątniczków. Słupków jest 5–15, są owłosione u podstawy^[4].

Owoce

Niełupki o kształcie od elipsoidalnego do nerkowatego, osiągają 15–16,5 mm długości i 6 mm szerokości, są owłosione u podstawy, mają brązową barwę. Są zamknięte w dzbankowatym, zwężonym przy wierzchołku, mniej lub bardziej zdrewniałym dnie kwiatowym o długości 2–6 cm i szerokości 1–2,5 cm^[4].

Rośnie w lasach. Występuje na wysokości od 500 do 1100 m n.p.m. Kwitnie od listopada do marca, natomiast owoce dojrzewają od kwietnia do listopada^[4].

W medycynie tradycyjnej liście i korzenie tego gatunku są wykorzystywane w leczeniu reumatyzmu, krwotoków czy lumbago. Olej z nierozwiniętych kwiatów stosuje się w leczeniu depresji^[4].