Zofia Ernstowa
| Data i miejsce urodzenia |
22 marca 1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 sierpnia 1994 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Krzysztof Ernst, Tomasz Ernst |
Zofia Ernstowa z domu Kostanecka (ur. 22 marca 1918 w Warszawie, zm. 3 sierpnia 1994 tamże) – polska tłumaczka literatury włoskiej.
Życiorys
Urodziła się w rodzinie Antoniego Kostaneckiego, profesora ekonomii, rektora Uniwersytetu Warszawskiego, i Anny z domu Geyer (1892–1957). Brat Wojciech Kostanecki (1925–1994)[1], był twórcą polskiej trychologii. W 1936 ukończyła Gimnazjum Jadwigi Kowalczykówny w Warszawie i podjęła studia w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej, których nie ukończyła[2]. W latach 1937–1938 studiowała historię sztuki na uniwersytecie w Rzymie[3]. Od czerwca 1938 do września 1944 mieszkała z mężem i synami w Warszawie. Po wybuchu powstania warszawskiego, 9 września 1944 wyszli z oblężonej Warszawy i poprzez obóz przejściowy w Pruszkowie schronili się u krewnych w Dąbrowie Zielonej k. Częstochowy[2].
Wiosną 1945 wyjechali do Łodzi, w 1946 powrócili do Warszawy[2]. Od 1950 pracowała w dziale włoskim Polskiego Radia jako tłumaczka z języka polskiego na włoski[3]. Na początku lat 50. zaczęła zajmować się zawodowo przekładami literatury włoskiej. Debiutowała w 1953 przekładem zbioru nowel Giovanniego Vergi, Don Candeloro i jego trupa. Przełożyła ponad pięćdziesiąt pozycji, w tym dzieła największych klasyków literatury włoskiej, takich jak: Italo Svevo, Elsa Morante, Alberto Moravia, Cesare Pavese, Giuseppe Tomasi di Lampedusa czy Dario Fo. Tłumaczyła także literaturę dla dzieci, przede wszystkich książki Gianniego Rodariego.
W latach 1953–1983 była członkinią Związku Literatów Polskich, od 1964 ‒ PEN Clubu[3]. W latach 1959–1970 pełniła funkcję sekretarza generalnego Sekcji Polskiej Europejskiej Wspólnoty Pisarzy, której była członkiem założycielem[2].
Od 15 października 1938 była żoną geografa i muzyka Jana Ernsta, pseudonim artystyczny Eryan[4], z którym miała dwóch synów: Krzysztofa i Tomasza (ur. 1943)[2].
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim[5] (kwatera 198-5-20,21)[1].
Nagrody i wyróżnienia
- „Medaglia della Direzione Generale delle Relazioni Culturali con l’Estero” za zasługi na polu szerzenia kultury włoskiej w Polsce (1961)
- nagroda Premio di Cultura della Presidenza del Consiglio za przekłady literatury włoskiej na język polski (1969, 1971, 1988)
- nagroda Stowarzyszenia Autorów ZAiKS za działalność przekładową (1985)[6]
- nagroda Premio Canaletto przyznana przez Włoski Instytut Kultury w Warszawie za osiągnięcia w propagowaniu kultury włoskiej w Polsce (1991)
- Nagroda Literacka im. Leopolda Staffa w kategorii "In memoriam" za wybitne osiągnięcia translatorskie (pośmiertnie, 2016)[7]
Źródło:[2].
Przypisy
- 1 2 Cmentarz Stare Powązki: MARCIN ERNST, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02].
- 1 2 3 4 5 6 Katarzyna Biernacka-Licznar. Opowieść o życiu i twórczości Zofii Ernst (1918–1994). „Przekładaniec”. Numer 37, s. 19–33, 2018. Kraków: Wydział Polonistyki UJ, Centrum Badań Przekładoznawczych. ISSN 1425-6851. [dostęp 2025-03-28].
- 1 2 3 „Rówieśniczki Niepodległej”. Zofia Ernstowa – tłumaczka [online], BuwLOG, 9 sierpnia 2018 [dostęp 2025-03-28].
- ↑ Jarosław Mikołajewski: Jan Brzechwa. Wnet i tak zginiemy w zupie. wyborcza.pl, 2016-07-02. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARCIN ERNST, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-09-16].
- ↑ Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], zaiks.org.pl [dostęp 2025-03-28].
- ↑ Laureaci 2016, „Nagroda Literacka im. Leopolda Staffa”, 6 października 2016 [dostęp 2017-09-16] (pol.).