Zofia Paradowicz

Zofia Paradowicz
Janina Niesobska
Miejsce urodzenia

Świętochłowice

Zawód, zajęcie

tancerka, choreografka

Edukacja

Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Ludomira Różyckiego w Bytomiu

Małżeństwo

Krzysztof Janczar (rozwód)
Tadeusz Paradowicz

Dzieci

Krzysztof Artur Janczar

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Zofia Paradowicz, ps. „Janina Niesobska” (ur. w Świętochłowicach[1]) – polska tancerka, choreografka i reżyserka ruchu[2].

Życiorys

Ukończyła naukę w Państwowej Szkole Baletowej w Bytomiu. Dyplom uzyskała w 1956 roku na scenie Opery Śląskiej w Bytomiu[3]. W późniejszym okresie związana była z łódzką sceną baletową, gdzie w latach 1958–1982 była jedną z czołowych solistek Opery Łódzkiej. Grała role m.in. takie jak: Zarema w Fontannie Bachczyseraju, Diablica i Krasawica w Panu Twardowskim, Panna Młoda w Harnasiach, Czarna królowa w Szach-macie, Partyzantka w polskiej realizacji Zielonego stołu oraz w Orfeuszu[2].

Jest twórczynią i kierowniczką pierwszej w Polsce grupy baletowej tańca rozrywkowego i współczesnego „Le Soleil”[4][2], którą założyła na potrzeby realizowanego w latach 70. XX w. cyklu telewizyjnego „Dobry wieczór, tu Łódź”, w ramach którego tworzyła rewie choreograficzne. Ponadto współpracowała jako choreograf z teatrami dramatycznymi i operowymi w Bytomiu, Krakowie, Łodzi i Warszawie[2] oraz zagranicznymi, opracowując ponad 200 choreografii[5]. W ramach pracy jako choreograf w Teatrze Wielkim w Łodzi współpracowała przy produkcjach operowych, takich jak: Faust, Król Ubu Pendereckiego, Jezioro Łabędzie i Pan Twardowski[2]. Współpracowała z wieloma reżyserami, polskimi i zagranicznymi, takimi jak: Kazimierz Dejmek, Boris Eifman, Kurt Jooss, Bogdan Husakowski, Lech Majewski, Erich Walter i Waldemar Zawodziński[5].

Jest wieloletnim wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi[2].

W 2022 roku obchodziła 65-lecie pracy artystycznej[6].

Życie prywatne

W młodości mieszkała przy ul. Szkolnej w Świętochłowicach[1]. Pracując jako profesor baletu w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, nawiązała romans z ówczesnym studentem 4-roku – Krzysztofem Janczarem[7]. Para doczekała się syna – aktora – Krzysztofa Artura Janczara (ur. 1974)[8]. W późniejszym okresie związana była z aktorem – Tadeuszem Paradowiczem[9].

Odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

  • Nagroda „Złota Maska” za choreografię Nocy Walpurgii w Fauście w Operze Śląskiej w Bytomiu (1993)
  • Nagroda nadzwyczajna „Złota Maska” za choreografię i ruch sceniczny w spektaklach Faust, Król Ubu, Tańce w Ballybeg (1994)
  • Nagroda „Złota Maska” za choreografię i ruch sceniczny do spektakli: 101 dalmatyńczyków (Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi), Orfeusz w piekle (Teatr Muzyczny w Łodzi) i Wesele Figara (Akademia Muzyczna w Łodzi) (2000)[14]
  • Nagroda „Złota Maska” za choreografię do 101 dalmatyńczyków i Ptasznika z Tyrolu w Teatrze Muzycznym w Gliwicach (2001)
  • Nagroda Stowarzyszenia Autorów ZAiKS za osiągnięcia w dziedzinie choreografii (2021)[5]

Przypisy

  1. 1 2 Portrety: Janina Niesobska - programy, Oglądaj na TVP VOD [online], TVP VOD [dostęp 2024-06-08] (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 Janina Niesobska [online], taniecPOLSKA [dostęp 2024-04-12] (pol.).
  3. Ruchem nie szastać | Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [online], www.e-kalejdoskop.pl [dostęp 2025-05-21].
  4. Helena Ochocka, Okruchy Telewizyjnej Pamięci [online].
  5. 1 2 3 Zofia Paradowicz [online], zaiks.org.pl [dostęp 2024-04-12].
  6. 1 2 Nagrody i medale, czyli kulturalnie i regionalnie – lodzkie.pl [online], www.lodzkie.pl [dostęp 2024-04-12] (pol.).
  7. Krzysztof Janczar i Janina Niesobska: Studencki romans z profesorką był wielkim skandalem!. Interia.pl, 26 kwietnia 2021. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-12)]. (pol.).
  8. Krzysztof Artur Janczar w bazie filmpolski.pl
  9. Janina Niesobska – tancerka, choreograf [online], art.intv.pl [dostęp 2024-04-12].
  10. Janina Niesobska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2025-05-21].
  11. 1 2 Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-04-12] (pol.).
  12. Rada Miejska w Łodzi, Druk BRM 45/2024 [online], Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Łodzi, 2 kwietnia 2024.
  13. Odznaki „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” wręczone. Kto został uhonorowany? Sprawdź w galerii! [online], uml.lodz.pl, 15 listopada 2024 [dostęp 2025-05-21].
  14. FilmPolski.pl [online].