Zofia Stefania Ustianowicz
| Stefania Ustyanowicz | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja |
Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanki) |
Stefania Ustianowicz (Ustyanowicz), w zakonie siostra Maria Zofia od Serca Jezusowego[1], (ur. 12 marca 1875 Szczakowej[2][1][3], zm. 23 sierpnia 1944 w miejscowości Rusiłów pod Jazłowcem) – polska zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanki).
Życiorys
Była córką Szczepana Ustianowicza i Bronisławy Ustianowicz, z d. Ładyka. Jej ojciec był z pochodzenia Ukraińcem, wyznania greckokatolickiego, matka Polką, wyznania rzymskokatolickiego[4].
Był uczennicą zakładu wychowawczego-naukowego prowadzonego przez niepokalanki w Niżniowie, w 1894 zdała egzamin maturalny w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim we Lwowie. Następnie pracowała jako nauczycielka w domach prywatnych[2][3]. W 1899 wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP (niepokalanek), w 1907 złożyła śluby wieczyste. Pracowała w placówce w Niżniowie, jako mistrzyni internatu i kierowniczka zakładu wychowawczego (1901-1909), od 1909 do 1920 jako przełożona klasztoru[5][3]. W okresie I wojny światowej zorganizowała w klasztorze lazaret, za co w 1915 uhonorował ją austriacki Czerwony Krzyż[5][3]. W 1922 otrzymała także dyplom Polskiego Czerwonego Krzyża[6]
W okresie międzywojennym uzupełniała wykształcenie na Uniwersytecie Poznańskim. Była m.in. dyrektorką gimnazjum niepokalanek w Jarosławiu. Od 1935 do wybuchu II wojny światowej była przełożoną {dyrektorką) Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Królowej Korony Polskiej prowadzonej przez jej zgromadzenie w Maciejowie (działało od 1936). Za działalność oświatową została w 1938 odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[5][7][8]. W sierpniu 1939 została mianowana przełożoną domu zakonnego tamże[3]. Po agresji sowieckiej na Polskę we wrześniu 1939 musiała opuścić maciejowski klasztor[5]. Według różnych źródeł: do 1941 mieszkała w placówce w Nowym Sączu, po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej zamieszkała w klasztorze w Jazłowcu[5] lub też mieszkała kolejno w Kowlu, Lwowie i od kwietnia 1942 do czerwca 1944 Nowym Sączu[3]
2 lipca 1944 wraz z siostrą Laetitią Marią Szembek została wysłana do opuszczonego klasztoru w Niżniowie, aby zabezpieczyć majątek zgromadzenia[5][1] (według innego źródła została wysłana samotnie zaś s. Szembek udała się do niej, aby pomóc jej w powrocie[6]). 23 sierpnia 1944, w drodze powrotnej do Jazłowca, obie siostry oraz wiozący je Antoni Blicharski zginęli w lesie koło Rusiłowa zabici przez nacjonalistów ukraińskich[5][9]. Jej ciało zostało odnalezione w listopadzie 1944, ze śladami wskazującymi na przecięcie nóg piłą i odrąbaną głową[5][10].
Została pochowana w grobowcu zakonnym niepokalanek w Jazłowcu[5][10].
Przypisy
- 1 2 3 Michna 2010 ↓, s. 64.
- 1 2 Malinowski 2004 ↓, s. 29-30.
- 1 2 3 4 5 6 Marecki 2020 ↓, s. 733.
- ↑ Malinowski 2004 ↓, s. 29.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Malinowski 2004 ↓, s. 30.
- 1 2 Marecki 2020 ↓, s. 734.
- ↑ Marecki 2020 ↓, s. 733-734.
- ↑ Zoja Szewczuk Oświatowa działalność Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP w Maciejowie (Łukowie): Gimnazjum
- ↑ Michna 2010 ↓, s. 64-65.
- 1 2 Michna 2010 ↓, s. 65.
Bibliografia
- Mieczysław Malinowski, Niepokalanki z Maciejowa, „Widziane z Wołynia” (4 (59)), 2004, s. 27–30 [dostęp 2025-01-28].
- Agnieszka Michna: Siostry zakonne - ofiary zbrodni nacjonalistów ukraińskich na terenie metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939-1947. Warszawa: wyd. IPN, 2010. ISBN 978-83-7629-122-2.
- Józef Marecki: Misterium Iniquitatis. osoby duchowne i zakonne obrządku łacińskiego zamordowane przez ukraińskich nacjonalistów w latach1939-1947. Kraków: wyd. IPN, 2020. ISBN 978-83-956508-1-9.
- Jacewicz Jan, Woś Jan, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, zeszyt V, Warszawa 1981.
- Kosyra-Cieślak Hanna, Szymczak Romana, Siostry Niepokalanki, Poszłam siać do Polski... i wzeszło, tom I, Szymanów 2004; tom II, Szymanów 2005; tom III, Szymanów 2006.