Zuzanna Kawulok

Nagrobek rodziny Kawuloków na cmentarzu w Istebnej

Zuzanna Kawulok (ur. 24 kwietnia 1938 w Cieszynie – zm. 1 kwietnia 2018[1]) – polska popularyzatorka tradycji górali Beskidu Śląskiego, animatorka folkloru, poetka i gawędziarka ludowa, tancerka, muzyk, esperantystka, przez całe życie związana z Istebną, a nieco szerzej – z tzw. Beskidzką Trójwsią[2].

Życiorys

Była córką Jana Kawuloka i Franciszki z domu Legierskiej. Urodziła się jako jedna z pary bliźniaczek – jej siostra zmarła tuż po porodzie. Od najmłodszych lat wychowywana była w miłości do folkloru beskidzkiego. Grała na skrzypcach oraz na instrumentach pasterskich: trombitach, rogach, gajdach (dudach), fujarkach oraz okarynach; znała także technikę ich wytwarzania. Była poetką, gawędziarką, koronczarką i hafciarką, przewodniczką oraz animatorką życia kulturalnego, m.in. ucząc dzieci gry na instrumentach ludowych. Od 1955 roku należała do Zespołu Regionalnego „Koniaków”, gdzie pełniła m.in. funkcję kierownika muzycznego oraz pisała piosenki i programy regionalne, oparte na starych obrzędach i zwyczajach górali[3]. Po śmierci ojca w 1976 roku prowadziła założoną przez niego Izbę Regionalną „Chata Kawuloka” w Istebnej. Władała również językiem esperanto, będąc aktywną działaczką ruchu esperanckiego. Była jedyną na świecie gajdoszką, która grając na tym instrumencie prowadziła w języku esperanto gawędy na temat życia górali beskidzkich[4].

Pochowana jest we wspólnym grobie razem ze swoimi rodzicami na cmentarzu komunalnym w Istebnej[5].

Nagrody

Za swe zasługi była wielokrotnie nagradzana m.in. nagrodą Prezesa Rady Ministrów „Za upowszechnianie i propagowanie kultury i sztuki wśród dzieci i młodzieży” (1984), Nagrodą im. Oskara Kolberga (1994)[2] oraz Nagrodą im. Karola Miarki (2016)[6].

Przypisy

  1. ISTEBNA, JAWORZYNKA, KONIAKÓW - Oficjalny Serwis Gminy Istebna - Urząd Gminy Istebna - Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej [online], istebna.eu [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  2. 1 2 Marian Pokropek, Zuzanna Kawulok - laureat Nagrody Kolberga 1994 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2023-09-27].
  3. Jak cudnie kochać życie? Zuzanna Kawulok z Istebnej dobrze to wie [online], plus.dziennikzachodni.pl, 23 grudnia 2015 [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  4. (da). Esperanto na beskidzkich szlakach. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom”. R. 45 (1976), s. 202, 1977. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej i Narciarskiej PTTK w Krakowie. (pol.).
  5. Mirosław J. Barański. Cmentarze Istebnej. „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy”. R. XXXVI (e-193 (389)), s. 18-21, listopad 2022. Oddział Wrocławski PTTK. ISSN 1230-9931. (pol.).
  6. Zuzanna Kawulok - laureat Nagrody Kolberga 1994 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2023-09-27].