Zygmunt Harland
| Data i miejsce urodzenia |
30 kwietnia 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
zm. 10 października 1942 |
| Zawód, zajęcie |
architekt, malarz, nauczyciel |


Zygmunt Harland (ur. 30 kwietnia 1881 we Włocławku, zm. 10 października 1942 we Lwowie[1]) – polski architekt i malarz, wykładowca.
Egzamin maturalny zdał w Sosnowcu, po czym podjął studia, najpierw w Petersburgu, a gdy po pół roku został stamtąd relegowany ze względu na zaangażowanie polityczne[2], przeniósł się na architekturę na politechnikę w Dreźnie, zostając jej absolwentem[3]. W czasie pobytu w Niemczech uczył się dodatkowo malarstwa u Antona Ažbego w Monachium. Po studiach pracował w zawodzie architekta w różnych miastach Galicji, a w 1920 osiadł na stałe we Lwowie[4]. Oprócz tworzenia projektów architektonicznych zajął się tam dydaktyką - wykładał w Państwowej Szkole Przemysłowej, w tym w latach 30 XX w. kierował Instytutem Sztuk Pięknych tej uczelni, prowadząc w instytucie zajęcia z malowania i kostiumologii[5][6]. W okresie lwowskim aktywnie działał w miejscowych organizacjach artystów plastyków, ponadto od 1922 do 1932 wchodził w skład redakcji miesięcznika Architekt[7].
Był dwukrotnie żonaty - z malarką Anną Harland-Zajączkowską i z Heleną z d. Abl, z którą ożenił się w 1930[8].
Pochowany na cmentarzu Łyczakowskim[9].
Harland uprawiał różne dziedziny sztuki. Zaprojektował m.in. nowy kościół i jego wystrój wewnętrzny w Haczowie, zbudowany w latach 30. XX w.[10], wnętrze akademika nr 2 Politechniki Lwowskiej (zrealizowany w 1928)[11]. Tworzył też projekty przedmiotów sztuki użytkowej (w tym mebli, ceramiki), witraży, mozaik, plakatów i grafiki dla książek oraz czasopism. Tworzył w stylu art déco, a potem konstruktywizmu oraz neoklasycyzmu. Ponadto jest autorem obrazów olejnych i akwarel oraz rzeźb[12][13]. Zajmował się także restauracją dawnych obrazów i ikon[14].
W roku 1922 dwa projekty grobowców autorstwa Harlanda zostały nagrodzone: grobowca Stefana Bastyra i Polaków zabitych w Złoczowie[15].
Przypisy
- ↑ Żera 1979, s. 33
- ↑ Żera 1979, s. 33
- ↑ Strona SARP Pamięci architektów polskich
- ↑ Żera 1979, s. 33, 34
- ↑ Żera 1979, s. 34
- ↑ Strona SARP Pamięci architektów polskich
- ↑ Żera 1979, s. 34
- ↑ Żera 1979, s. 33
- ↑ Nicieja S.S., 1989: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie. Ossolineum, strona 337.
- ↑ Żera 1979, s. 34
- ↑ Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [Електронний ресурс] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
- ↑ Żera 1979, s. 34
- ↑ Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [online] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
- ↑ Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [online] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
- ↑ Żera 1979, s. 34
Bibliografia
- Żera I., 1979: Harland Zygmunt. W: Bartnicka-Górska H. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom III. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, str. 33, 34.