Zygmunt Harland

Zygmunt Harland
Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1881
Włocławek

Data i miejsce śmierci

zm. 10 października 1942
Lwów

Zawód, zajęcie

architekt, malarz, nauczyciel

Grób Z. Harlanda i jego rodziny na cmentarzu Łyczakowskim
Projekt chaty wiejskiej autorstwa Z. Harlanda. 1915 r.

Zygmunt Harland (ur. 30 kwietnia 1881 we Włocławku, zm. 10 października 1942 we Lwowie[1]) – polski architekt i malarz, wykładowca.

Egzamin maturalny zdał w Sosnowcu, po czym podjął studia, najpierw w Petersburgu, a gdy po pół roku został stamtąd relegowany ze względu na zaangażowanie polityczne[2], przeniósł się na architekturę na politechnikę w Dreźnie, zostając jej absolwentem[3]. W czasie pobytu w Niemczech uczył się dodatkowo malarstwa u Antona Ažbego w Monachium. Po studiach pracował w zawodzie architekta w różnych miastach Galicji, a w 1920 osiadł na stałe we Lwowie[4]. Oprócz tworzenia projektów architektonicznych zajął się tam dydaktyką - wykładał w Państwowej Szkole Przemysłowej, w tym w latach 30 XX w. kierował Instytutem Sztuk Pięknych tej uczelni, prowadząc w instytucie zajęcia z malowania i kostiumologii[5][6]. W okresie lwowskim aktywnie działał w miejscowych organizacjach artystów plastyków, ponadto od 1922 do 1932 wchodził w skład redakcji miesięcznika Architekt[7].

Był dwukrotnie żonaty - z malarką Anną Harland-Zajączkowską i z Heleną z d. Abl, z którą ożenił się w 1930[8].

Pochowany na cmentarzu Łyczakowskim[9].

Harland uprawiał różne dziedziny sztuki. Zaprojektował m.in. nowy kościół i jego wystrój wewnętrzny w Haczowie, zbudowany w latach 30. XX w.[10], wnętrze akademika nr 2 Politechniki Lwowskiej (zrealizowany w 1928)[11]. Tworzył też projekty przedmiotów sztuki użytkowej (w tym mebli, ceramiki), witraży, mozaik, plakatów i grafiki dla książek oraz czasopism. Tworzył w stylu art déco, a potem konstruktywizmu oraz neoklasycyzmu. Ponadto jest autorem obrazów olejnych i akwarel oraz rzeźb[12][13]. Zajmował się także restauracją dawnych obrazów i ikon[14].

W roku 1922 dwa projekty grobowców autorstwa Harlanda zostały nagrodzone: grobowca Stefana Bastyra i Polaków zabitych w Złoczowie[15].

Przypisy

  1. Żera 1979, s. 33
  2. Żera 1979, s. 33
  3. Strona SARP Pamięci architektów polskich
  4. Żera 1979, s. 33, 34
  5. Żera 1979, s. 34
  6. Strona SARP Pamięci architektów polskich
  7. Żera 1979, s. 34
  8. Żera 1979, s. 33
  9. Nicieja S.S., 1989: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie. Ossolineum, strona 337.
  10. Żera 1979, s. 34
  11. Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [Електронний ресурс] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
  12. Żera 1979, s. 34
  13. Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [online] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
  14. Гарлянд Зиґмунт / Ю. О. Бірюльов // Енциклопедія Сучасної України [online] / Редкол. : І. М. Дзюба, А. І. Жуковський, М. Г. Железняк [та ін.] ; НАН України, НТШ. – К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2006
  15. Żera 1979, s. 34

Bibliografia

  • Żera I., 1979: Harland Zygmunt. W: Bartnicka-Górska H. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom III. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, str. 33, 34.