Zygmunt Klinger

Zygmunt Klinger

Ozjasz Klinger

Zygmunt Klinger jako nauczyciel w Sanoku (1906)
major dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia	9 września 1877 Tarnopol
Data i miejsce śmierci	18 sierpnia 1935 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1921
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Piechoty, 1 Pułk Artylerii, SGNW, DOG „Warszawa”, GIArt., DOG „Kraków”, Front Północno-Wschodni, 2 Armia, 25 Pułk Artylerii Polowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska obrona Lwowa wojna polsko-bolszewicka walki o Wilno
Odznaczenia

Zygmunt Klinger, właśc. Ozjasz Klinger (ur. 9 września 1877 w Tarnopolu, zm. 18 sierpnia 1935 w Warszawie) – major dyplomowany artylerii pospolitego ruszenia Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, nauczyciel.

Urodził się 9 września 1877 w Tarnopolu jako syn Maurycego i Gizeli z domu Jedlewskiej^[1][2][3][4]. Był wyznania mojżeszowego^[1]. Jako Ozjasz Klinger od 1888 uczył się w C.K. Gimnazjum w Tarnopolu, gdzie w 1897 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był m.in. Czesław Eckhardt)^[5][6][4].

Przez cztery semestry studiował na Uniwersytecie Lwowskim^[4]. Został nauczycielem języka niemieckiego^[1]. 23 lipca 1902 w charakterze zastępcy nauczyciela został przeniesiony z C.K. Gimnazjum w Przemyślu do C.K. Gimnazjum w Kołomyi^[7][8][9]. W tej szkole uczył języka niemieckiego i był współzawiadowcą niemieckiej biblioteki^[10]. W tym samym charakterze 4 sierpnia 1903 został przeniesiony z Kołomyi do C.K. Gimnazjum w Brzeżanach^[11][12]. Tam uczył języka niemieckiego^[13][4]. 29 sierpnia 1904 został przeniesiony z Brzeżan do C.K. Gimnazjum w Sanoku^[14][15]. Tam jako egzaminowany zastępca nauczyciela uczył języka niemieckiego, języka łacińskiego, był zawiadowcą niemieckiej biblioteki uczniów^{[16][17][18][19]}. W pierwszym półroczu roku szkolnego 1908/1909 otrzymał urlop^[20][1]. W okresie pracy w Sanoku był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych^[21]. 20 lutego 1909 (wzgl. 3 marca) został przeniesiony do C.K. Gimnazjum w Jaśle^[22][23][24]. Uczył tam języka niemieckiego^[25]. 9 stycznia 1911 został uwolniony ze służby^[26].

W 1913 kandydatura Zygmunta Klingera była rozważana przez stronnictwo socjalistów przed wyborami do Sejmu Krajowego w okręgu Sanok-Krosno^[27].

Po wybuchu I wojny światowej 4 sierpnia 1914 w grupie ochotników z Brzeżan skierował się do Krakowa, gdzie gromadziły się oddziały strzeleckie^[4]. Wstąpił do Legionów Polskich i służył w oddziałach, będących zalążkiem 1 pułku piechoty^[4]. Od połowy września do końca października 1914 był żołnierzem Komendy Legionów Polskich^[4]. Został mianowany na stopień podporucznika artylerii 28 września 1914 i otrzymał przydział do 4 batalionu artylerii, w którym był dowódcą I plutonu od lutego do lipca 1915^[4]. Był też adiuntantem II dywizjonu^[4]. Następnie awansowany na stopień porucznika artylerii 20 czerwca 1915^[4]. Od lipca 1915 pełnił funkcję referenta spraw artylerii w sztabie I Brygady^[4]. Od grudnia 1915 był I oficerem w batalionie haubic w składzie 1 pułku artylerii^[4]. Po odejściu w październiku 1916 ze służby frontowej brał udział w I i w II Kursie Szkoły Strzeleckiej Artylerii w Rembertowie w styczniu 1917)^[4]. Potem ponownie był oficerem batalionu haubic^[4]. Od czerwca 1917 był w Stacji Zbornej LP w Przemyślu^[4]. Po kryzysie przysięgowym z lipca 1917 został wcielony do 30 pułku artylerii i 130 pułku artylerii, służąc na ziemi serbskiej^[4].

U kresu wojny 1 listopada 1918 został wybrany jako reprezentant Polskiej Organizacji Wojskowej i Ligi Niezawisłości na członka Komitetu Obywatelskiego, wybranego przez zgromadzenie przedstawicieli polskich stronnictw politycznych i był w składzie strony polskiej uczestniczył w pertraktacjach z Ukraińcami^{[28][29][30][31]}. Wraz z innym przedstawicielem LN i POW, Kazimierzem Świtalskim (także wybranego do Komitetu Obywatelskiego) został członkiem Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie i Komitetu Wykonawczego tegoż^[32]. Został przyjęty do Wojska Polskiego i uczestniczył w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej^[4].

Został awansowany na stopień kapitana^[4]. W tym stopniu był oficerem Sztabu Generalnego w Sztabie Naczelnego Wodza oraz w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa” od 16 grudnia 1918 do 25 września 1919^[4]. W tym okresie, podczas wojny polsko-bolszewickiej z rozkazu Naczelnika Józefa Piłsudskiego został skierowany do Wilna, gdzie przybył 23 grudnia 1918 i został mianowany szefem sztabu gen. Władysława Wejtki, mając za zadanie działanie w celu opanowania miasta przez Polaków^[33][34][35]. Po walkach o Wilno wobec braku szans na utrzymanie się w mieście kpt. Klinger 5 stycznia zadecydował o przerwaniu walk i opuszczeniu Wilna^[36][37]. Później został internowany przez Niemców i uczestniczył w negocjacjach. 11 czerwca 1919 przeniesiony z Generalnego Inspektoratu Artylerii do Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków”, gdzie był szefem Oddziału Informacyjnego^[4]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w artylerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[38]. Służył w Ministerstwie Spraw Wojskowych, we Froncie Północno-Wschodnim, w Oddziale V Dowództwa 2 Armii od 1 października 1920 do 10 marca 1921^[4]. Odszedł z wojska 18 marca 1921^[4]. 17 maja 1922 odznaczono go orderem wojskowym „Virtuti Militari" V klasy^[39].

Potem został zweryfikowany w stopniu majora rezerwy artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919^[40][41]. Był oficerem rezerwy 25 pułku artylerii polowej z Kalisza^[42][43]. W 1934 jako oficer pospolitego ruszenia był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I. Był „przewidziany do użycia w czasie wojny” i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III^[2].

W okresie II Rzeczypospolitej sprawował stanowisko dyrektora oddziału warszawskiego Polskiego Banku Handlowego^[4].

Zmarł 18 sierpnia 1935 w Warszawie^[4][44]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 108-4-9)^[44]. Był żonaty z Zofią z domu Hampel (zm. 1977 w wieku 82 lat)^[45][44].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5942 – 17 maja 1922^{[46][47][4][39]}
• Krzyż Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[48][49][50]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie^[4]

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.