Zygmunt Kurnatowski-Mielżyński
 | |
 podporucznik pilot rezerwy | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1931–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
19 pułk piechoty Odsieczy Lwowa |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa (kampania wrześniowa, agresja ZSRR na Polskę) |
.svg.png){kind=small}
Zygmunt Maria Stanisław Maciej Kurnatowski-Mielżyński (ur. 13 lipca 1909 w Przysiece Starej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski ziemianin, podporucznik pilot rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się jako syn Zygmunta Kurnatowskiego i Marii z Mielżyńskich[1]. Po śmierci rodziców został adoptowany przez wujostwo Ignacego (1858–1936) i Sewerynę, z domu Mielżyńską (1869-1925)[2]. Miał dziewięcioro rodzeństwa (Maria, Emilia, Eleonora, Konstancja, Andrzej, Adam, Józef, Zygmunt, Maciej). Absolwent gimnazjum w Wolsztynie. Ukończył dywizyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty przy 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa w 1932 i Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie w 1933. Odbył ćwiczenia praktyczne w 5 pułku lotniczym w 1934. Współorganizował Aeroklub Poznański. Był ziemianinem. W latach 30. ukończył Wyższe Kursy Ziemiańskie we Lwowie. Następnie zarządzał majątkiem ziemskim Dębno[3]. Interesował się hobbystycznie lotnictwem i jachtingiem.
Wobec zagrożenia konfliktem zbrojnym został zmobilizowany i skierowany do służby wojskowej w 3 pułku lotniczym w sierpniu 1939. Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej wraz z kadrą Bazy Lotniczej nr 3 w toku ewakuacji kierował się w stronę granicy z Rumunią. Nie dysponując uzbrojonym samolotem wojskowym, poruszał się własną awionetką. Po agresji ZSRR na Polskę prawdopodobnie 20 września 1939 został zestrzelony w okolicach Tarnopola[4], w pobliżu granicy rumuńskiej[5]. Tam też dostał się do niewoli sowieckiej i przewieziono go do obozu w Starobielsku[5]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[6]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2301[5].
Jego bracia także byli wojskowymi i uczestniczyli w II wojnie światowej: Stanisław Kurnatowski (1916–1939), zginął w kampanii wrześniowej 10 września 1939, odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari[7], a Maciej (1911–1992) służył w 7 dywizjonie artylerii konnej, był więźniem Oflagu II C Woldenberg[8].
W ramach zbrodni katyńskiej zostało zamordowanych kilku innych członków Aeroklubu Poznańskiego[9][10].
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[11][12][13]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].
11 kwietnia 2012, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w Witosławiu został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Zygmunta Kurnatowskiego-Mielżyńskiego[17][18][19][20].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Paweł Klint, o. Alojzy Pańczak: „Klasztor Franciszkanów w Woźnikach. Dzieje-ludzie-budowle”, Wydawnictwo Opalgraf, Woźniki 2011, ISBN 978-83-63294-01-4, str. 72
- ↑ Zygmunt Maria Stanisław hr. (primog.) Kurnatowski-Mielżyński z Kurnatowic h. Łodzia. sejm-wielki.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Śmigielskie ofiary zbrodni katyńskiej. ck-smigiel.pl. [dostęp 2014-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 kwietnia 2014)].
- ↑ Wydarzyło się dziś – 13 lipca. infolotnicze.pl, 13 lipca 2013. [dostęp 2014-04-26].
- 1 2 3 4 Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 280.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Stanisław Kurnatowski. bohaterowie1939.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Kurnatowski Maciej Zbigniew. 7dak.pl. [dostęp 2014-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 kwietnia 2014)].
- ↑ Zginęli w Katyniu i Charkowie czł. Aeroklubu Poznańskiego. aeroklub.poznan.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ 70. rocznica zbrodni katyńskiej. lotniczapolska.pl, 8 kwietnia 2010. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 175 [dostęp 2024-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Zapowiedź uroczystości. powstanie.wielkopolskie.mrocza.net. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Historia Koła. powstanie.wielkopolskie.mrocza.net. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Jarosław Odrobiński: Uroczystości w Witosławiu. powstanie.wielkopolskie.mrocza.net. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w Mroczy. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 kwietnia 2014)].
Bibliografia
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zygmunt Kurnatowski-Mielżyński. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 kwietnia 2014)].