Zygmunt Niewiadomski
![]() Zygmunt Niewiadomski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Profesor nauk prawnych | |
| Specjalność: prawo administracyjne, prawo gospodarcze | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1981 – nauki prawne |
| Habilitacja |
1989 – nauki prawne |
| Profesura |
1996 |
| Odznaczenia | |
Zygmunt Konrad Niewiadomski (ur. 1 czerwca 1950 r. w Zamościu) – polski prawnik, profesor nauk prawnych, nauczyciel akademicki, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku.
Życiorys
Studia prawnicze ukończył na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 1972 r. Tam rozpoczął pracę w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego, uzyskując stopnie naukowe: doktora (1981) i doktora habilitowanego nauk prawnych (1989). Tytuł naukowy profesora nauk prawnych uzyskał w 1996 r.[1] Stażysta Uniwersytetu w Zurichu oraz Akademii Badań Przestrzennych i Planowania Krajowego w Hanowerze. Absolwent studiów podyplomowych w Międzynarodowym Instytucie Administracji Publicznej w Paryżu (planowanie przestrzenne obszarów wiejskich). Od 1980 r. pracuje w instytucjach naukowych w Warszawie: Instytucie Administracji i Zarządzania (adiunkt, docent, sekretarz naukowy), Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej (profesor, a w latach 1990–1996 dyrektor) oraz Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego (profesor zwyczajny, kierownik Katedry Prawa Administracyjnego, a w latach 1999–2003 prorektor). Rektor Wyższej Szkoły Zarządzania Personelem w Warszawie (2002-2003)[2].
W latach 2003 - 2025 pracował w Szkole Głównej Handlowej (SGH) na stanowisku profesora zwyczajnego, pełniąc m.in. funkcję kierownika Katedry Prawa Gospodarczego, dyrektora Instytutu Prawa i Polityki Gospodarczej oraz kierownika studiów podyplomowych: Podstaw prawno-ekonomicznych procesu inwestycyjnego i Zamówień publicznych[3]. Od 1994 r. jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego, od 2010 r. w stanie spoczynku.
Specjalizuje się w prawie administracyjnym i gospodarczym (gospodarka przestrzenna, proces inwestycyjno-budowany, samorząd terytorialny)[4]. Autor licznych publikacji z tego zakresu, w tym współredaktor i współautor „Systemu prawa administracyjnego”, wielokrotnie wznawianych komentarzy do prawa budowlanego oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Wielkiej Encyklopedii Prawa (Prawo administracyjne), Leksykonu Pojęć Planistycznych Polski i Niemiec, oraz podręczników akademickich z prawa administracyjnego, samorządu terytorialnego i planowania przestrzennego[5]. Z tego też zakresu prowadził wykłady w Szkole Głównej Handlowej, a także na: Uniwersytecie Warszawskim w Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego, Politechnice Warszawskiej w Kolegium Nauk Społecznych oraz Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Rzeszowie.
Wypromował siedmiu doktorów nauk prawnych oraz kilkuset magistrów prawa i administracji. Promotor doktoratu honoris causa SGH nadanego prof. dr. hab. Stanisławowi Sołtysińskiemu[6]. Recenzent w siedmiu postępowaniach o nadanie tytułu naukowego profesora nauk prawnych oraz w ponad pięćdziesięciu postępowaniach o nadanie stopnia naukowego: doktora habilitowanego i doktora nauk prawnych[1].
Członek krajowych i międzynarodowych gremiów naukowych: w latach 1990-1999 w Komitecie Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk (KPZK PAN), w tym jedną kadencję w Prezydium (1993-1995). Członek Lubelskiego Towarzystwa Naukowego oraz Towarzystwa Naukowego KUL[7]. Od 1995 r. członek rzeczywisty Akademie für Raumforschung und Landesplanung (aktualnie Akademie für Raumentwicklung in der Leibniz-Gemeinschaft) z siedzibą w Hanowerze[8].
Wchodzi w skład rad programowych czasopism naukowych, w tym Przeglądu Prawa Publicznego, Samorządu Terytorialnego oraz Studiów i Prac Kolegium Zarządzania i Finansów SGH.
Członek gremiów konsultacyjnych w kraju (m.in. Rada Samorządowa przy Prezydencie RP 1992-1995 oraz Państwowa Rada Gospodarki Przestrzennej 1996-1997) i za granicą (m.in. Rada Konsultacyjna Stowarzyszenia Regionów Europejskich 1995-1997 oraz Rada Doradcza przy Ministrze Komunikacji, Budownictwa i Mieszkalnictwa RFN 1999-2003).
Od 1990 r. ekspert komisji sejmowych i senackich kilku kadencji, właściwych w sprawach samorządu terytorialnego, prawa budowlanego i planowania przestrzennego. W tym charakterze brał aktywny udział w pracach legislacyjnych przywracających instytucję samorządu terytorialnego oraz statuujących nowy system prawny planowania przestrzennego. Współautor projektu założeń polityki komunalnej państwa (1993). Autor ekspertyzy prawnej do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowanie Kraju 2008-2033 (KPZK PAN oraz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2008). Inicjator opracowania projektu kodeksu urbanistyczno-budowlanego i powołania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego[9]. W latach 2012–2014 Przewodniczący tej Komisji[10]. Współpracował z Bankiem Światowym przy opracowaniu raportów Doing Business 2017[11] oraz B-Ready 2025 Business.
W II edycji rankingu Gazety Prawnej na najbardziej wpływowych prawników w Polsce (2013) zajął 26 miejsce[12].
Pasjonuje się historią Zamościa i dorobkiem prawno-urbanistycznym założyciela miasta Jana Zamoyskiego.
Odznaczenia i wyróżnienia
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1999)[13] oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2012)[14]. Wyróżniony Medalem za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości (2010) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2011) oraz Medalem Pro Masovia (2024)[15]. Laureat nagród naukowych Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa (1988) oraz Ministra Infrastruktury (2002).
Wybrane publikacje
- Planowanie przestrzenne w systemie zadań samorządu terytorialnego. Zagadnienia administracyjno-prawne. Studia KPZK PAN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994[16].
- Deutsch-polnisches Handbuch der Planungsbegriffe. Polsko-Niemiecki Leksykon Pojęć Planistycznych (współredaktor i współautor), Akademie für Raumforschung und Landesplanung, Hannover-Warschau 2001[17].
- Prawo administracyjne (redaktor i współautor), 6 wydań, LexisNexis, Warszawa 2002-2013[18].
- Planowanie przestrzenne. Zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003[19].
- Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz (redaktor i współautor), 13 wydań, C.H. Beck, Warszawa 2004-2023[20].
- Prawo budowlane. Komentarz (redaktor i współautor), 12 wydań, C.H. Beck, Warszawa 2006-2024[21].
- Pojęcie administracji publicznej, (w:) System prawa administracyjnego. Tom I. Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, C.H. Beck, Warszawa 2010[22].
- Samorząd terytorialny, (w:) System prawa administracyjnego. Tom VI. Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, C.H. Beck, Warszawa 2011[23].
- Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa (współredaktor i współautor), C.H. Beck , Warszawa 2011[24].
- Konstytucyjne aspekty regulacji procesu inwestycyjno-budowlanego (wespół z Romanem Hauserem), Państwo i Prawo 2015/6[25].
- Wielka Encyklopedia Prawa. Prawo administracyjne (współredaktor i współautor), Fundacja „Ubi societas, ibi ius”, Warszawa 2020[26].
- O znaczeniu tradycyjnej konstrukcji prawnej samorządu terytorialnego w warunkach współczesności, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2020/4[27].
- Teoretyczne podstawy samorządu, w tym samorządu terytorialnego (w:) System prawa samorządu terytorialnego Tom I, Wolter Kluwer, Warszawa 2022[28].
Przypisy
- 1 2 Prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Who is who w Polsce. Encyklopedia bibliograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków. Hűbners, 2005, s. 2718. ISBN 978-3-7290-0100-8.
- ↑ Złota Księga Nauk Ekonomicznych, Prawnych i Ścisłych. Polski Instytut Bibliograficzny, Helion, 2005, s. 229. ISBN 83-9-200-1435.
- ↑ Złota księga Nauk Społecznych. Polski Instytut Bibliograficzny, Helion, 2014, s. 198. ISBN 978-83-937255-2-6.
- ↑ Złota Księga Nauki Polskiej. Naukowcy Zjednoczonej Europy. Polski Instytut Bibliograficzny, Helion, 2016, s. 559. ISBN 978-83-920014-6-1.
- ↑ Szkoła Główna Handlowa w Warszawie: Profesor Stanisław Sołtysiński. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Janusz Kapuścik: Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T. 3. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2000, s. 294. ISBN 83-9-0529-580.
- ↑ 50 Jahre ARL in Fakten (Kurzbiographien der ördentlichen Mitglieder). Hannover: Akademie für Raumforschung und Landesplanug, 1996, s. 217. ISBN 978-3-88838-514-8.
- ↑ Prawo budowlane w jednym kodeksie. Rzeczpospolita, 12-05-2009. [dostęp 2021-04-13].
- ↑ Nowy fundament. Propozycja radykalnych zmian prawa budowlanego. Serwis Samorządowy PAP. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Doing Business 2017: Equal Opportunity for All. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Wykładowcy WSPiA wśród najbardziej wpływowych prawników w Polsce. Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Rzeszowie. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ M.P. z 1999, poz. 409.
- ↑ M.P. z 2012, poz. 560.
- ↑ Jubileusz 25-lecia Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w Warszawie. Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie, 2024-02-02. [dostęp 2025-02-03].
- ↑ Katalog Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Akademie für Raumforschung und Landesplanung. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Katalog Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Katalog Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Księgarnia Wydawnictwa C.H. Beck. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Księgarnia Wydawnictwa C.H. Beck. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Katalog Biblioteki Szkoły Głównej Handlowej. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Katalog Biblioteki Szkoły Głównej Handlowej. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Katalog Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Państwo i Prawo. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Fundacja „Ubi societas, ibi ius”. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Profinfo.pl. [dostęp 2025-02-03].
