4 Samodzielna Armia Obrony Powietrznej

4 Samodzielna Armia Obrony Powietrznej – związek operacyjny Sił Zbrojnych ZSRR i Federacji Rosyjskiej.

W grudniu 1994 roku 4 Samodzielna Armia OP została przeformowana w 5 Korpus OP. W 1998 roku 5 K OP włączono w skład Sił Powietrznych i Obrony Przeciwlotniczej Federacji Rosyjskiej. Zgodnie z dyrektywą Sztabu Generalnego z 30 listopada 2000, od 1 czerwca 2001 roku 5 KOP przeformowano w 5 Armię Sił Powietrznych i Obrony Powietrznej^[1].
5 Armia Lotnicza i Obrony Powietrznej zawierała (2010) w swoim składzie jednostki lotnicze i siły obrony powietrznej dyslokowane w granicach Nadwołżańsko-Uralskiego Okręgu Wojskowego. Według niepełnych danych posiadała 49 bombowców Su-24, 34 myśliwce przechwytujące MiG-31, a także 383 szkoleniowe samoloty L-39^[2].

W latach 1991–1992^[3]

• dowództwo – Swierdłowsk

korpusy OP

• 5 Korpus Obrony Powietrznej – Swierdłowsk
• 19 Korpus Obrony Powietrznej – Czelabińsk

lotnictwo myśliwskie OP

• 681 pułk lotnictwa myśliwskiego – Daniłowo
• 683 pułk lotnictwa myśliwskiego – Bobrowka
• 763 Jarosławski pułk lotnictwa myśliwskiego – Dombarowskoje
• 764 pułk lotnictwa myśliwskiego – Balszoje Sawino

• Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
• Tomasz Grabowski: Rosyjska siła. Siły Zbrojne i główne problemy polityki obronnej Federacji Rosyjskiej w latach 1991-2010. Częstochowa: Instytut Geopolityki, 2011. ISBN 978-83-61294-52-8.