Acontistini
| Acontistini | |||
| Giglio-Tos, 1915 | |||
 Callibia diana z podplemienia Callibiina | |||
 Acontista aurantiaca z podplemienia Acontistina | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Parvordo | |||
| (bez rangi) | Amerimantodea | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię |
Acontistini | ||
| Synonimy | |||
| |||
Acontistini – plemię modliszek z rodziny Acanthopidae i podrodziny Stenophyllinae. Obejmuje 38 opisanych gatunków.
Morfologia
Owad dorosły
Modliszki osiągające niewielkie rozmiary. Zazwyczaj ciało ich jest dość krótkie i krępe. Najczęściej ubarwione są zielono, zielono-żółto, zielono-brązowo czy zielono-biało, rzadziej brązowo. Tylne skrzydła samców bywają od całkiem przezroczystych po rozlegle pigmentowane, samic zaś zawsze są kolorowe; mogą być jedno- lub wielobarwne, a najczęściej występującymi na nich kolorami jest szkarłat, pomarańcz, róż i ciemny, czasem fioletowo połyskujący brąz[1]. Chwytne odnóże przedniej pary ma na udzie trzy kolce dyskoidalne i pięć kolców tylno-brzusznych[1][2] – ta ostatnia cecha stanowi synapomorfię plemienia, powstałą w wyniku zatracenia jednego z sześciu występujących w pierwotnym planie budowy rodziny kolców. Odwłok odznacza się przysadkami o niepowiększonym członie wierzchołkowym, co również uchodzi za synapomorfię plemienia[2]. Genitalia samca mają na prawej krawędzi rombowatego fallomeru brzusznego, oprócz wyraźnego i zesklerotyzowanego, rozwidlonego lub niezmodyfikowanego wyrostka dystalnego także, związany z dużym obszarem błoniastego oskórka, wyrostek proksymalny boczny[1].
Kokon jajowy
Ooteki umieszczane są zwykle na płaskich powierzchniach, np. na liściach, rzadziej na korze czy patykach. Kształt mają najczęściej łezkowaty, rzadziej beczułkowaty czy prostokątnawy, przy czym w dystalnej części zawsze zaopatrzone są w nitkowaty wyrostek. Do podłoża przytwierdzane są zazwyczaj końcem tylnym tak, że rejon wylęgowy ustawiony jest do podłoża prostopadle lub pod kątem, ale zdarzają się wyjątki, np. u Callibiina ooteka umieszczana jest do góry nogami, stroną grzbietową spoczywając na podłożu. Zewnętrzna ściana kokonu ma barwę rudobrązową do brunatnej, ale całą ootekę przykrywa warstwa białawego do siarkowożółtego materiału[1].
Ekologia i występowanie
Modliszki te zasiedlają głównie wilgotne lasy równikowe. Nieliczne gatunki spotykane są w formacjach o wykształconych porach roku. Bytują na różnorakiej roślinności. Wczesne stadia rozwojowe niektórych gatunków stosują w wyglądzie i zachowaniu mimikrę względem mrówek (myrmekomorfia), zwłaszcza tych z rodzaju Pseudomyrmex[1].
Owady te zamieszkują krainę neotropikalną[1][2], zarówno część północno-, jak i południowoamerykańską. Rozmieszczone są od środkowego Meksyku na północy przez Amerykę Centralną po północną i środkową Amerykę Południową; ponadto pojedynczy gatunek występuje na południu Karaibów, natomiast jedyne doniesienie z Kuby przypuszczalnie jest błędne[1].
Taksonomia i ewolucja
Takson ten wprowadził do systematyki Ermanno Giglio-Tos w 1915 roku[3]. W systemie z 1919 roku wyróżniał w obrębie modliszkowatych podrodzinę Acontistinae z plemionami Acontistae i Callibiae[4]. W systemie Antona Handlirscha z 1930 roku Acontistae i Callibiae zaliczone zostały do Hymenopodidae[5]. Max Beier w systemie z 1964 roku wyróżniał w obrębie Hymenopodidae i podrodziny Acromantinae plemię Acontistini[6]. Reinhard Ehrmann i Roger Roy w systemie z 2002 roku klasyfikowali omawiany takson pod nazwą Acontiothespini jako jedyne plemię podrodziny Acontiothespinae w obrębie rodziny Acanthopidae[7]. W 2004 roku Roger Roy skorygował nazwy owego plemienia i podrodziny na Acontistini i Acontistinae[8]. W bazującym na wynikach molekularnej analizy filogenetycznej systemie Julia Riviery i Gavina J. Svensona z 2016 roku omawiany takson wyniesiono do rangi osobnej rodziny Acontistidae w obrębie nadrodziny Acanthopoidea[1]. W uwzględniającym także dane morfologiczne systemie Christiana J. Schwarza i Roya z 2019 roku Acontistidae obniżone zostały do rangi plemienia w obrębie podrodziny Stenophyllinae, zaliczonej do Acanthopidae[2].
Do plemienia zalicza się 38 opisanych gatunków, zgrupowanych w siedmiu rodzajach i dwóch podplemionach[9]:
- Callibiina Giglio-Tos, 1919
- Callibia Stål, 1877
- Acontistina Giglio-Tos, 1915
- Ovalimantis Roy, 2015
- Acontista Saussure et Zehntner, 1894
- Raptrix Terra, 1995
- Tithrone Stål, 1877
- Paratithrone Lombardo, 1996
- Astollia Kirby, 1904
W wynikach analizy molekularnej Riviery i Svensona z 2016 roku Acontistini zajęły pozycję siostrzaną dla Acanthopinae, tworząc z nimi klad siostrzany dla Stenophyllini[1]. Natomiast według wyników morfologicznych badań Schwarza i Roya z 2019 roku Stenophyllini zajmują pozycję siostrzaną dla Acontistini, tworząc z nimi klad siostrzany dla Acanthopinae[2].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Julio Rivera, Gavin J. Svenson. The Neotropical ‘polymorphic earless praying mantises’ – part I: molecular phylogeny and revised higher-level systematics (Insecta: Mantodea, Acanthopoidea). „Systematic Entomology”. 41, s. 607–649, 2016.
- 1 2 3 4 5 Christian J. Schwarz, Roger Roy. The systematics of Mantodea revisited: an updated classification incorporating multiple data sources (Insecta: Dictyoptera). „Annales de la Société entomologique de France (N.S.)”. 55 (2), s. 101–196, 2019. DOI: 10.1080/00379271.2018.1556567.
- ↑ Ermanno Giglio-Tos. Mantidi esotici. Generi e specie nuove. „Bullettino della Società Entomologica Italiana”. 46, s. 134–200, 1915.
- ↑ Ermanno Giglio-Tos. Saggio di una nuova classificazione dei mantidi. „Bullettino della Società Entomologica Italiana”. 49, s. 50–87, 1919.
- ↑ Anton Handlirsch, Insecta 1, [w:] W. Kükenthal, T. Krumbach (red.), Handbuch der Zoologie 4 (1): Progoneata – Chilopoda – Insecta, Berlin: Walter de Gruyter & Co, 1930, s. 1–892.
- ↑ Max Beier, Blattopteroidea, Mantodea, [w:] H.G. Bronn (red.), Klassen und Ordnungen des Tierreichs. Fünfter Band: Arthropoda. III Abteilung: Insecta, wyd. Geest & Portig, Leipzig 1964, s. 849–970.
- ↑ Reinhard Ehrmann: Mantodea – Gottesanbeterinnen der Welt. Münster: Natur und Tier Verlag GmbH, 2002.
- ↑ Roger Roy. Lagrecacanthops et Miracanthops, deux nouveaux genres d’Acanthopinae (Dictyoptera, Mantodea, Acanthopidae). „Bulletin de la Société Entomologique de France”. 109, s. 491–498, 2004.
- ↑ Daniel Otte, Lauren Spearman, Martin B.D. Stiewe, David C. Eades: tribe Acontistini. [w:] Mantodea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2024-01-04].