Ada Fighiera-Sikorska

Ada Fighiera-Sikorska
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1929
Siedlce

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 1996
Turyn

Zawód, zajęcie

dziennikarz

podpis

Ada Fighiera-Sikorska (właściwie Adela[1][2]) (ur. 26 stycznia 1929 w Siedlcach, zm. 7 sierpnia 1996 w Turynie) – polska dziennikarka, redaktorka czasopisma Heroldo de Esperanto[3]. Członek Światowego Związku Dziennikarzy Esperantystów (TEĴA), Związku Pisarzy Esperantojęzycznych (EVA), esperanckiego PEN Club i członek honorowy Światowego Związku Esperantystów (UEA).

Życiorys

Ada Sikorska (2. rząd, P) podczas pobytu w Isfahanie z siostrą Marią (na dole) oraz koleżankami z klasy Marią Gordziejko (2. rząd, L) i Aleksandrą Jarmulską (góra), 1943–1944

Ada Fighiera-Sikorska była córką Marii z domu Schmar i generała Franciszka Sikorskiego. Wychowała się w Warszawie, gdzie mieszkała do momentu niemieckiej napaści na Polskę 1 września 1939. Wtedy wraz z rodzicami, babcią po kądzieli Marią (ur. 1878), siostrą Marią[4] i przyrodnią siostrą Krystyną uciekła do Lwowa[5], gdzie jej ojciec miał za zadanie organizować obronę miasta. Po sowieckiej agresji z 17 września rodzina Ady Fighiery-Sikorskiej, tak jak miliony innych Polaków, padła ofiarą prześladowań ze strony ZSRR. Ada z matką i siostrą Marią (ur. 1931)[6] została zesłana w lipcu 1940[7] na Syberię[8], gdzie uczęszczała do szkoły podstawowej. Jej ojciec natomiast wraz z ok. 3800 innymi polskimi oficerami służby stałej i rezerwy przetrzymywanymi w specjalnym obozie jenieckim NKWD w Starobielsku został zastrzelony wiosną 1940 w Charkowie w ramach zbrodni katyńskiej.

Dzięki umowie z Wielką Brytanią w 1941 roku ZSRR uwolnił 2 miliony polskich internowanych na Syberii osób cywilnych. W 1942 Ada z matką i siostrą mogły wyjechać przez Samarkandę do Persji, najpierw do Teheranu, a następnie do Isfahanu, gdzie poszła do polskiej szkoły. Między 1945 a styczniem 1948 mieszkała z innymi polskimi uchodźcami w stolicy Libanu – Bejrucie; w 1948 zdała polski egzamin maturalny w Wielkiej Brytanii. W listopadzie wróciła do Polski po ośmioletniej tułaczce wojennej i powojennej.

Ukończyła slawistykę, specjalizacja dziennikarstwo, na Uniwersytecie Warszawskim, następnie rozpoczęła pracę w wydawnictwie. W 1956 uczestniczyła w kursach języka esperanto, które w Warszawie organizował Julio Baghy.

W 1958, przed jubileuszowym Światowym Kongresem Esperanto w Warszawie, była wiceprezydentem Warszawskiego Towarzystwa Esperanckiego i członkiem esperanckiej redakcji Polskiego Radia[3], wtedy poznała swojego przyszłego męża, który jako członek Stałego Komitetu Kongresowego (Konstanta Kongresa Komitato) przebywał w Warszawie, przygotowując kongres. W 1960 w Brukseli wyszła za mąż za Gian Carlo Fighierę. Rok później pracowała z nim przy organizacji Światowego Kongresu Esperanto w Harrogate (Wielka Brytania)[3].

W 1962 Ada Fighiera-Sikorska przejęła od Theodore’a Junga czasopismo „Heroldo de Esperanto”[9][10], które redagowała przez 36 lat, aż do swojej śmierci: najpierw przez 17 lat w Brukseli, a następnie przez 9 lat w Madrycie, na końcu, od 1988, w Turynie. Równocześnie aktywnie uczestniczyła w wielu międzynarodowych, krajowych i regionalnych kongresach i spotkaniach esperanckich jako nauczycielka i wykładowczyni.

Ada zmarła w wieku 67 lat w klinice Fornaca (Turyn), gdzie przeleżała dwa miesiące z powodu nieuleczalnej choroby kręgosłupa i wątroby.

Do końca była aktywna intelektualnie. Ze szpitala pisała dziesiątki listów do rodziny i przyjaciół. Na kilka dni przed śmiercią zaczęła pisać artykuły i robić korekty kolejnego numeru „Heroldo de Esperanto”. Podczas pogrzebu na jej trumnie położono polską i brytyjską flagę. Na jej życzenie ciało zostało skremowane. Prochy przechowywane są w kolumbarium głównego cmentarza w Turynie (kwatera A2, numer 24).

Nagroda im. Ady Fighiery-Sikorskiej

Od 2004 roku podczas Międzynarodowego Esperanckiego Tygodnia Kultury i Turystyki w Katalonii (Internacia Esperanto-Semajno de la Kulturo kaj Turismo en Katalunio) przyznawana jest nagroda im. Ady Fighiery-Sikorskiej. Nagroda składa się z dyplomu i medalu z podobizną Ady Fighiery-Sikorskiej. Pierwszym nagrodzonym był Augusto Casquero z Walencji za swoją długoletnią działalność na rzecz esperanta[11]. Nagrodę otrzymali również: Halina Kuropatnicka-Salamon (2015)[12], Ana Manero (2017)[13], Zsófia Kóródy (2016)[14].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Indeks represjonowanych. Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Ada]. indeksrepresjonowanych.pl. [dostęp 2024-08-13]. (pol.).
  2. ↑ Irena Baupré-Stankiewicz, Danuta Waszczuk-Kamieniecka, Jadwiga Lewicka-Howells: Isfahan miasto polskich dzieci. Londyn: Koło Wychowanków Szkół Polskich Isfahan i Liban. Association of Former Pupils of Polish Schools, Isfahan & Lebanon, 1987, s. 393, 409, 490, 530. Cytat: Adela Sikorska (str. 393 i 490); Adela Sikorska-Fighiera (str, 409); Sikorska-Fighiera Ada (str. 530). (pol.).
  3. 1 2 3 Jadwiga Gibczyńska: De tajgo al minaretoj. Rotterdam: UEA, 2000.
  4. ↑ Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Maria]. indeksrepresjonowanych.pl. [dostęp 2024-08-13]. (pol.).
  5. ↑ Tosia Proniewicz-Twardowska. Krótki życiorys Ady. „Biuletyn MY”. 24 (rok 54), s. 4-5, 1996-12-15. Koło Wychowanków Szkół Polskich - Isfahan i Liban. Cytat: Babcia, matka, Ada i Marysia wywiezione z dworca Podzamcze we Lwowie 1/7/1940 (straszne upały), w transporcie 180 osób, miejsce zesłania: Zapadnyj Leso-Uczastok, blisko Solwyczegodska. 25/9/40 przeniesiono je do Tiesowaja, 170 km od Kotłasu. (pol.).
  6. ↑ Indeks represjonowanych. Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Maria]. indeksrepresjonowanych.pl. [dostęp 2024-08-13]. (pol.).
  7. ↑ Indeks represjonowanych. Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Maria]. indeksrepresjonowanych.pl. [dostęp 2024-08-13]. Cytat: Zesłanie 1940-07-20 (pol.).
  8. ↑ Niezapomniana Ada (w Esperanto). [dostęp 2017-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)].
  9. ↑ Kongresa Libro. 94a Universala Kongreso de Esperanto. Bjalistoko, 25 julio - 1 aǔgusto 2009. Rotterdam: UEA, 2009, s. 14. ISSN 0083-3851.
  10. ↑ "Heroldo de Esperanto" (w Esperanto).
  11. ↑ Informacja o przyznaniu nagrody (w Esperanto).
  12. ↑ La 23-a Internacia Esperanto-Semajno de la Kulturo kaj Turismo [online], www.espero.com.cn [dostęp 2025-03-05].
  13. ↑ Premio Ada Sikorska Fighiera 2017 por Ana Manero [online], tubaro.aperu.net [dostęp 2025-03-05] (esperanto).
  14. ↑ Premio Sikorska por Zsófia Kóródy [online], La Ondo de Esperanto, 19 listopada 2016 [dostęp 2025-03-05] (esperanto).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.