Admiral Cowan
 „Admiral Cowan” w 2010 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
16 kwietnia 1988 |
 Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS Sandown |
| Wejście do służby |
9 czerwca 1989 |
| Wycofanie ze służby |
2004 |
 Eesti Merevägi
| |
| Nazwa |
Admiral Cowan |
| Wejście do służby |
26 kwietnia 2007 |
| Los okrętu |
w służbie |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
450 ts standardowa |
| Długość |
52,5 m |
| Szerokość |
10,5 m |
| Zanurzenie |
2,3 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne 1523 hp, 2 pędniki cykloidalne | |
| Prędkość |
13 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| pierwotne: • 1 armata plot. 30 mm DS 30B L/75 w Estonii: • 2 działka plot. 23 mm (1×II) 3 km 12,7 mm | |
| Załoga |
34 |
.svg.png){kind=small}
Admiral Cowan (M 313), wcześniej HMS Sandown – brytyjski, następnie estoński niszczyciel min typu Sandown. Służył w brytyjskiej Royal Navy jako HMS „Sandown” (M 101) od 1989 do 2004 roku, po czym został sprzedany Estonii i w 2007 roku wszedł do służby w Estońskiej Marynarce Wojennej (Eesti Merevägi) pod nazwą „Admiral Cowan”. Nosi numer burtowy M 313.
Budowa
Okręt był główną jednostką typu brytyjskich niszczycieli min Sandown, opracowanego na początku lat 80. XX wieku jako tańsza i mniejsza alternatywa dla niszczycieli min typu Hunt, pozbawiona możliwości trałowania min[1]. Budowę prototypowego okrętu „Sandown” zamówiono w sierpniu 1985 roku w stoczni Vosper Thornycroft w Woolston (część Southampton), która opracowała projekt[1]. Okręt wodowano 16 kwietnia 1988 roku[2]. Budowę ukończono i okręt przekazano marynarce 9 czerwca 1989 roku[2].
Opis
Okręty typu Sandown miały kadłub zbudowany z plastiku wzmocnionego włóknem szklanym (GRP)[1]. Wyporność standardowa wynosiła 450 ts, a pełna 482 ts (457/492 ton metrycznych)[1][2]. Długość całkowita wynosiła 52,5 m, szerokość: 10,5 m, a zanurzenie: 2,3 m[1]. Załoga liczyła 34 osoby, w tym pięciu oficerów, ponadto przewidziano rezerwowe koje dla sześciu osób[1].
Uzbrojenie służyło tylko do samoobrony i stanowiła je pierwotnie automatyczna armata przeciwlotnicza kalibru 30 mm DS 30B o długości lufy L/75 (75 kalibrów)[1]. W służbie estońskiej uzbrojenie stanowią dwa sprzężone działka przeciwlotnicze kalibru 23 mm L/87 fińskiej firmy SAKO (wersja pochodna ZU-23-2), uzupełnione przez trzy karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm[2].
Napęd stanowiły dwa silniki wysokoprężne Paxman-Valenta 6RP200E/M o mocy łącznej 1523 hp, napędzające pędniki cykloidalne Voith-Schneider, pozwalające na osiąganie prędkości maksymalnej 13 węzłów[1]. Ponadto okręty miały pomocniczy napęd elektryczny, pozwalający na osiąganie prędkości do 6,5 węzła[1]. Na dziobie znajdują się dwa stery strumieniowe Schottel[1]. Zasięg wynosił 2500 mil morskich przy prędkości 12 w[1].
Wyposażenie nawigacyjne obejmowało radar nawigacyjny Kelvin Hughes Type 1007 (pasmo I)[1]. Wyposażenie do poszukiwania min stanowił wielofunkcyjny sonar Marconi Type 2093 z pięcioma antenami[1]. Ponadto nowsze źródła podają sonar obserwacji bocznej Klein 5000 z holowaną anteną[2]. Okręty miały ponadto system informacji bojowej Nautis M[1][2]. W 2018 roku sonar kadłubowy wymieniono na Thales typ 2193 i zamontowano nowy system dowodzenia i kierowania (C2) operacjami przeciwminowymi Thales M-CUBE[3].
Okręty przenosiły początkowo dwa zdalnie kierowane pojazdy podwodne PAP-104 Mk 5 do zwalczania min[1]. W służbie estońskiej otrzymały pojazdy podwodne Seafox C[2][4].
Służba
.jpg)
W Wielkiej Brytanii
HMS „Sandown” (numer burtowy M 101) został wcielony do służby w brytyjskiej Royal Navy 9 czerwca 1989 roku[1]. Okres docierania i prób prototypowego okrętu, przydzielonego początkowo do 1 Dywizjonu Niszczycieli Min (MCM 1) w Rosyth, przeciągnął się co najmniej do połowy 1990 roku[5].
Wchodził następnie w skład 3 Dywizjonu Niszczycieli Min (MCM 3), bazując w Rosyth do zamknięcia tej bazy 7 listopada 1995 roku, po czym w Faslane (HMNB Clyde)[6].
W 2004 roku marynarka brytyjska zdecydowała, w ramach programu oszczędności, wycofać okręt ze służby, wraz z bliźniaczymi HMS „Inverness” i „Bridport”[2].
W Estonii
Pod koniec 2005 roku Estonia rozpoczęła rozmowy z Wielką Brytanią na temat sprzedaży jej trzech wycofanych w 2004 roku niszczycieli min typu Sandown, zakończone zawarciem umowy 14 września 2006 roku[2][a]. Okręty przed przekazaniem poddano remontowi i modernizacji[4]. Jako pierwszy został przekazany i podniósł banderę Estonii „Sandown” – 26 kwietnia 2007 roku w stoczni Babcock w Rosyth[4]. Wszedł do służby Eesti Merevägi pod nazwą „Admiral Cowan”, upamiętniającą brytyjskiego admirała, walczącego m.in. na Bałtyku, Waltera Cowana, z numerem burtowym M 313[2]. Dołączył w skład Dywizjonu Okrętów Przeciwminowych (Miinilaevade Divisjon)[4].
Między innymi, w czerwcu 2010 roku wraz z zespołem estońskim miał wziąć udział w manewrach BALTOPS i odwiedzić Gdynię[7]. W 2012 roku ponownie wziął udział w manewrach BALTOPS i przebywał w Gdyni 1–4 czerwca[8]. W II połowie 2013 roku od sierpnia wchodził w skład Stałego Zespołu Przeciwminowego NATO SNMCMG-1, z polskim okrętem dowodzenia ORP „Kadm. X. Czernicki”[9].
Od lipca do grudnia 2018 roku przeprowadzono remont z modernizacją okrętu w stoczni Babcock w Rosyth. Objął on wymianę sonaru kadłubowego na typ 2193 i montaż nowych modułów nawigacji satelitarnej oraz systemu dowodzenia i kierowania operacjami przeciwminowymi Thales M-CUBE[3].
W drugiej połowie 2020 roku „Admiral Cowan” wchodził w skład stałego zespołu przeciwminowego NATO Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1), prowadząc 21–24 września działania usuwania min z II wojny światowej w cieśninie Kattegat[10].
Uwagi
- ↑ Według Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 26, umowę zawarto 14 sierpnia 2006 r. w Portsmouth na pokładzie HMS „Victory”.
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Jane’s Fighting Ships 2002–2003 ↓, s. 780
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 237
- 1 2 Zakończono modernizację Admiral Cowan. Altair Agencja Lotnicza, 14 lutego 2019. [dostęp 2025-02-13].
- 1 2 3 4 Chała i Czajkowski 2011 ↓, s. 26.
- ↑ Rare run for Rosyth trio. „Navy News”, s. 2, lipiec 1990. (ang.).
- ↑ The long goodbye. 'End of an era' when ships leave Rosyth. „Navy News”, s. 1, 17, grudzień 1995. (ang.).
- ↑ Marynarka Wojenna: BALTOPS 2010 – okręty wchodzą do Gdyni. KONFERENCJA PRASOWA. mw.wp.mil.pl, 03-06-2010. [dostęp 2021-01-21].
- ↑ Marcin Chała. BALTOPS 2012, czyli Gdynia i okręty. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8/2012. XVII (125), s. 5-7, lipiec-sierpień 2012. Warszawa: Magnum X.
- ↑ Tarcza przeciwminowa znowu w akcji. „Bandera”. Nr 7-8/2013 (51), s. 4, lipiec – sierpień 2013.
- ↑ Miny w Cieśninach Duńskich. Altair Agencja Lotnicza, 5 października 2020. [dostęp 2025-02-13].
Bibliografia
- Marcin Chała, Dariusz Czajkowski. Siły morskie krajów bałtyckich. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 12/2011 (118), s. 25, 2011. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X.
- Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
- IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).