Afroskoczek

Afroskoczek
	Taterillus
	O. Thomas, 1910
	; Nieoznaczony przedstawiciel rodzaju
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszoskoczki
Plemię	Gerbillini
Rodzaj	afroskoczek
	Typ nomenklatoryczny
	Gerbillus emini O. Thomas, 1892
Synonimy
	Taterina Wettstein, 1916;
	Taterina Wettstein, 1916;
Gatunki
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	8 gatunków – zobacz opis w tekście

Afroskoczek^[3] (Taterillus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 95–142 mm, długość ogona 125–188 mm, długość ucha 16–23 mm, długość tylnej stopy 28–33,5 mm; masa ciała 28–81 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1910 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym „Notatki o afrykańskich gryzoniach”, opublikowanym w czasopiśmie „The Annals and magazine of natural history”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) afroskoczek sawannowy (T. emini).

Etymologia

Taterillus: rodzaj Tatera Lataste, 1882 (gołostópka); łac. przyrostek zdrabniający -illus^[8].
Taterina: rodzaj Tatera Lataste, 1882 (gołostópka); łac. przyrostek oznaczający podobieństwo -ina^[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Gerbillus lorenzi Wettstein, 1916 (= Gerbillus emini O. Thomas, 1892).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]^[7]^[4]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[a]	Status IUCN^[11]
Taterillus congicus	O. Thomas, 1915	afroskoczek kongijski	gatunek monotypowy	od północnego Kamerunu na wschód do zachodniego Sudanu Południowego i północno-wschodniej Demokratycznej Republiki Konga	DC: 9,5–14,2 cm DO: 13,1–18,8 cm MC: 32–77 g	LC
Taterillus gracilis	(O. Thomas, 1892)	afroskoczek delikatny	gatunek monotypowy	Afryka Zachodnia od Senegalu na wschód do Nigerii i zachodnio-środkowego Czadu	DC: 9,6–13 cm DO: 13,5–17,6 cm MC: 45–81 g	LC
Taterillus arenarius	Robbins, 1974	afroskoczek mauretański	gatunek monotypowy	endemit Mauretanii (sucha strefa w sahelijskim regionie; być może Mali i Niger)	DC: 11,3–14,2 cm DO: 14,1–15,5 cm MC: 28–66 g	LC
Taterillus pygargus	(F. Cuvier, 1838)	afroskoczek senegalski	gatunek monotypowy	rozłączne populacje w Senegalu i południowo-zachodnim Nigrze; być może skrajnie południowa Mauretania	DC: 10,2–13,4cm DO: 12,8–16,5 cm MC: 31–68 g	LC
Taterillus petteri	Sicard, Tranier & Gautun, 1988	afroskoczek malijski	gatunek monotypowy	sahelijskie sawanny w południowo-środkowym Mali, północnej Burkinie Faso i południowo-zachodnim Nigrze	DC: 10,1–13,5 cm DO: 12,5–16,6 cm MC: 30–64 g	LC
Taterillus emini	(O. Thomas, 1892)	afroskoczek sawannowy	gatunek monotypowy	Afryka Wschodnia i Środkowa od Sudanu, Etiopii oraz środkowej i południowej Somalii, na południe do północno-wschodniej Demokratycznej Republiki Konga i północnej Tanzanii	DC: 10,5–11 cm DO: 15–16 cm MC: brak danych	LC
Taterillus tranieri	Dobigny, Granjon, Aniskin, Ba & Volobouev, 2003	afroskoczek sahelski	gatunek monotypowy	uprawiane i zdegradowane sawanny w południowej Mauretanii i zachodnim Mali	DC: 11,1–13,4 cm DO: 15–18 cm MC: 40–54 g	LC
Taterillus lacustris	(O. Thomas & Wroughton, 1907)	afroskoczek nadbrzeżny	gatunek monotypowy	północno-wschodnia Nigeria i północny Kamerun, na południe do jeziora Czad	DC: 10,5–13,7 cm DO: 13,4–16,2 cm MC: 31–52 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 O. Thomas. Notes on African Rodents. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth series. 6 (32), s. 222, 1910. (ang.).
↑ R. Wettstein. Neue Gerbillinae aus Nordostafrika. „Anzeiger”. 53, s. 152, 1916. (niem.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259–262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 448–450. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 622–624. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Taterillus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-03].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 287. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 125.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 126.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-14]. (ang.).
↑ Taxonomy: Taterillus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-11]. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[11] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Thomas-1] 1 2 O. Thomas. Notes on African Rodents. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth series. 6 (32), s. 222, 1910. (ang.).

[Wettstein-2] R. Wettstein. Neue Gerbillinae aus Nordostafrika. „Anzeiger”. 53, s. 152, 1916. (niem.).

[Cichocki&inni-3] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259–262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 448–450. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 622–624. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Taterillus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-03].

[amw-7] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 287. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=165_125]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 125.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=166_126]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 126.

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-14]. (ang.).

[12] Taxonomy: Taterillus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-11]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]