Opiętek grądowiec

Opiętek grądowiec
	Agrilus olivicolor
	Kiesenwetter, 1857
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	bogatki
Rodzina	bogatkowate
Podrodzina	Agrilinae
Plemię	opiętki
Podplemię	Agrilina
Rodzaj	Agrilus
Gatunek	opiętek grądowiec
Synonimy
	Agrilus olivaceus Ratzeburg, 1839;
	Agrilus olivaceus Ratzeburg, 1839;

Opiętek grądowiec^[1] (Agrilus olivicolor) – gatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych i podrodziny Agrilinae. Zamieszkuje Europę i Syberię.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1857 roku przez Ernsta Hellmutha von Kiesenwettera^[2].

Morfologia

Chrząszcz o mocno wydłużonym ciele długości od 4 do 4,5 mm. Ubarwienie ma oliwkowozielone do brązowozielonego, u samic z lepiej wyrażonym rudym odcieniem na głowie i przedpleczu. Głowa zaopatrzona jest w duże oczy niemal stykające się z przednią krawędzią przedplecza. U samicy wewnętrzne krawędzie oczu są proste. Czułki cechują się członami od piątego do ósmego tak długimi jak szerokimi, o lekko wyokrąglonych kątach zewnętrznych. Przedplecze ma podwójną krawędź boczną, a środkiem jego powierzchni biegnie płytka bruzda podłużna. Pokrywy są porośnięte równomiernie rozmieszczonymi, białawymi, nieco spłaszczonymi, łuseczkowatymi włoskami. Okrywa z włosków nie jest przerwana ciemną przepaską poprzeczną za środkiem ich długości, natomiast czasem bywa ograniczona do podłużnego pasma wzdłuż szwu. Brzegi boczne wyrostka przedpiersia nie są równoległe. Rowek wzdłuż krawędzi ostatniego widocznego sternitu odwłoka jest przy wierzchołku odgięty do wewnątrz. Ponadto powierzchnia tego sternitu ma przed tym rowkiem dodatkowe, głębokie bruzdy poprzeczne. Genitalia samca odznaczają się silnie asymetrycznym edeagusem^[3].

Ekologia i występowanie

Owad rozmieszczony jest od nizin po niżej położone tereny górskie^[4]. Zasiedla lasy, zarośla, parki i grody^[1]. Kambiofagiczne larwy przechodzą rozwój w grabach, leszczynach, a przypuszczalnie też dębach. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do września^[4]^[3].

Gatunek palearktyczny, znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Szwecji, Norwegii, Estonii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji, europejskiej części Turcji oraz europejskiej^[2] i syberyjskiej części Rosji^[4].

Przypisy

1 2 Agrilus olivicolor – Opiętek grądowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2025-04-21].
1 2 Agrilus olivicolor Kiesenwetter, 1857. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-11].
1 2 Karl Wilhelm Harde: Familie Buprestidae (Prachtkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 204–247.
1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Część XXIII, zeszyt 10. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea.. Warszawa: 1985.

[insektarium-1] 1 2 Agrilus olivicolor – Opiętek grądowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2025-04-21].

[fe-2] 1 2 Agrilus olivicolor Kiesenwetter, 1857. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-11].

[fhl-3] 1 2 Karl Wilhelm Harde: Familie Buprestidae (Prachtkäfer). W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 6: Diversicornia. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1979, s. 204–247.

[Burakowskietal-4] 1 2 3 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Część XXIII, zeszyt 10. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea.. Warszawa: 1985.

[1]

[2]

[3]

[4]