Akiko Iwasaki
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 września 1970 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Małżeństwo |
Ruslan Miedżitow |
| Dzieci |
Emi i Naomi |
Akiko Iwasaki (jap. 岩崎 明子 Iwasaki Akiko), ur. 13 września 1970 w Iga, prefektura Mie – amerykańska immunolog japońskiego pochodzenia. Urodziła się i wychowała w Japonii, karierę naukową zrobiła w Stanach Zjednoczonych. Obecnie jest zatrudniona jako profesor na Uniwersytecie Yale oraz jako badaczka w Instytucie Medycznym Howarda Hughesa[1].
Życiorys
Jej rodzicami są Fumiko Iwasaki, aktywistka na rzecz praw kobiet, oraz fizyk Hiroshi Iwasaki. Ma dwie siostry. Po ukończeniu szkoły średniej przeniosła się do Toronto w Kanadzie, gdzie w 1994 uzyskała licencjat z biochemii i fizyki na Uniwersytecie w Toronto. W 1998 roku otrzymała stopień doktora z immunologii[2]. W latach 1998–2000 prowadziła badania naukowe w ramach stażu w Narodowych Instytutach Zdrowia w Stanach Zjednoczonych. W 2000 roku przeniosła się na Uniwersytet Yale, gdzie założyła własne laboratorium. Mężem Akiko Iwasaki jest uzbecki immunolog Rusłan Miedżitow, mają dwie córki: Emi i Naomi.
W 2018 roku została członkinią Narodowej Akademii Nauk (NAS)[3].
Działalność naukowa
Akiko Iwasaki prowadzi badania naukowe w obszarze wrodzonej i adaptacyjnej odpowiedzi immunologicznej. Obszar jej badań obejmuje m.in. odpowiedź immunologiczną organizmu na grypowe zapalenie płuc oraz wirusową opryszczkę w układzie rozrodczym. Celem jej badań jest opracowanie szczepionek lub środków przeciwdrobnoustrojowych zapobiegających przenoszeniu patogenów wirusowych i bakteryjnych[4].
Iwasaki zidentyfikowała rolę autofagii we wrodzonym rozpoznawaniu wirusów i prezentacji antygenu przez komórki dendrytyczne. Mechanizm ten skutkuje przeniesieniem materiału wirusowego do endosomu, gdzie jest rozpoznawany przez receptor toll-podobny 7 (TLR7). Badaczka wykazała także, że komórki dendrytyczne rozpoznają wirusy dzięki aktywowaniu receptorów TLR9, które wspólnie z receptorami TLR2 wytwarzają odpowiedź interleukinową[5].
Akiko Iwasaki wraz z Hainą Shin opracowały strategię szczepień o nazwie „Prime and Pull”. Zakłada ona zastosowanie w pierwszej kolejności konwencjonalnej szczepionki, wyzwalającej ogólnoustrojową reakcję komórek T („prime”), a następnie lokalne podanie chemokin, które rekrutują aktywowane komórki T („pull”). Trwają prace nad opartą na tej metodzie szczepionką przeciwko nawracającym infekcjom opryszczki (HSV)[6][7].
Badania przeprowadzone przez Iwasaki wskazują, że odpowiedź immunologiczna na rinowirusy w błonie śluzowej nosa jest zależna od temperatury, co stanowi możliwe wyjaśnienie częstszego występowania przeziębień w chłodniejszych porach roku[8].
Nagrody i wyróżnienia
- 2019 – Seymour & Vivian Milstein Award for Excellence in Interferon & Cytokine Research[9]
- 2018 – Yale’s Charles W. Bohmfalk Teaching Award
- 2017 – Inspiring Yale Award
- 2012 – Eli Lilly and Company-Elanco Research Award przez American Society for Microbiology
- 2011 – BD Biosciences Investigator Award przez American Associations of Immunologists
- 2005 – Burroughs Wellcome Fund Investigator in Pathogenesis in Infectious Diseases przez Burroughs Wellcome Fund
- 2003 – Wyeth Lederle Young Investigator Award przez Infectious Diseases Society of America
- 2003 – Ethel Donaghue Women’s Health Program Investigator Award przez Ethel Donaghue Women’s Health Program
- 2003 – Burroughs Wellcome Fund Career Award in Biomedical Sciences przez Burroughs Wellcome Fund
Przypisy
- ↑ Faculty - Akiko Iwasaki, PhD [online], medicine.yale.edu [dostęp 2025-05-27] (ang.).
- ↑ Profile of Akiko Iwasaki. pnas.org. [dostęp 2020-10-30]. (ang.).
- ↑ Akiko Iwasaki. nasonline.org. [dostęp 2020-10-30]. (ang.).
- ↑ Heung Kyu Lee i inni, Autophagy-Dependent Viral Recognition by Plasmacytoid Dendritic Cells, „Science”, 315 (5817), 2007, s. 1398, DOI: 10.1126/science.1136880, ISSN 0036-8075 (ang.).
- ↑ Ayuko Sato, Melissa M. Linehan, Akiko Iwasaki, Dual recognition of herpes simplex viruses by TLR2 and TLR9 in dendritic cells, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 103 (46), 2006, s. 17343, DOI: 10.1073/pnas.0605102103, ISSN 0027-8424, PMID: 17085599, PMCID: PMC1859932 [dostęp 2025-05-27] (ang.).
- ↑ Haina Shin, Akiko Iwasaki, A vaccine strategy that protects against genital herpes by establishing local memory T cells, „Nature”, 491 (7424), 2012, s. 463, DOI: 10.1038/nature11522, ISSN 0028-0836, PMID: 23075848, PMCID: PMC3499630 [dostęp 2025-05-27] (ang.).
- ↑ David I. Bernstein i inni, Successful application of prime and pull strategy for a therapeutic HSV vaccine, „npj Vaccines”, 4 (1), 2019, DOI: 10.1038/s41541-019-0129-1, ISSN 2059-0105, PMID: 31396405, PMCID: PMC6671986 [dostęp 2025-05-27] (ang.).
- ↑ Ellen F. Foxman, James A. Storer, Megan E. Fitzgerald, Bethany R. Wasik, Lin Hou, Hongyu Zhao, Paul E. Turner, Anna Marie Pyle, Akiko Iwasaki: Temperature-dependent innate defense against the common cold virus limits viral replication at warm temperature in mouse airway cells. In: Proceedings of the National Academy of Sciences. 112, 2015, S. 827.
- ↑ Akiko Iwasaki, PhD. milstein-award.org. [dostęp 2020-10-30]. (ang.).
