Alex Zülle

Alex Zülle

Alex Zülle na Tour de France 1993
Data i miejsce urodzenia	5 lipca 1968 Wil
Kariera seniorska
Lata Drużyna 1991–1997 ONCE 1998 Festina 1999–2000 Illes Balears 2001–2002 Coast 2003–2004 Phonak
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Szwajcaria Mistrzostwa świata w kolarstwie szosowym złoto Lugano 1996 Ind. na czas
Strona internetowa

Alex Zülle (ur. 5 lipca 1968 w Wil) – szwajcarski kolarz szosowy, mistrz świata oraz dwukrotny zwycięzca Vuelta a España.

Alex Zülle profesjonalną karierę rozpoczął jesienią 1991 roku w grupie Manolo Saiza – ONCE. Zwrócił on na siebie uwagę miejscowych ekspertów, zdobywając trzecie miejsce w Wyścigu Dookoła Katalonii. Wówczas w drużynie ONCE głównymi postaciami byli Bask Marino Lejarreta (który będąc w dobrej formie, był w stanie corocznie kończyć Vueltę, Giro oraz wyścig Tour de France na wysokich pozycjach) oraz Katalończyk Melchior Mauri (zwycięzca Vuelta a España 1991). Alex Zülle szybko wyrósł na lidera ONCE. Nie ustępował miejscowym zawodnikom w jeździe po górach i dobrze spisywał się w czasówkach. W sezonie 1992 wygrał trzy hiszpańskie wyścigi etapowe: marcową Setmana Catalana (tydzień kataloński), majową Vuelta a Asturias (Dookoła Asturii) oraz sierpniową Vuelta a Burgos (Dookoła Burgos). W międzyczasie zdobywał pierwsze doświadczenia w Wielkich Tourach. Podczas Vuelty zajął drugie miejsce na etapie do Benicasim oraz trzecie na płaskowyżu Pla de Beret. W swym debiucie w Tourze zajął drugie miejsce za Miguelem Indurainem na prologu w San Sebastián. Następnego dnia, dzięki zdobytej na lotnej premii bonifikacie, został na jeden dzień liderem „Wielkiej Pętli”.

W sezonie 1993 Zülle przystąpił do realizacji planów. W marcu wygrał klasyfikację generalną i dwa etapy Paryż-Nicea, a w kwietniu ukończył na trzecim miejscu Vuelta al Pais Vasco (Dookoła Kraju Basków). W rozgrywanej jeszcze wówczas na przełomie kwietnia i maja Vuelcie stoczył zacięty pojedynek z rodakiem i obrońcą tytułu Tonym Romingerem. Zülle (z 30 sekundami przewagi) wygrał dziesięciokilometrowy prolog w La Coruni i górską czasówkę pod Alto de Navacerrada. Prowadził przez kolejnych trzynaście dni, jednak po górskim etapie do Valdezcaray koszulkę lidera odebrał mu Rominger. Ostatecznie mimo zwycięstwa na ostatnim etapie (czasówce z Padron do Santiago de Compostela) przegrał ten wyścig ze starszym rodakiem o 29 sekund. Szanse na zwycięstwo stracił po upadku podczas deszczowego etapu do Alto de Naranco. Inni zawodnicy nie liczyli się w tej walce, ponieważ zajmujący trzecią lokatę Hiszpan Laudelino Cubino stracił do zwycięzcy aż 8:54. Na prologu Tour de France znów uległ tylko Indurainowi, lecz kraksa na drodze do Verdun tuż przed pierwszą długą czasówką i Alpami znacznie osłabiła jego siły, przez co nie liczył się on w walce o czołowe lokaty. W 1994 roku ukończył Vueltę na czwartej pozycji, przegrywając z Romingerem oraz dwoma kolarzami Banesto: Baskiem Mikelem Zarrabeitią i Hiszpanem Pedro Delgado. W Tourze zakończył ściganie na ósmym miejscu, nie wygrywając żadnego etapu.

W 1995 roku datę hiszpańskiej Vuelty przesunięto na wrzesień. Dla Züllego pierwszym celem tego sezonu stał się Tour de France. Szwajcar nie zamierzał się jednak oszczędzać przed „Wielką Pętlą”. W lutym wygrał Volta a la Comunitat Valenciana (Dookoła regionu Walencji), w marcu był trzeci w Paryż-Nicea i drugi w Setmana Catalana, zaś w kwietniu wygrał Vuelta al Pais Vasco. W czerwcu zajął drugie miejsca w Bicicleta Vasca (Rowerze Baskijskim) i Tour de Suisse (Dookoła Szwajcarii), gdzie pomimo zwycięstw na prologu i dłuższej czasówce przegrał jedynie o 11 sekund z Rosjaninem Pawłem Tonkowem. Podczas Touru słabiej spisywał się w jeździe na czas. Wygrał pierwszy górski etap do La Plagne po długiej ucieczce, z przewagą ponad dwóch minut nad Indurainem. W całym wyścigu kolejność była odwrotna, a Zülle okazał się o 4:35 wolniejszy od kolarza z Pampeluny. Pierwsza, wrześniowa Vuelta należała do ekipy „ONCE”. Wyścig ten wygrał Francuz Laurent Jalabert (trzeci był Belg Johan Bruyneel, czwarty Melchior Mauri), Zülle musiał zadowolić się tylko etapowym zwycięstwem na Pla de Beret w Pirenejach. Pierwsze prawdziwie wielkie zwycięstwa i zarazem najwyższe w karierze miejsce w rocznym rankingu UCI (drugie) przyniósł Szwajcarowi dopiero sezon 1996. Przed Tour de France Zülle wygrał dwie katalońskie etapówki Setmana Catalana i Volta a Catalunya, w tej drugiej przesuniętej od roku na drugą połowę czerwca triumfując aż na trzech odcinkach. „Wielką Pętlę” zaczął od trzydniowego prowadzenia po zwycięstwa na prologu w holenderskim s'Hertogenbosch. Jednak dwie kraksy na zjeździe z przełęczy Cormet de Roseland na pierwszym alpejskim etapie do Les Arcs pokrzyżowały jego plany włączenia się do walki o generalne zwycięstwo. Letnie porażki (TdF i igrzyska olimpijskie w Atlancie) wynagrodził sobie jesienią. W końcu wygrał Vueltę (w tym etap do Valdezcaray), by na madryckim podium stanąć w towarzystwie swych rodaków Laurenta Dufaux i Tony’ego Romingera. Potem zaś zdobył złoty medal w jeździe indywidualnej na czas na mistrzostwach świata w Lugano. W zawodach tych o 40 sekund wyprzedził Brytyjczyka Chrisa Boardmana oraz o 42 sekundy swego „wiecznego konkurenta”, czyli Romingera.

Ostatni rok startów w ekipie ONCE (1997) Zülle zaczął od drugiego miejsca w Setmana Catalana i drugiego w karierze zwycięstwa w Vuelta al Pais Vasco. W sezonie tym potrafił się pokazać z dobrej strony w wyścigach klasycznych tzn. finiszował trzeci w belgijskiej La Fleche Wallonne (Strzale Walońskiej) i drugi we włoskim Mediolan-Turyn. Powtórnie zdołał też zwyciężyć we Vuelcie, podczas której zdystansował Hiszpana Fernando Escartina i swego rodaka Laurenta Dufaux. Na prowadzenie w tym wyścigu wyszedł po dziewiątym etapie i do końca już tylko powiększał przewagę nad rywalami, kropkę nad „i” stawiając dzięki zwycięstwu na przedostatnim etapie – czasówce wokół Alcobendas. W tym samym roku jeszcze przed startem do piątego etapu, wycofał się z Tour de France.

Przejście do zespołu Festina miało wzmocnić skład tej drużyny w rywalizacji z niemieckim Telekomem przed nadchodzącą edycją Tour de France. Nowy sezon miał również przynieść pierwszy start kolarza w Giro d’Italia. Forma zawodnika została potwierdzona dobrymi wynikami w wyścigach etapowych: zajął trzecie miejsce w Setmana Catalana i Vuelta al País Vasco oraz drugie w Tour de Romandie, rozgrywanym bezpośrednio przed Giro.

W Giro d’Italia rozpoczął od zwycięstwa w prologu, rozegranym na ulicach Nicei. Następnie triumfował na szóstym etapie (do Lago Laceno w Apeninach) oraz na piętnastym etapie – jeździe indywidualnej na czas wokół Triestu. Przez dwanaście z pierwszych siedemnastu dni wyścigu utrzymywał się na prowadzeniu w klasyfikacji generalnej, nosząc różową koszulkę lidera. Prowadzenie utracił na siedemnastym etapie, kończącym się na Passo Pordoi w Dolomitach, a dwa dni później – na etapie do Plan di Montecampione – stracił około trzydziestu minut, co ostatecznie sklasyfikowało go na czternastej pozycji w klasyfikacji końcowej. Zwycięstwo odniósł Włoch Marco Pantani, przed Pawłem Tonkowem.

Udział zespołu Festina w Tour de France 1998 zakończył się po tygodniu w związku z tzw. aferą Festiny, dotyczącą dopingu. W związku z tym zawodnik postanowił wystartować w Vuelta a España, by uratować sezon. Zajął w niej ósme miejsce, a jedynym sukcesem było zwycięstwo w przedostatnim etapie – jeździe indywidualnej na czas wokół Fuenlabrady.

Po odbyciu kary za udział w aferze Festiny powrócił na szosę w barwach Banesto (największego rywala ONCE na hiszpańskim rynku) i tuż po swym powrocie na Giro d’Italia zajął trzecie miejsce w Apeninach na etapie do Gran Sasso d’Italia, lecz wycofał się z tej imprezy przed startem do szesnastego etapu. Podczas Touru był jednym z niewielu zawodników umiejących w każdym terenie wywierać presję na Lance’a Armstronga. Zajął drugie miejsca na pięciu etapach (wszystkich trzech czasówkach oraz górskich odcinkach do Sestriere i Piau Engaly). Przegrał z Amerykaninem aż o 7:37 dlatego, że uczestniczył na drugim etapie w wielkiej kraksie na grobli Passage de Gois, w wyniku czego stracił do siedemdziesięcioosobowej czołówki aż 6:03. Pojechał też we Vuelcie, ale po dwóch tygodniach na Giro i całym Tourze nie miał sił walczyć o wysoką lokatę w klasyfikacji generalnej tej imprezy. Do zwycięzcy Niemca Jana Ullricha stracił nieco ponad półtorej godziny, lecz po drodze zdołał wygrać górski etap do Castellar del Riu w górach Katalonii. Ostatnią poważną próbę wygrania wyścigu wieloetapowego podjął w sezonie 2000 podczas Vuelty. Wygrał wówczas 13-kilometrową czasówkę w Maladze, otwierającą cały wyścig i przez kolejne osiem dni utrzymywał się na prowadzeniu (w sumie w latach 1993, 1996, 1997 i 1999 różową koszulkę lidera VaE nosił przez 46 dni), które stracił po kolejnym „etapie prawdy” wokół Tarragony. W górach nie dotrzymywał kroku nawet szerokiej czołówce i w klasyfikacji generalnej uplasował się pod koniec piątej dziesiątki. Jak sam przyznał, na progu nowego tysiąclecia zdał sobie sprawę, iż jego czas w Wielkich Tourach już minął, lecz liczył jeszcze na sukcesy w mniejszych wyścigach etapowych, przede wszystkim w rodzimym Tour de Suisse.

Ostatni znaczący sukces w karierze Alex Zülle odniósł jako zawodnik niemieckiej drużyny Team Coast. Sezon 2001 okazał się nieudany – jedynymi godnymi odnotowania wynikami były etapowe zwycięstwo w wyścigu Paryż–Nicea oraz trzecie miejsce w Vuelta a Asturias.

Rok 2002 przyniósł wyraźną poprawę formy. Zülle rozpoczął sezon od drugiego miejsca w Volta ao Algarve, a następnie zwyciężył w Volta a la Comunitat Valenciana. Szczyt dyspozycji osiągnął w maju i czerwcu, w okresie rozgrywania najważniejszych szwajcarskich wyścigów etapowych: Tour de Romandie oraz Tour de Suisse. W Tour de Romandie wygrał królewski etap do Leysin oraz końcową jazdę na czas w Lozannie, jednak wcześniejsze straty czasowe spowodowały, że zajął ostatecznie drugie miejsce w klasyfikacji generalnej, ustępując Włochowi Dario Frigo. W Tour de Suisse Zülle narzucił tempo rywalizacji, wygrywając prolog w Lucernie i konsekwentnie utrzymując się w czołówce na etapach górskich oraz czasowych. Mimo że nie odniósł zwycięstwa w końcowej jeździe na czas, jego regularność pozwoliła mu triumfować w klasyfikacji generalnej z przewagą 1 minuty i 27 sekund nad Piotrem Wadeckim.

W kwietniu 2003 roku, w związku z pogłębiającymi się problemami finansowymi zespołu Coast, Zülle przeszedł do szwajcarskiej drużyny Phonak. W barwach nowego zespołu zajął trzecie miejsce w Vuelta a Castilla y León (2003) oraz piąte w Volta a la Comunitat Valenciana (2004).

• Profil na cyclingarchives.com (ang.)
• Profil na sports-reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. (ang.).
• Wyniki w Tour de France (ang.)