Alfons VIII Szlachetny

Alfons VIII Szlachetny

Statua Alfonsa VIII w Ogrodach Sabatini w Madrycie
Król Kastylii
Okres	od 1158 do 1214
Poprzednik	Sancho III Upragniony
Następca	Henryk I Kastylijski
Dane biograficzne
Dynastia	burgundzka
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1155 Soria
Data śmierci	5 października 1214
Ojciec	Sancho III Upragniony
Matka	Blanka z Nawarry
Żona	Eleonora
Dzieci	Berengaria Sancha Sancha Urraka Blanka Kastylijska Ferdynand Mafalda Henryk Konstancja Eleonora Henryk I Kastylijski Konstancja

Alfons VIII Kastylijski, nazywany Él de las Navas (ur. 11 listopada 1155 w Sorii, zm. 5 października 1214 w Gutierre-Muñoz) – król Kastylii od 1158 do śmierci.

Był synem króla Sancho III Upragnionego i jego żony – Blanki z Nawarry, córki króla Garcii IV Odnowiciela. Został najlepiej zapamiętany ze względu na swój udział w rekonkwiście i upadku Kalifatu Almohadów. Po ogromnej porażce pod Alarcos właśnie z rąk Almohadów poprowadził armię złożoną z hiszpańskich i zagranicznych chrześcijańskich książąt. W 1177 zdobył Cuencę osiągając również polityczny cel, którym było zerwanie^[1] przez Aragonię zależności feudalnej od Kastylii. Najważniejsze zwycięstwo odniósł jednak w bitwie pod Navas de Tolosa w 1212 – przełomowej bitwie rekonkwisty.

Przewidział również dominację Kastylii nad Leónem oraz zawarł przymierze z Aragonią, przez co otworzył drogę do zjednoczenia wszystkich hiszpańskich księstw w jedno państwo. W roku 1214^[2] założył pierwszy hiszpański uniwersytet – Studium generale w Palenci, który jednak nie dotrwał nawet do jego śmierci.

Był postacią często występującą w literaturze, ze względu na romans z Żydówką Rachelą Ibn Estra, córką finansowego doradcy króla. Lion Feuchtwanger w powieści „Żydówka z Toledo” opisuje kulisy romansu i jego tragiczny skutek – porażka pod Alarcos (chęć zaimponowania ukochanej), śmierć Racheli oraz jej ojca z rąk De Castrów (możni kastylijscy). Król został przedstawiony jako władca niecierpliwy, rycerski i waleczny, dążący do wzięcia udziału w wyprawie krzyżowej.

We wrześniu 1170, w Burgos ożenił się z Eleonorą, córką króla Anglii – Henryka II i Eleonory Akwitańskiej. Para miała 12 dzieci:

• Berenguelę lub Berengarię (1180–1246), żonę Alfonsa IX – króla Leonu, regentkę Kastylii,
• Sancha (1181),
• Sanchę (1182–1184),
• Urrakę (1186–1220), żonę Alfonsa II Grubego – króla Portugalii,
• Blankę (1188–1252), żonę Ludwika VIII Lwa – króla Francji,
• Ferdynanda (1189–1211),
• Mafaldę (1191–1204),
• Henryka (1192 i zmarłego w dzieciństwie),
• Konstancję (1196 i zmarłą w dzieciństwie),
• Eleonorę (1202–1244), żonę Jakuba I – króla Aragonii,
• Henryka I (1204–1217), kolejnego króla Kastylii,
• Konstancję (zm. 1243), przełożoną w zakonie w Las Huelgas.