Anna Habsburżanka (1573–1598)

Anna Habsburżanka
Ilustracja
Portret królowej Anny Austriaczki autorstwa polskiego malarza Jana Szwankowskiego, 1592
Królowa Polski
Okres

od 31 maja 1592
do 10 lutego 1598

Jako żona

Zygmunta III Wazy

Koronacja

31 maja 1592

Poprzedniczka

Anna Jagiellonka

Następczyni

Konstancja Habsburżanka

Królowa Szwecji
Okres

od 17 listopada 1592
do 10 lutego 1598

Jako żona

Zygmunta III Wazy

Koronacja

1 marca 1594
Katedra w Uppsali

Poprzedniczka

Gunilla Bielke

Następczyni

Krystyna z Holstein-Gottorp

Dane biograficzne
Dynastia

Habsburgowie

Data urodzenia

16 sierpnia 1573

Data śmierci

10 lutego 1598

Miejsce spoczynku

katedra wawelska

Ojciec

Karol Styryjski

Matka

Maria Anna bawarska

Anna Habsburżanka (ur. 16 sierpnia 1573 w Grazu, zm. 10 lutego 1598 w Warszawie) – córka arcyksięcia Karola, brata cesarza Maksymiliana II, królowa Polski i Szwecji, pierwsza żona Zygmunta III, matka Władysława IV, posesorka starostwa augustowskiego[1].

Siostra Konstancji drugiej żony Zygmunta III.

Życiorys

Była otoczona troskliwą opieką rodziców. Biorąc pod uwagę ówczesne standardy, należała do bardzo wykształconych panien. Już w 1586 Anna Jagiellonka rozpoczęła starania o rękę którejś córki Karola dla swego siostrzeńca. Habsburgowie mieli pomóc w uzyskaniu korony polskiej dla Zygmunta. Plany upadły jednak, bowiem Anna była zaręczona z Henrykiem Lotaryńskim. Zygmunt zaczął zabiegać o rękę Krystyny holsztyńskiej. Również ten plan młodego króla nie doszedł do skutku.

W 1590 roku, dowiedziawszy się, że zaręczyny Anny zostały zerwane, Waza podjął ponowne starania o ślub z Anną. W drodze do Rzymu, w Grazu zatrzymał się kardynał Jerzy Radziwiłł, który prowadził w imieniu Zygmunta rozmowy na temat przyszłego małżeństwa. Rokowania te zostały bardzo chłodno przyjęte w środowisku senatorskim, które próbowało zawczasu uniemożliwić samowolne zawarcie przez króla małżeństwa[2]. Jeszcze w kwietniu 1592 kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski na zjeździe w Lublinie był mu przeciwny[3]. Po długich pertraktacjach 4 maja 1592 odbył się w Wiedniu ślub per procura (Zygmunta reprezentował marszałek wielki litewski Albrycht Radziwiłł). Właściwe zawarcie małżeństwa, połączone z koronacją na królową Polski, odbyło się 31 maja tegoż roku w Krakowie. Ślub ten opiewał w swojej poezji Szymon Szymonowic. W latach 1593–1594 wraz z mężem przebywała w Szwecji, gdzie 1 marca 1594 koronowano ją w Uppsali na królową szwedzką.

Mimo że była Habsburżanką, Anna zyskała sympatię Polaków i przede wszystkim męża, który szczerze ją pokochał. W 1595 roku urodziła syna Władysława, późniejszego króla polskiego. Była w ciąży jeszcze cztery razy, jednak jako jedyny przeżył Władysław. W Polsce nie odegrała poważniejszej roli politycznej. Preferowała życie w zaciszu domowym z Zygmuntem III Wazą, przepojone żarliwością religijną.

Śmierć i pogrzeb

Zmarła 10 lutego 1598 w Warszawie wskutek komplikacji ciążowych. W momencie śmierci była w zaawansowanej ciąży. Nadworny lekarz wykonał pośpiesznie cesarskie cięcie, ale nowonarodzony syn Krzysztof zmarł zaraz po narodzinach[4][5]. Została pochowana w katedrze wawelskiej.

Józef Łukaszewicz[6] tak opisuje uroczystości pogrzebowe królowej (pisownia oryginalna):

… gdy w roku 1598 dnia 4. Lutego umarła w Warszawie Anna Austryjaczka, pierwsza żona Zygmunta III., ciało jej przybrane w szaty królewskie leżało cały tydzień na katafalku w niezamkniętej trumnie w jednej z sal zamku warszawskiego, poczem przeniesionem zostało do kaplicy królewskiej[7] (zapewne owej zwanej książęcą), gdzie przez 21 miesięcy stało w trumnie zamkniętej. Około trumny paliło się dzień i noc 10 świec jarzęcych i 20 lamp; psalmy w tej kaplicy śpiewali XX. Bernardyni podobnież dzień i noc, odmieniając się co kilka godzin i sprowadzając w pomoc do tej posługi religijnej księży z innych klasztorów tej reguły. Msze żałobne odprawiali przy ciele arcybiskupi, biskupi i inni dygnitarze kościelni. Requiem wykonywano codziennie z muzyką królewską. Nareszcie w październiku 1599 r. po solennym nabożeństwie odprawionym w kollegiacie, król i większa część senatu wraz z licznem duchowieństwem, odprowadził zwłoki swej małżonki do Krakowa, gdzie złożone zostały w kaplicy jagiellońskiej.

Galeria

Potomstwo

ObrazImięData UrodzeniaData śmierciMałżeństwa
Anna Maria Wazówna15931600
Katarzyna Wazówna15941594
Władysław IV Waza159516481.Cecylia Renata Habsburżanka
2.Ludwika Maria Gonzaga
Katarzyna Wazówna15961597
Krzysztof Waza15981598

Genealogia

Prapradziadkowie

cesarz rzymski
Maksymilian I Habsburg
(1459–1519)
∞1477
Maria Burgundzka
(1457–1482)

król Aragonii
Ferdynand II Aragoński
(1452–1516)
∞1469
Izabela I Kastylijska
(1451–1504)

król Polski
Kazimierz IV Jagiellończyk
(1427–1492)
∞1454
Elżbieta Habsburżanka
(1436–1505)

hrabia na Candale
Gaston II de Foix-Candale
(1448–1500)
∞1469
Katarzyna de Foix

książę Bawarii
Albrecht IV Wittelsbach
(1447–1508)
∞1487
Kunegunda Habsburżanka
(1465–1520)

margrabia Badenii
Filip I
(1479–1533) ∞1503
Elżbieta Wittelsbach
(1483–1522)

król Kastylii i Leónu
Filip I Habsburg
(1478–1506)
∞1496
Joanna I Kastylijska
(1479–1555)

król Czech, król Węgier
Władysław II Jagiellończyk
(1456–1516)
∞1502
Anna de Foix-Candale
(1484–1506)

Pradziadkowie

król Kastylii i Leónu
Filip I Habsburg
(1478–1506)
∞1496
Joanna I Kastylijska
(1479–1555)

król Czech, król Węgier
Władysław II Jagiellończyk
(1456–1516)
∞1502
Anna de Foix-Candale
(1484–1506)

książę Bawarii
Wilhelm IV Wittelsbach
(1493–1550)
∞1522
Maria Badeńska
(1507–1580)

cesarz rzymski
Ferdynand I Habsburg
(1503–1564)
∞1521
Anna Jagiellonka
(1503–1547)

Dziadkowie

cesarz rzymski
Ferdynand I Habsburg
(1503–1564)
∞1521
Anna Jagiellonka
(1503–1547)

książę Bawarii
Albrecht V Wittelsbach
(1528–1579)
∞1546
Anna Habsburżanka
(1528–1590)

Rodzice

arcyksiążę austriacki
Karol Styryjski
(1540–1590)
∞1571
Maria Anna Wittelsbach
(1551–1608)

Anna Habsburg (1573–1598) królowa Polski, królowa Szwecji

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 300.
  2. ↑ S. Grzybowski, Jan Zamoyski, Warszawa 1994, s. 245.
  3. ↑ S. Grzybowski, Jan Zamoyski, Warszawa 1994, s. 247.
  4. ↑ Jerzy Besala „Małżeństwa królewskie. Władcy elekcyjni„, Bellona-Muza, Warszawa 2007, str. 88,
  5. ↑ Edward Rudzki „Polskie królowe„ Instytut Prasy i wydawnictwo Novum, Warszawa 1987, str. 66
  6. ↑ Józef Łukaszewicz Krótki opis historyczny kościołów parochialnych w dawnej diecezyi poznańskiej t. III, Nakładem Księgarni J.K. Żupańskiego, Poznań 1863, ss 341 i 342
  7. ↑ w „Kolegiacie i kościele parochialnym pod tytułem ś. Jana Chrzciciela” – obecnie bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.