Annie Ernaux

Annie Ernaux
Ilustracja
Annie Ernaux
Data i miejsce urodzenia

1 września 1940
Lillebonne

Narodowość

francuska

Alma Mater

Université de Rouen

Dziedzina sztuki

literatura

podpis
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
Nagroda Renaudot

Strona internetowa

Annie Ernaux, z domu Duchesne (ur. 1 września 1940 w Lillebonne) – francuska pisarka, laureatka nagród Renaudot w 1984 roku oraz Nobla w dziedzinie literatury w 2022 roku.

Życiorys

Urodziła się 1 września 1940 w rodzinie sklepikarzy Alphonse’a i Blanche Duchesne[1]. Wychowała się w robotniczej dzielnicy Yvetot[2][3], co miało wyraźny wpływ na jej twórczość[4]. W 1964 wyszła za Philippe’a Ernaux, z którym rozwiodła się po 21 latach[1]. W 1971 ukończyła studia w dziedzinie literatury współczesnej na Université de Rouen[1]. W latach 1966–1977[1] uczyła języka francuskiego w szkołach średnich, po czym została wykładowczynią na Centre National d'Enseignement par Correspondance[1][5].

Jest autorką krótkich, pisanych oszczędnym stylem autobiograficznych powieści, w których otwarcie analizuje ludzkie emocje[1]. Jej wczesne powieści zawierają silne motywy feministyczne[4]. Zadebiutowała w 1974 autobiograficzną[2] powieścią Les Armoires vides o studentce wywodzącej się z klasy niższej, która poddaje się zabiegowi aborcji[4]. Jej druga powieść Ce qu'ils disent ou rien, dzięki wnikliwym obserwacjom życia kobiet, przyniosła autorce porównania do twórczości Simone de Beauvoir[1]. Przełomowym momentem w karierze Ernaux była publikacja powieści La place i Une femme opisujących życie i śmierć swoich rodziców[3]. W swej twórczości zaczęła wtedy łączyć wymiar autobiograficzny, historyczny i społeczny[4].

Jest laureatką Nagrody Renaudot (1984, za powieść La Place)[1], Nagrody im. Marguerite Yourcenar (2017, za całokształt twórczości)[6], oraz Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2022)[7]. W 2019 jej powieść Les Années w tłumaczeniu Alison L. Strayer[6] zdobyła nagrodę Warwick Prize for Women in Translation przyznawaną przez University of Warwick, a także znalazła się na krótkiej liście nominowanych tytułów do The Man Booker International Prize[5]. Jest pierwszą kobietą, której za życia wydano dzieła w serii Quarto wydawnictwa Éditions Gallimard[2].

Dzieła

  • 1974: Les Armoires vides
  • 1977: Ce qu'ils disent ou rien
  • 1981: La Femme gelée
  • 1983: La Place, wyd. pol. Miejsce, I. Badowska (tłum.), Państwowy Instytut Wydawniczy, ISBN 83-06-01899-0; wydanie drugie w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
  • 1987: Une femme, wyd. pol. Pewna kobieta w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
  • 1991: Passion simple 8306018990
  • 1993: Journal du dehors, wyd. pol. Dziennik zewnętrzny w: Życie zewnętrzne, A. Dwulit (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2025, ISBN 978-83-8396-073-9
  • 1997: La Honte
  • 1997: Je ne suis pas sortie de ma nuit
  • 2000: La vie exterieure, wyd. pol. Życie nieosobiste w: Życie zewnętrzne, A. Dwulit (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2025, ISBN 978-83-8396-073-9
  • 2000: L'événement, wyd. pol. Zdarzenie w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4
  • 2001: Se perdre
  • 2002: L'occupation
  • 2003: L'écriture comme un couteau (wywiad: Frédéric Yves Jeannet)
  • 2005: L’Usage de la photo (wraz z Markiem Marie)
  • 2008: Les Années, wyd. pol. Lata, M. Budzińska, K. Jarosz (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-385-0
  • 2011: L’Autre Fille, wyd. pol. Druga córka w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
  • 2011: L’Atelier noir
  • 2011: Écrire la vie
  • 2013: Retour à Yvetot
  • 2014: Le Vrai lieu (wywiad: Michelle Porte)
  • 2014: Regarde les lumières, mon amour, wyd. pol. Spójrz na te światła, kochanie w: Życie zewnętrzne, A. Dwulit (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2025, ISBN 978-83-8396-073-9
  • 2016: Mémoire de fille[8], wyd. pol. Pamięć dziewczyny w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4
  • 2020: Hôtel Casanova
  • 2022: Le jeune homme, wyd. pol. Młody mężczyzna w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4

Wydania polskie

  • Miejsce (La Place, 1983; wyd. pol. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989, tł. Iwona Badowska, ISBN 83-06-01899-0)
  • Lata (Les Années, 2008; wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2022, tł. Magdalena Budzińska, Krzysztof Jarosz, ISBN 978-83-8191-385-0)
  • Bliscy (zawiera: Miejsce (La Place), Pewna kobieta (Une femme), Druga córka (L’Autre Fille)), wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2022, tł. Agata Kozak, ISBN 978-83-8191-616-5)
  • Ciała (zawiera: Zdarzenie (L’Événement), Pamięć dziewczyny (Mémoire de fille), Młody mężczyzna (Le Jeune Homme)), wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2024, tł. Agata Kozak, ISBN 978-83-8191-840-4)
  • Życie zewnętrzne (zawiera: Dziennik zewnętrzny (Journal du dehors), Życie nieosobiste (La vie extérieure), Spójrz na te światła, kochanie (Regarde les lumières mon amour), wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2025, tł. Anastazja Dwulit, ISBN 978-83-8396-073-9)

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Ernaux, Annie 1940– [online], Encyclopedia.com [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  2. 1 2 3 Biography – Annie Ernaux [online] [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  3. 1 2 Lauren Elkin, Bad Genre: Annie Ernaux, Autofiction, and Finding a Voice [online], The Paris Review, 26 października 2018 [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  4. 1 2 3 4 Elizabeth Fallaize, Ernaux, Annie, [w:] The New Oxford companion to literature in French, Peter France (red.), Oxford: Clarendon Press, 2005, ISBN 978-0-19-173500-4 [dostęp 2021-02-15].
  5. 1 2 Winner announced for the 2019 Warwick Prize for Women in Translation [online], University of Warwick [dostęp 2021-02-15].
  6. 1 2 Kim Willsher, Annie Ernaux: ‘I was so ashamed for Catherine Deneuve…’, „The Guardian”, 6 kwietnia 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  7. ↑ Nobelprize.org, The Nobel Prize in Literature 2022 [online], Nobel Media AB 2022 [dostęp 2021-10-06] (ang.).
  8. ↑ Publications – Annie Ernaux [online] [dostęp 2021-02-15] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.