Anolis kubański

Anolis kubański
	Anolis equestris
	Merrem, 1820
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	lepidozaury
Rząd	łuskonośne
Podrząd	Iguania
Rodzina	Anolidae
Rodzaj	Anolis
Gatunek	anolis kubański
Synonimy
	Xiphosurus equestris — Fitzinger, 1826; Anolius rhodolaemus Bell, 1827; Deiroptyx equestris — Nicholson et al., 2012;
	Xiphosurus equestris — Fitzinger, 1826; Anolius rhodolaemus Bell, 1827; Deiroptyx equestris — Nicholson et al., 2012;
Podgatunki
	A. e. equestris Merrem, 1820; A. e. brujensis Garrido, 2001; A. e. buidei Schwartz & Garrido, 1972; A. e. cincoleguas Garrido, 1981; A. e. cyaneus Garrido & Estrada, 2001; A. e. juraguensis Schwartz & Garrido, 1972; A. e. persparsus Schwartz & Garrido, 1972; A. e. potior Schwartz & Thomas, 1975; A. e. sabinalensis Garrido & Moreno, 2001; A. e. thomasi Schwartz, 1958; A. e. verreonensis Schwartz & Garrido, 1972;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Anolis kubański, anolis rycerzyk (Anolis equestris) – gatunek średniej wielkości jaszczurki z rodziny Anolidae^[3].

Morfologia

Anolis kubański to największy przedstawiciel rodzaju Anolis – osiąga długość 35–50 cm i masę około 0,5 kg. Żyje przeciętnie 8–10 lat. Jest zwierzęciem o smukłej sylwetce, dość długich kończynach z palcami zakończonymi małymi, ostrymi pazurami oraz poprzecznie żeberkowanymi poduszeczkami, umożliwiającymi mu chodzenie po pionowych powierzchniach. Jedną z cech charakterystycznych anolisów jest występowanie na podgardlu skórnego worka, który jaszczurka (przeważnie samiec) może silnie nadymać. U wielu gatunków (np. u anolisa zielonego) jest on jaskrawo ubarwiony. Gady te, podobnie jak kameleony, są zdolne do zmiany ubarwienia.

Występowanie

Naturalnym obszarem występowania tego gatunku jest Kuba, jednak introdukowany zaadaptował się również na Florydzie. Introdukowano go też na Bahamy i Hawaje^[4].

Ekologia

Anolis kubański zajmuje różne środowiska – zarówno samotne drzewa sawann, jak i górskie lasy, w których dochodzi do wysokości 1100 m n.p.m. Jest to zwierzę spokojne, jednak bardzo terytorialne. Za dnia poluje na owady, stanowiące dużą część jego diety, a także pisklęta, małe ptaki oraz niewielkie jaszczurki – często inne gatunki z rodzaju Anolis. Żywi się jednak przede wszystkim owocami i liśćmi. Na anolisy polują głównie nadrzewne węże i ptaki drapieżne.

Rozmnażanie

Okres godowy rozpoczyna się w kwietniu lub maju. Ubarwienie jaszczurek staje się wówczas bardziej intensywne. Samiec nadyma podgardle, unosi głowę i wykonuje nią ruchy w kształcie ósemki. Samica odpowiada mu podobnym zachowaniem. Po zakończeniu godów samica zakopuje w ziemi do 20 jaj o długości 1,5–2 cm. W czasie trzymiesięcznej inkubacji jaja powiększają swoje rozmiary dwu- lub trzykrotnie. Dorosłe nie opiekują się gniazdem ani młodymi. Małe jaszczurki początkowo są mało ruchliwe, jednak szybko rozpoczynają samodzielne życie.

Hodowla

Anolisy kubańskie są dość często hodowane w terrariach.

Temperatura: 25–30 °C, nocą 22–25 °C.

Wilgotność: 60–80%.

Pokarm: świerszcze, szarańcza, karaluchy, małe myszy.

Łączenie: australorzekotka szmaragdowa (Ranoidea caerulea), ropucha azjatycka (Duttaphrynus melanostictus), felsuma madagaskarska (Phelsuma madagascariensis).

Uwagi: zdenerwowany anolis kubański może bardzo mocno ugryźć.

Anolis w Boston Science Museum
Para anolisów
Dziki anolis na Florydzie

Przypisy

↑ Anolis equestris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 45. (niem.).
1 2 3 4 5 P. Uetz & J. Hallermann, Anolis equestris, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-12] (ang.).
1 2 Anolis equestris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

Hanna Gucwińska, Antoni Gucwiński: Zwierzęta w zbroi. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1995. ISBN 83-7023-149-7.
Thomas van Kampen: Terrarium. Poradnik dla początkujących. Warszawa: MULTICO, 1999. ISBN 83-7073-229-1.

[itis-1] Anolis equestris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Merrem-2] B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 45. (niem.).

[rd-3] 1 2 3 4 5 P. Uetz & J. Hallermann, Anolis equestris, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-01-12] (ang.).

[iucn-4] 1 2 Anolis equestris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]