Antoni Kroh

Antoni Kroh
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1942
Warszawa

Zawód, zajęcie

etnograf, pisarz, publicysta, tłumacz, kurator wystaw

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Antoni Kroh (ur. 16 sierpnia 1942[1] w Warszawie) – polski pisarz, etnograf, historyk kultury, publicysta, tłumacz i kurator wystaw poświęconych kulturze ludowej Karpat Polskich oraz historii XX wieku.

Życiorys

Dzieciństwo spędził między Warszawą a Podhalem, szkołę podstawową ukończył w Bukowinie Tatrzańskiej[2]. Absolwent XI Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie (1961). Studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, magister etnografii (1967). Pracownik Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem (I 1967 – IX 1970), Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego – CPLiA w Warszawie (VII 1971 – XI 1971), Instytutu Sztuki PAN w Warszawie (VII 1972 – VII 1973), Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu (I 1974 – IX 1980), redakcji regionalnego tygodnika „Dunajec” (IX 1980 – XI 1981), ponownie w Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu (II 1982 – VI 1984) i w Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu (kierownik Sądeckiej Oficyny Wydawniczej (XII 1993 – III 1997). Organizator konkursów rzeźby i kowalstwa ludowego Karpat Polskich (1972, 1975, 1978). Członek Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich, wykładowca Collegium Civitas w Warszawie. Przewodnik warszawski (uprawnienia 1960), beskidzki (1968), tatrzański (1970)[3]. Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego (2023)[4].

Autor tekstów w następujących periodykach: „Wierchy”, „Rocznik Sądecki”, „Miesięcznik Literacki”, „Kultura”, „Dunajec”, „Polish Art Studies”, „Pamiętnik Słowiański”, „Dějiny a současnost”, „Twórczość”, „Polski Region Pieniny”, „Rocznik Bocheński”, „Sądeczanin” i in. Długoletni współpracownik kwartalnika „ Konteksty. Polska Sztuka Ludowa. Antropologia kultury - etnografia - sztuka”, wydawanego przez Instytut Sztuki PAN.

Książki

Prace własne

Antoni Kroh „O Szwejku i o nas” 1992
  • Współczesna rzeźba ludowa Karpat Polskich (1979), ISBN 83-04-00153-5
  • Piękne odpoczywanie (cmentarze wojenne Beskidu Niskiego), (1991)
  • O Szwejku i o nas (1992)[5], ISBN 83-85753-00-1
  • Sklep potrzeb kulturalnych (2000)[6], ISBN 83-7255-331-9
  • Sądecki rodowód Władysława Hasiora (z Ireną Styczyńską) (2001), ISBN 83-85753-34-6
  • Tatry i Podhale w serii „A to Polska właśnie” (2002)[7], ISBN 83-7023-936-6
  • O Szwejku i o nas (wyd. II 2002), ISBN 83-7255-730-6
  • Łemkowszczyzna, The Lemko Land (z Piotrem Droździkiem) (2006)[8], ISBN 978-83-89747-41-9
  • Praga. Przewodnik (2007)[9], ISBN 978-83-89188-62-5
  • Starorzecza (2010)[10], ISBN 978-83-244-0127-7
  • Sklep potrzeb kulturalnych po remoncie (2013), ISBN 978-83-7779-437-1
  • Wesołego Alleluja Polsko Ludowa czyli o pogmatwanych dziejach chłopskiej kultury plastycznej na ziemiach polskich (2014)[11], ISBN 978-83-244-0383-7
  • Za tamtą górą. Wspomnienia łemkowskie (2016)[12], ISBN 978-83-244-0449-0
  • Sklep potrzeb kulturalnych po remoncie (2017), ISBN 978-83-7779-152-3
  • Fenomen paszyński (z Piotrem Droździkiem) (2018)[13], ISBN 978-83-60900-47-5
  • Z polskiego na nasze, czyli prywatny leksykon współczesnej polszczyzny (z Barbarą Magierową) (2019)[14], ISBN 978-83-244-0490-2
  • Powrót na Sądecczyznę (2019)[15], ISBN 978-83-951742-1-6
  • To jest zjawisko i na to nie ma rady. Narysowała Barbara Magierowa (2022)[16], ISBN 978-83-244-1112-2
  • Anioł śmierci z kilku stron (2023)[17], ISBN 978-83-244-1143-6

Tłumaczenia

Barbara Magierowa, Antoni Kroh „Z polskiego na nasze czyli prywatny leksykon współczesnej polszczyzny” 2019
  • Vladimír Neff, Królowe nie mają nóg (1976) – z j. czeskiego
  • Ján Lenčo, Egipcjanka Nitokris (1978) – z j. słowackiego
  • Jan Ryska, Dziennik pokładowy czyli O przygodach Buddy, Fai i Szeryfa (1978) – z j. czeskiego
  • Josef Toman, Miroslava Tomanova, Sokrates (1980) – z j. czeskiego
  • Stanislav Rudolf, Grubaska czyli Kości zostały rzucone (1982), ISBN 83-207-0346-8 – z j. czeskiego
  • Jozef Cíger-Hronský, Magdalena (1983), ISBN 83-07-00770-4 – z j. słowackiego
  • Štefan Žáry, Uśmiechnięta dolina (1983), ISBN 83-205-3481-X – z j. słowackiego
  • Radko Pytlík, Nasz przyjaciel Haszek, (1984), ISBN 83-06-01095-7 – z j. czeskiego
  • Ladislav Paule, Pejzaż fotograficzny (1984), ISBN 83-221-0204-6 – z j. słowackiego
  • Karel Poláček, Zaczarowana szynka. Humoreski i felietony (1984), ISBN 83-08-01289-2 – z j. czeskiego
  • Karel Konrád, Nauki dla nieśmiałych kochanków (1985), ISBN 83-07-01235-X – z j. czeskiego
  • Zdeněk Váňa, Świat dawnych Słowian (1985), ISBN 83-06-01126-0 – z j. czeskiego
  • Jaroslav Hašek, Myśli. Wstęp, wybór (1985) – z jęz. czeskiego
  • Euglen Ketterl, Cesarska rodzina (1987) – z jęz. czeskiego
  • Eugen Ketterl, Wspomnienia kamerdynera cesarza Franciszka Józefa I (1990) – z j. czeskiego
  • Lubomír Tomek, Mary Peson w szponach gangsterów (1990), ISBN 83-07-01999-0 – z j. czeskiego
  • Jaroslav Hašek, Losy dobrego żołnierza Szwejka czasu wojny światowej (2009) – z j. czeskiego; wydanie pt. Przygody dobrego wojaka Szwejka czasu wojny światowej, wstęp i opracowanie Jacek Baluch, „Biblioteka Narodowa”, nr 261, seria II (2017), ISBN 978-83-65588-29-6 – z j. czeskiego
  • Jiří Žáček, Adolf Born, Bajki Ezopa (2015), ISBN 978-83-8008-252-6 – z j. słowackiego

Opracowania, wydania z rękopisu, redakcje, przygotowania do druku

Antoni Kroh „To jest zjawisko, i na to nie ma rady” 2022
  • Lucjan Lipiński, Wycieczka w Tatry 1860 r., redakcja (1985)
  • Andrzej Skupień Florek, Biały Dunajec moja wieś rodzinna, redakcja (1985)
  • Ryszard Aleksander, Dzieje kultury fizycznej i turystyki w Nowym Sączu, redakcja (1994), ISBN 83-901495-0-8
  • Dobiesław Dudek, Działalność wojskowa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przed I wojną światową, redakcja (1994), ISBN 83-85753-15-X
  • Ziemia Biecka. Lud polski w powiatach gorlickim i grybowskim. Praca zbiorowa pod redakcją Seweryna Udzieli napisana w latach 1889-1895, wydana z rękopisu, redakcja (1994), ISBN 83-85753-05-2
  • Roman Chomiak, Nasz łemkowski los – przekład fragmentów łemkowskich, redakcja (1995), ISBN 83-85753-06-0
  • Mamko, kup mi knyżku. Antologia łemkowskiej poezji dla dzieci, książka w jęz. łemkowskim, redakcja (1995), ISBN 83-85753-30-3
  • Wiktor Bazielich, Starosądeckie domy rynkowe i ich dawniejsi właściciele, redakcja (1996), ISBN 83-85753-07-9
  • Krystyna Kwaśniewicz, Zwyczaje doroczne górali podhalańskich wczoraj i dziś, redakcja (1966), ISBN 83-85753-56-7
  • Kazimierz Golachowski, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Nowym Sączu 1887-1937, wydanie II poprawione, z posłowiem Józefa Bieńka, redakcja (1997), ISBN 83-85753-25-7
  • Tadeusz Łopatkiewicz, Z Lendaku i Maniów. Chłopskie listy z końca XIX wieku (1997), ISBN 83-906236-1-7
  • Andrzej Piecuch, Nad Sękówką, redakcja (1998), ISBN 83-904474-2-8
  • Spisz – wielokulturowe dziedzictwo, redakcja (2000), ISBN 83-904749-0-5
  • Konstanty SłotwińskiKatechizm poddanych galicyjskich o prawach i powinnościach ich względem Rządu, Dworu i samych siebie. Przez Konstantego Leliwa Słotwińskiego, Przełożonego Zakładu nar. im. Ossolińskich, Pana w Głobikowy, Komisarza niegdyś cyrkułowego, Członka Towarzystwa naukowego w Krakowie, przygotowanie do druku tekstu z 1832 roku, redakcja (2004), ISBN 83-87553-91-3

Wystawy

Antoni Kroh „Anioł śmierci z kilku stron” 2023

Nagrody


Przypisy

  1. Jerzy Leśniak, Nowa encyklopedia sądecka, Nowy Sącz 2017, s. 360.
  2. Antoni Kroh, Sklep potrzeb kulturalnych, Warszawa 2000.
  3. Archiwum domowe Antoniego Kroha.
  4. Antoni Kroh Członkiem Honorowym PTL. [dostęp 2024-12-10].
  5. O Szwejku i o nas, Kroh Antoni. [dostęp 2024-12-10].
  6. Recenzja „Sklepu potrzeb kulturalnych” Antoniego Kroha pióra Wisławy Szymborskiej. [dostęp 2024-11-28].
  7. Maciej Krupa, Tatry i Podhale, Kroh, Antoni. [dostęp 2024-11-28].
  8. Tadeusz Łopatkiewicz, Terra desolata. Rec. książki Piotra Droździka i Antoniego Kroha, Łemkowszczyzna. Bogactwo kultur, Olszanica 2006, „Nowe Książki”, 2007, nr 2, s. 22.. [dostęp 2024-12-10].
  9. Praga. Przewodnik. [dostęp 2024-12-10].
  10. O etosie ziemiaństwa w książce Starorzecza pisze Antoni Kroh. [dostęp 2024-12-10].
  11. Antoni Kroh – „Wesołego Alleluja Polsko Ludowa” – recenzja i ocena. [dostęp 2024-12-10].
  12. Wiele się dzieje za tamtą górą. Rzecz o Łemkach. [dostęp 2024-12-10].
  13. Nowy Sącz. Paszyńska pasja Antoniego Kroha i Piotra Droździka. [dostęp 2024-12-10].
  14. Książka miesiąca miesięcznika „Twórczość”, 2019, nr 9, Leszek Bugajski, Realizm i surrealizm polityczny [Barbara Magierowa, Antoni Kroh, Z polskiego na nasze, czyli leksykon współczesnej polszczyzny]. [dostęp 2024-11-28].
  15. „Powrót na Sądecczyznę”: Historia na deser – jak łączyć przyjemne z pożytecznym. [dostęp 2024-12-10].
  16. Recenzja książki: To jest zjawisko, i na to nie ma rady. [dostęp 2024-12-10].
  17. Antoni Kroh – „Anioł śmierci z kilku stron” – recenzja i ocena. [dostęp 2024-12-10].
  18. Katalog wystawy Łemkowie Лемкы, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu Galeria Dawna Synagoga. Luty-czerwiec 1984. Sądecka Oficyna Wydawnicza 1984.
  19. Duchy epoki czyli pierwsza wojna światowa trwa do dziś, Nowy Sącz 1992.
  20. Spisz, Spiš, Zips, Szepes – wystawa, výstava, Ausstellung, kiálítás. Biała Synagoga w Sejnach V-VIII 1998, Galeria Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie I-II 1999. Ośrodek „Pogranicze Sztuk, Kultur, Narodów”, Fundacja Pogranicze w Sejnach.
  21. A. Kroh, Za tamtą górą. Wspomnienia łemkowskie, Warszawa 2016, s. 199.
  22. Antoni Kroh podziękował: "Kroh dostał Kumora, a Tokarczuk Nobla. Jak mówi ...". [dostęp 2024-11-28].
  23. Rozdano nagrody im. Romana Reinfussa. [dostęp 2024-11-28].
  24. Nagroda im. księdza Józefa Tischnera – Laureaci 2015. [dostęp 2024-11-28].
  25. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. gov.pl. [dostęp 2025-02-07].
  26. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. gov.pl. [dostęp 2025-02-07].
  27. Antoni Kroh, Honorowym Ambasadorem Sądeckiego Sztetlu. 2025-04-04. [dostęp 2025-04-05].

Bibliografia