Atrax sutherlandi
| Atrax sutherlandi | |
| Gray, 2010 | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Atrax sutherlandi |
Atrax sutherlandi – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny Atracidae. Jest endemitem południowo-wschodniej Australii.
Taksonomia i ewolucja
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2010 roku przez Michaela Rolanda Graya[2][3] na łamach „Records of the Australian Museum” w ramach rewizji Atracinae[3] (ob. Atracidae[4]). Jako lokalizację typową wskazano Bermagui w australijskiej Nowej Południowej Walii. Epitet gatunkowy nadano na cześć Struana Sutherlanda, dzięki badaniom którego udało się wprowadzić skuteczną antytoksynę na jad Atracidae[3].
Wyniki molekularnej analizy filogenetycznej Stephanie F. Lorii i współpracowników z 2025 roku wskazują, że A. sutherlandi zajmuje w obrębie rodzaju pozycję bazalną, a jego linia ewolucyjna oddzieliła się od linii pozostałych gatunków 30 mln lat temu w oligocenie. Analiza wykryła również głębokie, datowane na 15 lat temu rozejście między dwoma użytymi do niej osobnikami, co oznaczać może, że A. sutherlandi jest w istocie kompleksem gatunków kryptycznych[1].
Morfologia
Karapaks samców osiąga od 7,2 do 10,2 mm długości, a u paratypowej samicy mierzy 10,2 mm długości. Jamkę ma wąską i zakrzywioną, a w przednio-bocznych narożach słabe szczecinki. Śródgrzbietowe szczecinki części głowowej dochodzą do jamki. Szczękoczułki mają wąską bruzdę o prawie równoległych brzegach, tylko w odsiebnej części rozbieżnych. U samca zębów na przedniej i tylnej krawędziach bruzdy jest po 13, a w szeregu pośrodkowym znajdują się 23 mniejsze ząbki. U samicy zębów na przedniej i tylnej krawędziach bruzdy jest po 14, a w szeregu pośrodkowym znajduje się 25 mniejszych ząbków. Znacznie szersza niż dłuższa warga dolna ma wcięcie na przedniej krawędzi. Sternum jest podługowato-jajowate w zarysie, o jajowatych sigilla tylnej pary. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej to IV, I, II, III. Opistosoma (odwłok) u holotypowego samca mierzy 6,9 mm, a u paratypowej samicy 10,9 mm długości.
Nogogłaszczki samca odznaczają się stosunkowo krótką golenią o szerokości wynoszącej nieco ponad 0,4 długości, całkowicie pozbawioną kolców grzbietowych. Bulbus ma szerszy niż dłuższy rejon tegularny. Embolus jest krótszy i szerszy niż u innych przedstawicieli rodzaju[3], 3,8 raza dłuższy niż szerszy[1], nasadą przeciętnie odsunięty od tegulum, o delikatnie zakrzywionym i silnie w odsiebnym kierunku zwężonym trzonie, cienkiej i lekko skręconej części wierzchołkowej oraz szerokiej bruździe ejakulacyjnej[3].
Genitalia samicy zawierają parę jednopłatowych, przeciętnie wydłużonych[3], trzykrotnie dłuższych niż szerszych[1], delikatnie zakrzywionych, zbliżonych częściami nasadowymi spermatek[3].
Rozprzestrzenienie
Pająk endemiczny dla południowo-wschodniej Australii. Zamieszkuje lasy umiarkowane w południowo-wschodniej Nowej Południowej Walii i północno-wschodniej Wiktorii, obejmując zasięgiem tereny nadbrzeżne oraz South Eastern Highlands[3][1].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Stephanie F. Loria, Svea-Celina Frank, Nadine Dupérré, Helen M. Smith, Braxton Jones, Bruno A. Buzatto, Danilo Harms. The world’s most venomous spider is a species complex: systematics of the Sydney funnel-web spider (Atracidae: Atrax robustus). „BMC Ecology and Evolution”. 25, 2025.
- ↑ Gen. Atrax O. Pickard-Cambridge, 1877. [w:] World Spider Catalog [on-line]. [dostęp 2025-03-24].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Michael Roland Gray. A revision of the Australian funnel-web spiders (Hexathelidae: Atracinae). „Records of the Australian Museum”. 62, s. 285-392, 2010.
- ↑ Marshal Hedin, Shahan Derkarabetian, Martín J. Ramírez, Cor Vink, Jason E. Bond. Phylogenomic reclassification of the world’s most venomous spiders (Mygalomorphae, Atracinae), with implications for venom evolution. „Scientific Reports”. 8 (1636), s. 1-7, 2018. DOI: 10.1038/s41598-018-19946-2.