Badister meridionalis
| Badister meridionalis | |||
| Puel, 1925 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
dzierowate | ||
| Plemię | |||
| Podplemię |
Licinina | ||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Badister s.str. | ||
| Gatunek |
Badister (Badister) meridionalis | ||
| Synonimy | |||
| |||
Badister meridionalis – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych. Zamieszkuje Palearktykę od Półwyspu Iberyjskiego i Maroka po Syberię i Indie.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1925 roku przez Louisa Puela na łamach „Miscellanea Entomologica”[1].
Morfologia
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 5,6[2] do 7,5 mm[3].
Głowa jest czarna[2][3], wyraźnie węższa od przedplecza i niewiele od niego dłuższa (nie przekraczająca 1,2-krotności jego długości)[3], wyraźnie dłuższe niż u dreptacza barwnego. U samców długość i szerokość głowy są wyraźnie mniejsze niż u samic[2]. Czułki są żółtoczerwone do czerwonobrązowych z przyciemnionymi na szczytach lub całkowicie członami od drugiego do szóstego, przyciemnionym wierzchem członu pierwszego, a czasem także szczytem członu siódmego[3][2]. Warga górna jest na przedniej krawędzi ostro, V-kształtnie wycięta[3]. Aparat gębowy ma nieco tylko przed szczytem zakrzywione żuwaczki, z których prawa ma wykrojenie na krawędzi zewnętrzno-grzbietowej, a lewa jest niezmodyfikowana[3][4]. Głaszczki są czerwonobrązowe z przyczernionym szczytem ostatniego członu. Ostatni człon głaszczków szczękowych jest spiczasty[3].
Przedplecze jest żółtoczerwone do czerwonego[3][4], nieznacznie bardziej zwężone ku tyłowi niż ku przodowi, o podstawie niemal równej szerokości przedniej krawędzi. Tarczka jest czarna[3]. Pokrywy mają tło żółtoczerwone lub czerwone z czarnym wzorem, typowo w formie pary lekko półksiężycowatych plam o zaokrąglonej przedniej wypustce i ukośnie pod ostrym kątem biegnącej ku szwowi krawędzi wewnętrznej[3][4], jednak plamy te mogą być różnie rozległe, a niekiedy są rozbite na kropkę przednią i tylną. Międzyrzędy są gładkie. Powierzchnie pokryw mają po jednym chetoporze (punkcie szczecinkowym) przytarczkowym i od jednego do trzech (zwykle dwa) chetoporów dyskalnych[3]. Irydyzacja powierzchni pokryw jest bardzo silna, mocniejsza niż u dreptacza barwnego, a ich mikrorzeźba bardzo drobna – na 10 μm długości mieści się pięć do sześciu cienkich rysek poprzecznych o konturach rozmytych nawet przy 150-krotnym powiększeniu. Na wierzchołkowej krawędzi pokryw występują słabo widoczne, bardzo krótkie szczecinki o długości wynoszącej ćwierć szerokości drugiego międzyrzędu[2]. Skrzydła tylnej pary są w pełni wykształcone. Episternity śródtułowia są ciemnobrązowe do czarnych[3][4], a barwa zapiersia i odwłoka jest czarna[3].
Genitalia samca mają edeagus o szerokim, nieco owalnym, dość niesymetrycznym pierścieniu o krótkim i na prawo skrzywionym szczycie, kielniowatej paramerze prawej oraz szerokiej paramerze lewej z zaokrągloną krawędzią bliższą i stopniowo uwypuklonym brzegu szczytowym. Płat środkowy (prącie) jest trochę niesymetryczny, wyraźnie bocznie zafalowany, wyraźnie na szczycie wcięty, zaopatrzony w gładki, dobrzusznie skierowany guzek na wierzchołku. Genitalia samicy mają krótką, szeroką, czapeczkowatą torebkę kopulacyjną i długą, C-kształtną spermatekę ze spiralnie skręconą w lewo częścią odsiebną. Tylne części laterotergitów są niezbyt długie, dzwonkowate i mocno zesklerotyzowane. Wszystkie szczecinki na szczytowych krawędziach spodu laterotergitów skierowane są ku przodowi, mniej lub bardziej prostopadle do tychże krawędzi. Pierwszy gonokoksyt ma kształt trójkątny lub lejkowaty i pozbawiony jest punktowania, drugi zaś jest wyraźnie wypukły, krótszy i słabiej zakrzywiony niż u dreptacza okazałego[2].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony na nizinach[3], higrofilny[2]. Zasiedla porośnięte roślinnością wilgotne pobrzeża wód, mokradła i wilgotne łąki[3][5], przy czym preferuje stanowiska otwarte. Postacie dorosłe zimują pod płatami mchów na skrajach lasów[5].
Gatunek palearktyczny[3]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji. W Afryce Północnej zamieszkuje Maroko, Algierię i Tunezję. W Azji podawany jest z anatolijskiej części Turcji, Gruzji, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Tadżykistanu, Iranu i północnych Indii[6][7]. Na wschód dociera do obwodu nowosybirskiego[2].
Przypisy
- ↑ L. Puel. Tableaux analytiques des coléoptères de la faune franco-rhénane (France, Hollande, Belgique, région rhénane, Valais). Famille II. Carabidae Tome II. „Miscellanea Entomologica”. 28, s. 1-32, 1925.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Vytautas Tamutis, Maksims Balalaikins, Arvīds Barševskis, Romas Ferenca. Comparative Morphology and Morphometry of Badister (s. str) Species (Coleoptera: Carabidae), Occur in Baltic States, with Notes on Their Distribution in Local Fauna. „Journal of the Entomological Research Society”. 20 (1), s. 21-51, 2018.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-40, 374-382.
- 1 2 3 4 Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 409-418.
- 1 2 Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
- ↑ M. Baehr, Licinini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 440-441, ISBN 87-88757-73-0.
- ↑ Wolfgang Lorenz, Badister (Badister) meridionalis Puel, 1925 in: CarabCat, O. Bánki i inni red., Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021, DOI: 10.48580/dfqf-3dk [dostęp 2024-02-13].