Bandikot
| Bandicota | |||
| J.E. Gray, 1873[1] | |||
 Bandikot bengalski (B. bengalsensis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
bandikot | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Mus giganteus Hardwicke, 1804 (= Mus indicus Bechstein, 1800) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Bandikot[3] (Bandicota) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Rozmieszczenie geograficzne
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 145–350 mm, długość ogona 75–280 mm, długość ucha 22–33 mm, długość tylnej stopy 27–60 mm; masa ciała 140–600 g[5][7].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1873 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule zatytułowanym „Notatki o szczurach, z opisem kilku nowych gatunków z Panamy i Wysp Aru”, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and Magazine of Natural History[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) bandikot indyjski (B. indica).
Etymologia
- Bandicota: zniekształcona nazwa pandi-kokku oznaczająca w telegu ‘świnio-szczura’. Rodzima nazwa bandikota odnosi się do jego zwyczaju chrząkania jak świnia podczas ataku lub podczas biegania w nocy[8][9].
- Gunomys: gr. γoυνoς gounos ‘owocny, płodny’[10]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Arvicola bengalensis J.E. Gray, 1835.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[4][12][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[3] | Podgatunki[5][4][7] | Rozmieszczenie geograficzne[5][4][7] | Podstawowe wymiary[5][7][a] | Status IUCN[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Bandicota indica | (Bechstein, 1800) | bandikot indyjski | gatunek monotypowy | Azja Południowa i Południowo-Wschodnia, na wschód od Indii do Chińskiej Republiki Ludowej (Fujian); również wyspa Cát Bà (północny Wietnam); introdukowany na Półwyspie Malajskim, Jawie i być może na Tajwanie; zakres wysokości: 0–1500 m n.p.m. | DC: 18,8–35 cm DO: 14,6–28 cm MC: 375–600 g |
LC |
|
Bandicota bengalensis | (J.E. Gray, 1835) | bandikot bengalski | gatunek monotypowy | wschodni Pakistan i Indie na wschód do Mjanmy, Sri Lanka; introdukowany w Arabii Saudyjskiej, Tajlandii, na Półwyspie Malajskim, Sumatrze i Jawie | DC: 16,1–24 cm DO: 11,2–18,8 cm MC: brak danych |
LC |
| Bandicota savilei | O. Thomas, 1916 | bandikot indochiński | gatunek monotypowy | środkowy Mjanma, Tajlandia, Kambodża i Wietnam; być może niziny Laosu | DC: 14,5–22 cm DO: 7,5–17,8 cm MC: 140–220 g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Opisano również gatunek wymarły z pliocenu dzisiejszych Indii[14][15]:
- Bandicota sivalensis Patnaik, 2001
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- 1 2 J.E. Gray. Notes on the rats; with the description of some new species from Panama and the Aru Islands. „The Annals and Magazine of Natural History”. Forth Series. 12 (71), s. 418, 1873. (ang.).
- ↑ O. Thomas. A Subdivision of the Old Genus Nesokia, with Descriptions of Three new Members of the Group, and of a Mus from the Andamans. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 20, s. 203, 1907. (ang.).
- 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 474. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 818–819. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Bandicota. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
- 1 2 3 4 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 305. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 132, 1904. (ang.).
- ↑ Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton: CRC Press, 2019, s. 73. ISBN 978-1-1386-0926-6. (ang.).
- ↑ Brown 1954 ↓, s. 388.
- ↑ Brown 1954 ↓, s. 544.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Bandicota – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Bandicota Gray, 1873, Hesperomys project (Version 24.9.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2025-01-31] (ang.).
- ↑ R. Patnaik. Late Pliocene micromammals from Tatrot Formation (Upper Siwaliks) exposed near village Saketi, Himachal Pradesh, India. „Palaeontographica”. Abteilung A. 261 (1-3), s. 66, 2001. (ang.).
Bibliografia
- R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 1–882. (ang.).