Baszta Monstrancja w Toruniu

Baszta Monstrancja w Toruniu
Zabytek: nr rej. A/145 z 17 października 1929
i 17 lipca 1998
Ilustracja
Monstrancja widziana od południa
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Podmurna 14/16

Typ budynku

baszta

Styl architektoniczny

gotyk

Kondygnacje

5[1]

Ukończenie budowy

XIII wiek

Ważniejsze przebudowy

XV wiek, XIX wiek

Odbudowano

1950[2]

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Monstrancja”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się ikonka wieży z opisem „Monstrancja”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Monstrancja”
Ziemia53°00′36,57″N 18°36′32,02″E/53,010158 18,608894

Baszta Monstrancja w Toruniu – jedna z dziewięciu zachowanych do dziś baszt obronnych w ciągu murów miejskich w Toruniu. Znajduje się przy ul. Podmurnej 14/16.

Historia

Prawdopodobnie pierwsza baszta w tym miejscu powstała jeszcze w XIII wieku[3], razem z pierwszymi fortyfikacjami, jednak w obecnym kształcie Monstrancja została wzniesiona w połowie wieku XV[3]. Budowa ta wiązała się z modernizacją systemu obronnego Torunia będącego odpowiedzią na upowszechnienie się broni palnej. Z tego także powodu niektóre ściany mierzą niemal 2,5 m grubości. Aby zapobiec runięciu budowli do wewnątrz, budowniczowie zastosowali specjalne rozwiązanie architektoniczne przypominające wielopoziomową ławę[4]. Drugim celem powstania „nowej” Monstrancji było przeciwstawienie się zwiększonemu zagrożeniu od strony nieistniejącego już zamku. Zamek krzyżacki został zburzony w 1454 roku przez toruńskich mieszczan. Od tego czasu teren pozamkowy pozostawał nieumocniony i stanowił najsłabszy punkt w linii obrony miasta.

W odróżnieniu od pozostałych baszt istniejących do tej pory w Toruniu, kryta dachem namiotowym Monstrancja nie została wybudowana na planie prostokąta, a na planie ośmiokąta. Była, i jest, to jedyna budowla o tym kształcie w centrum Torunia. Do dnia dzisiejszego wewnątrz budynku zachowało się m.in. stanowisko dla kuszników[1]. Unikatowa budowa Monstrancji umożliwiała prowadzenie ostrzału w trzech kierunkach[2]. W 2005 roku niszczejącą basztę odkupił prywatny właściciel, który wyremontował budowlę[1].

Z biegiem lat wieża pełniła szereg funkcji – po II wojnie światowej wewnątrz mieścił się m.in. skład znaków drogowych i pracownia plastyczna[1].

Nazwa baszty, Monstrancja, pochodzi prawdopodobnie od metalowego słońca, które zostało umieszczona na szczycie wieży, a w połączeniu z „drzewcem” przypominać może właśnie monstrancję.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Justyna Wojciechowska-Narloch: Radca będzie urzędował w gotyku. Nowości, 29 marca 2006. [dostęp 2009-11-10]. (pol.).
  2. 1 2 Gąsiorowski 2007 ↓, s. 20.
  3. 1 2 Baszty. Monstrancja. Toruński Serwis Turystyczny, 23 sierpnia 2008. [dostęp 2009-11-10]. (pol.).
  4. ↑ Justyna Wojciechowska-Narloch: Monstrancja ma solidne fundamenty. Nowości, 24 marca 2007. [dostęp 2009-11-10]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.