Beniamin Torbe
| Data i miejsce urodzenia |
6 listopada 1858 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 lutego 1931 |
| Narodowość |
polska |
| Praca | |
| Styl | |
Beniamin Torbe (ur. 6 listopada 1858 w Krakowie[1], zm. 10 lutego 1931 tamże[2]) – polski architekt żydowskiego pochodzenia, działający w Krakowie. Zaprojektował ponad 100 krakowskich kamienic.
Życiorys
Był synem Salomona oraz Blumy Gintel Hoffmann[1]. Pobierał nauki na Bauschule w Wiedniu, którą ukończył w 1888[1]. W 1889 otrzymał koncesję budowniczego w Krakowie[1]. W okresie międzywojennym Torbe był jednym z najpopularniejszych architektów w Krakowie[3]. Projektował i budował przede wszystkim kamienice czynszowe dla żydowskich przedsiębiorców, takich jak Chaim Berek Zucker czy Salomon Ritterman[3]. Był członkiem Krakowskiego Towarzystwa Technicznego i Stowarzyszenia Izraelitów Postępowych[2]. Pochowany został na cmentarzu przy ul. Miodowej[2].
Dzieła
- 1891 – kamienica przy ulicy Pańskiej (obecnie Marii Skłodowskiej-Curie) 4
- 1892 – kamienica przy ulicy Zwierzynieckiej 34
- 1892 – przebudowa kamienicy przy placu Szczepańskim 7 w Krakowie
- 1893 – przebudowa synagogi Tempel w Krakowie
- 1896 – kamienica przy ulicy Karmelickiej 48 w Krakowie
- 1902 – kamienica przy ulicy Berka Joselewicza 20 w Krakowie[4]
- 1903 – secesyjna kamienica przy ulicy Piłsudskiego 9 w Krakowie
- 1905 – kamienica przy ulicy Michałowskiego 6 w Krakowie
- 1905 – kamienica przy ulicy Brzozowej 14 w Krakowie
- 1905 – kamienica przy ulicy Koletek 1, 3 i 5 w Krakowie
- 1906 – kamienica przy ulicy Krupniczej 3 w Krakowie
- 1907 – synagoga Chany i Abrahama Lednitzerów w Krakowie
- 1908 – kamienica przy ulicy Dietla 31 w Krakowie
- 1909 - kamienica przy ulicy Dietla 15 w Krakowie
- 1908 – kamienica przy ulicy Bocheńskiej 7 w Krakowie
- 1909 – kamienice przy ulicy Sarego 21, 23 i 25 w Krakowie
- 1909 – kamienica przy ulicy Mogilskiej 8 w Krakowie
- 1910 – kamienica przy ulicy Konarskiego 13 w Krakowie
- 1911 – kamienica przy ulicy Lubomirskiego 37 w Krakowie
- 1912 – Willa Sylwan przy ulicy Powroźniczej 6 w Krakowie
- 1913 – kamienica przy ulicy Szlak 3 w Krakowie
Kamienica czynszowa (1892)
Kraków, ul. Radziwiłłowska 17
Kamienica czynszowa (1893)
Kraków, ul. Rakowicka 12
Kamienica czynszowa (1905)
Kraków ul. Dietla 97 (ul. Wrzesińska 1)
Kamienica czynszowa (1904)
Kraków ul. Łobzowska 4
Kamienica (1903–1906),
Kraków, ul. Piłsudskiego 9
Kamienica (1892),
Kraków, ul. Starowiślna 36
Kamienica (1899),
Kraków, ul. Starowiślna 44
Kamienica (1895–1899),
Kraków, ul. Westerplatte 3
Kamienica (1909),
Kraków, ul. Lubicz 24
Kamienica (1902),
Kraków, ul. Jabłonowskich 5
Kamienica (1900),
Kraków, ul. Jabłonowskich 6
Kamienica (1906),
Kraków, ul. Krupnicza 3
Kamienica (1907),
Kraków, ul. Krakowska 30
Kamienica (1908–1909),
Kraków, ul. Dietla 15
Kamienica (1905),
Kraków, ul. Grabowskiego 5
Kamienica (1899–1900),
Kraków, ul. Michałowskiego 8–10
Kamienica (1909),
Kraków, ul. Lubicz 26
Kamienica (1905–1911),
Kraków, ul. Koletek 3
Kamienica (1898),
Kraków, ul. Długa 18
Kamienica (1891),
Kraków, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 4
Willa Sylwan (1912),
Kraków, ul. Powroźnicza 6
Przypisy
- 1 2 3 4 Zbroja 2023 ↓, s. 243.
- 1 2 3 Zbroja 2023 ↓, s. 245.
- 1 2 Zbroja 2023 ↓, s. 244.
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2024-09-17].
Bibliografia
- Barbara Zbroja: Miasto umarłych: Architektura publiczna Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie w latach 1868-1939. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2005. ISBN 83-7318-619-0.
- Praca zbiorowa, red. prowadz. Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce – Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 83-922906-8-2
- Barbara Zbroja, Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków: Wysoki Zamek, 2023, ISBN 978-83-966500-2-3.