Biegus mały
| Calidris temminckii[1] | |||
| (Leisler, 1812) | |||
 Biegus mały w szacie godowej | |||
_I_IMG_1477.jpg) Biegus mały w szacie spoczynkowej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
biegus mały | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 lęgowiska przeloty zimowiska | |||
Biegus mały[5], biegus Temmincka (Calidris temminckii) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie wyróżnia się podgatunków[2][6]. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Występowanie
Zamieszkuje pas od Półwyspu Skandynawskiego po Półwysep Czukocki. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, w zwrotnikowej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz na Tajwanie, Wyspach Riukiu i Borneo.
W Polsce nielicznie, lecz regularnie spotykany w całym kraju podczas przelotów w maju i lipcu–październiku.
Morfologia
- Wygląd
- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch ciała brązowoszary z ciemnym deseniem oraz rdzawym nalotem. Spód ciała biały z brązowym lub beżowym nalotem na piersi i wolu. Dziób krótki, ciemny, nogi żółto-zielone. W upierzeniu spoczynkowym wierzch ciała jednolicie popielaty, a spód biały z szarawym nalotem na wolu.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 14–17 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 28–35 cm
masa ciała ok. 15–35 g
Ekologia i zachowanie
- Biotop
- Wilgotne, nisko położone, leżące w pobliżu wody obszary tundry i lasotundry.
- Gniazdo
- Na ziemi, w suchym, kamienistym miejscu.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa, rzadko trzy lęgi, składając w maju–lipcu 4 jaja.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 21 dni przez jednego z rodziców. Zarówno samce jak i samice są poligamiczne. Samica często po tygodniu od zniesienia jaj zostawia samca, a sama kopuluje z kolejnym.
- Pożywienie
- Głównie drobne skorupiaki, mięczaki, owady i ich larwy, sporadycznie materiał roślinny[2].
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje biegusa małego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, zawiera się w przedziale 165 000 – 1 255 000 osobników. Trend liczebności światowej populacji nie jest znany, choć w przypadku populacji europejskiej uznawany jest za stabilny[4].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Calidris temminckii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- 1 2 3 Van Gils, J., Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Temminck's Stint (Calidris temminckii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-27].
- 1 2 3 D. Lepage, Temminck's Stint Calidris temminckii, [w:] Avibase [online] [dostęp 2025-02-01] (ang.).
- 1 2 Calidris temminckii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Arenariinae Stejneger, 1885 - biegusy (wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-01].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2025-02-01]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).