Bnin (gmina)

Bnin
gmina wiejska
1934–1940
Ilustracja
Ratusz w Bninie
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

poznańskie

Powiat

śremski

Data powstania

1 sierpnia 1934

Data likwidacji

1 kwietnia 1940

Siedziba

Bnin

brak współrzędnych

Bnin – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 19341940[1] w woj. poznańskim (dzisiejsze woj. wielkopolskie). Siedzibą władz gminy był Bnin (do 12 czerwca 1934 miasto, następnie przez półtora miesiąca gmina jednostkowa[2]; z końcem 1960 dzielnica Kórnika[3]).

Gmina zbiorowa Bnin została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie śremskim w woj. poznańskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Biernatki, Błażejewko, Błażejewo pod Bninem, Bnin, Czmoń, Czmoniec, Czołowo, Dębiec, Konarskie pod Bninem, Mieczewo, Prusinowo, Radzewo i Trzykolnemłyny oraz z części obszaru dworskiego Prowent[4].

27 września 1934 gminę Bnin podzielono na 10 gromad (sołectw): Biernatki, Błażejewko, Bnin, Czmoniec, Czmoń, Czołowo, Dębiec, Mieczewo, Prusinowo i Radzewo[5]

1 października 1939 roku dokonano wymiany niektórych obszarów między gminą Bnin i gminą Kórnik[6].

  • z gminy Bnin wyłączono i włączono do gminy Kórnik:
    • z gromady Czmoniec – parcele o powierzchni 12,61.55 ha z obrębu Radzewice (enklawa nr 4),
    • z gromady Czmoniec – parcele o powierzchni 2,41.00 ha z obrębu Trzykolnemłyny (enklawa nr 5),
    • z gromady Radzewo – parcele o powierzchni 32,89.57 ha z obrębu Radzewice (enklawa nr 7);
  • z gminy Kórnik wyłączono i włączono do gminy Bnin:

Gmina Bnin pod administracją polską funkcjonowała do września 1939 roku[8]. 26 października 1939, pod okupacją niemiecką, przemianowano ją na Landgemeinde Seebrück. 1 kwietnia 1940 gminę Seebrück zniesiono, włączając jej obszar do gminy Kórnik (Burgstadt, od 18 maja 1943 Burgstadt (Wartheland)-Land). 1 kwietnia 1942 Bnin (Seebrück) i Prowent (Froschweiler) włączono do miasta Kórnika (Burgstadt)[9].

Po wojnie władze polskie gminy Bnin nie reaktywowały, mimo że podziały administracyjne wprowadzone przez okupantów wojennych winny zostać uchylone na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z sierpnia 1944[10]. Wyłączono jednak z Kórnika wsie Bnin i Prowent, które odtąd funkcjonowały jako jedna gromada – obok dziewięciu pozostałych gromad dawnej gminy Bnin – w gminie Kórnik[11][12], aż do jej zniesienia jesienią 1954[13]. Następnie obszar dawnej gminy Bnin podzielono między gromady: Bnin (istniała do końca 1959), Czmoń (istniała do końca 1959) i Rogalin (istniała do połowy 1968).

Przypisy

  1. Od 1 sierpnia 1934 do 1939 roku (ostatni raz gmina wymieniona jest w Dzienniku Ustaw z dnia 6 lipca 1939 roku
  2. Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422
  3. Dz.U. z 1961 r. nr 13, poz. 63
  4. Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 620
  5. Poznański Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 41, 27 września 1934 [dostęp 2025-04-06].
  6. Dz.U. z 1939 r. nr 65, poz. 436
  7. Ponadto z gromady Prowent wyłączono parcele o powierzchni 8,76.70 ha z obrębu Kórnik Miasto (enklawy nr 27 i 28), włączając je do miasta Kórnika.
  8. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 153
  9. Amtsbezirk Burgstadt (Wartheland)-Land [online], www.territorial.de [dostęp 2025-04-06].
  10. {{{tytuł}}} [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2025-04-06].
  11. Archiwum Państwowe w Poznaniu - Akta gminy Bnin
  12. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, PRL, GUS, Warszawa
  13. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100