Brachysola

*Brachysola*
	; Brachysola coerulea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	Brachysola
	Nazwa systematyczna
	Brachysola Rye; Nuytsia 13: 332 (2000)
Synonimy
	Chloanthes sect. Brachysolenia F.Muell.; Pityrodia sect. Brachysolenia (F.Muell.) E. Pritz.;
	Chloanthes sect. Brachysolenia F.Muell.; Pityrodia sect. Brachysolenia (F.Muell.) E. Pritz.;

Brachysola – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-zachodniej Australii, na wschód od Perth^[5]. Brachysola coerulea jest rozpowszechniony, natomiast B. halganiacea jest rzadziej spotykany i słabiej poznany. Oba gatunki rosną na glebach piaszczystych, laterytowych, w zbiorowiskach zaroślowych i w widnych lasach – zarówno z dominacją eukaliptusów (mallee), jak i akacji oraz Grevillea^[5].

Nazwa naukowa utworzona została z greckich słów brachys (krótki) i solen (rurka lub kanał) – w nawiązaniu do krótkiej rurki korony kwiatu^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzewy o pędach pokrytych gwiazdkowatymi włoskami (w obrębie kwiatostanów występują też włoski gruczołowate). Młode pędy obłe na przekroju, gęsto owłosione^[5].

Liście: Siedzące i gęsto owłosione od spodu. U B. coerulea skupione w nibyokółkach po 4, równowąskie lub lancetowate, u B. halganiacea naprzeciwległe, wąskojajowate i jajowate^[5].

Kwiaty: Zebrane w szczytowe kwiatostany wiechowate, składające się z wierzchotek liczących od 1 do 7 kwiatów. Kielich zrosłodziałkowy, ale szerszy niż dłuższy, zakończony 5 trójkątnymi i zaostrzonymi ząbkami. Kielich z zewnątrz jest owłosiony, wewnątrz nagi. Powiększa się w czasie owocowania. Korona jest 5-łatkowa, szersza niż dłuższa, niebieskofioletowa, z silniej wybarwioną częścią środkową, z żółto zabarwioną gardzielą. Rurka korony jest krótsza od wolnych i szeroko rozpostartych łatek korony. Łatki są szerokojajowate, tępo zakończone; dolna jest największa. Pręciki są cztery, nieco dwusilne – dolna para jest dłuższa od górnej. Zalążnia jest ciemnopurpurowa, czterokomorowa; w każdej komorze z pojedynczym zalążkiem. Szyjka słupka długa, nitkowata, naga, fioletowa i na szczycie rozwidlona^[5].

Owoce: Rozłupnia składająca się z czterech rozłupek^[5].

Systematyka

Pierwszym odkrytym przedstawicielem współcześnie wyróżnianego rodzaju był opisany w 1876 roku gatunek Chloanthes halganiacea, zaliczony do rodzaju Chloanthes i sekcji Brachysolenia. W 1904 Diels i Pritzel przenieśli sekcję do rodzaju Pityrodia i wyróżnili dwa gatunki. Odrębność morfologiczna i ujawniony w badaniach genetycznych parafiletyzm, tradycyjnie ujmowanego rodzaju Pityrodia, spowodował wyodrębnienie sekcji w randze odrębnego rodzaju w 2004 roku^[5].

Rodzaj z plemienia Chloantheae, podrodziny Prostantheroideae i rodziny jasnotowatych Lamiaceae^[6].

Wykaz gatunków^[3]

Brachysola coerulea (F.Muell. & Tate) Rye
Brachysola halganiacea (F.Muell.) Rye

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-31] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-31] (ang.).
1 2 Brachysola Rye. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-08-31].
↑ K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 207. ISBN 978-3-642-62200-7.
1 2 3 4 5 6 7 8 B.L.B.L. Rye B.L.B.L., Brachysola (Lamiaceae: Prostantheroideae), a new Western Australian genus, „Nuytsia”, 13 (2), 2000, s. 331-338 [dostęp 2023-08-31] .
↑ Genus Brachysola (F. Muell.) Rye, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-08-31] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-31] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-31] (ang.).

[powo-3] 1 2 Brachysola Rye. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-08-31].

[kubitzki-4] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 207. ISBN 978-3-642-62200-7.

[rye-5] 1 2 3 4 5 6 7 8 B.L.B.L. Rye B.L.B.L., Brachysola (Lamiaceae: Prostantheroideae), a new Western Australian genus, „Nuytsia”, 13 (2), 2000, s. 331-338 [dostęp 2023-08-31] .

[grin-6] Genus Brachysola (F. Muell.) Rye, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-08-31] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]