Braszowice

Braszowice
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca w Braszowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

ząbkowicki

Gmina

Ząbkowice Śląskie

Liczba ludności (III 2011)

882[1]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-206[2]

Tablice rejestracyjne

DZA

SIMC

0856505

Położenie na mapie gminy Ząbkowice Śląskie
Mapa konturowa gminy Ząbkowice Śląskie, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Braszowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Braszowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Braszowice”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Braszowice”
Ziemia50°33′15″N 16°47′53″E/50,554167 16,798056[3]
Remiza OSP i świetlica w Braszowicach
Tablica pamięci Aloisa Taux

Braszowice (niem. Baumgarten[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ząbkowice Śląskie, nad rzeką Braszówką.

Podział administracyjny

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Braszowice, po jej zniesieniu w gromadzie Sadlno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Demografia

W 1885 w miejscowości mieszkały 1172 osoby, w 1933[5] – 1086 osób, a w 1939[6] – 1022 osoby[7]. W 2009 było ich 876[8], natomiast 2 lata później (III 2011) liczba ta nieznacznie wzrosła, do 882 osób[1]. Obecnie jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Ząbkowice Śląskie.

Liczba ludności Braszowic

Nazwa

12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Braszowice[4].

Historia

W 1253 została po raz pierwszy pisemnie wspomniana miejscowość Bomgart (tj. Braszowice). Później przekształciła się ta nazwa w Baumgarten (niem. „sad”), która to figurowała w dokumentach aż do końca II wojny światowej. W 1270 była ona w posiadaniu hrabiego Mrocko i jego syna Przecława ze śląskiego rodu szlacheckiego Pogorzelów, którzy chętnie zasiedlali swe włości niemieckimi osadnikami. Z tegoż roku pochodzi pierwsza wzmianka o istnieniu probostwa wraz z niejakim „proboszczem Henrykiem”. W 1321 Braszowice znalazło się w składzie księstwa ziębickiego na skutek podziału księstwa świdnickiego i w 1336 stało się czeskim lennem.

W okresie reformacji mieszkańcy Braszowic stali się luteranami. Jednakże podczas kontrreformacji za panowania cesarza Ferdynanda III kościół farny został oddany katolikom. W 1663 roku cała wieś znalazła się w posiadaniu klasztoru cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim. 27 lutego 1741 w okolicach wsi miała miejsce potyczka między wojskami pruskimi i austriackimi. Od 1742 Braszowice znajdowały się w obrębie Prus. Po sekularyzacji klasztoru w Kamieńcu Ząbkowickim w 1810, wieś przeszła w posiadanie rodu Oranje-Nassau, a później Hohenzollernów[9]. W 1894 odnotowano w miejscowości parafialny kościół katolicki, fabrykę maszyn gospodarskich oraz miejsca występowania chryzoprazu i magnezytu.

Po II wojnie światowej wieś Braszowice znalazła się w obrębie Polski, a dotychczasowa ludność została wysiedlona i zastąpiona repatriantami.

Zabytki

Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[10]:

  • kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca z lat 1736–1739
  • zespół fortów ziemnych z 1813
    • fort nr 4 - 9
inne
  • figura św. Jana Nepomucena z końca XVIII w. przed wejściem na plac kościelny[11]
  • figura św. Antoniego z Padwy z pierwszej poł. XVIII w. przed wejściem na plac kościelny[11]
  • kolumna Najświętszej Marii Panny z 1856 na placu przed kościołem[11]
  • barokowa kapliczka domowa z 1738 z półkolistym frontonem, na południe od wsi, poniżej drogi krajowej nr 8[12][13]
  • kapliczka domowa z trójkątnym frontonem w zachodniej części wsi, pod górą Stróżnik (417 m n.p.m.), przy drodze z Brzeźnicy do Tarnowa[14][11][15][16]
  • dwie kapliczki słupowe, przy drodze z Brzeźnicy do Tarnowa[14][17].

Osoby pochodzące z Braszowic

  • Alois Taux (1817–1861), muzyk, kompozytor, pierwszy rektor Mozarteum w Salzburgu
  • Otto Steinmann (1831–1894), pruski polityk, poseł do landtagu i reichstagu
  • Eugen Steinmann (1839–1899), pruski landrat
  • Karl Sindermann (1869–1922), socjaldemokrata pruski, poseł do landtagu i reichstagu
  • Carl Graf Hoyos (1923–2012), psycholog pracy i organizacji
  • Zofia Kudryńska (ur. 2002), pilna studentka PPiW.

Przypisy

  1. 1 2 GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 88 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9905
  4. 1 2 Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  5. ↑ Stan na 16 czerwca.
  6. ↑ Stan na 17 maja.
  7. ↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Frankenstein. 2006. [dostęp 2013-03-12]. (niem.).
  8. ↑ BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2012. [dostęp 2013-03-12]. (pol.).
  9. ↑ Josef Bögner: St. Laurentius Baumgarten. Bad Oeynhausen 1991, s. 18–31.
  10. ↑ Architektura: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2012 r. – woj. dolnośląskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013-01-07. s. 245. [dostęp 2013-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-31)]. (pol.).
  11. 1 2 3 4 Braszowice – atrakcje turystyczne. [dostęp 2025-04-24].
  12. ↑ Marek Staffa red.: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie, tom 21 A-M. Wrocław: Wydawnictwo I-BIS,, 2008, s. 132. ISBN 978-83-85773-92-4.
  13. ↑ Dokumenty NID. [dostęp 2025-04-24].
  14. 1 2 Mapa Ziemia Kłodzka 1:60 000
  15. ↑ Kapliczka domkowa II. [dostęp 2025-04-24].
  16. ↑ 50°33'08.2"N 16°46'23.1"E
  17. ↑ Kapliczka słupowa III. [dostęp 2025-04-24].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.