Brusiek

Brusiek
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

lubliniecki

Gmina

Koszęcin

Liczba ludności (2022)

112[1]

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-286[2]

Tablice rejestracyjne

SLU

SIMC

0135421

Położenie na mapie gminy Koszęcin
Mapa konturowa gminy Koszęcin, na dole znajduje się punkt z opisem „Brusiek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Brusiek”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Brusiek”
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego
Mapa konturowa powiatu lublinieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Brusiek”
Ziemia50°35′09″N 18°48′42″E/50,585833 18,811667[3]

Brusiek (niem. Bruschiek[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Koszęcin.

Liczy ok. 50 stałych mieszkańców. Położona jest przy trasie Tworóg – Koszęcin i ma charakter wielodrożnicy. Przez miejscowość przepływa rzeka Mała Panew.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Brusiek[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
0135438Krywałdczęść wsi

Historia miejscowości

  • Około połowy XIV wieku na terenie wioski znajdowała się kuźnica. Dokładne ustalenie daty jej powstania jest obecnie niemożliwe do ustalenia, gdyż najazdy husytów z lat 1431-1433 dokonały zupełnego spustoszenia osady[7]. Datowania radiowęglowe, przeprowadzone dla węgli drzewnych pobranych z odnalezionych w okolicy pozostałości mielerzy, określiły pochodzenie najstarszych z nich na przełom XIV i XV w., a nawet na wiek XII[7]. Z czasem urządzenia kuźnicze odbudowano. Z tekstu Officina ferraria, abo huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego autorstwa Walentego Roździeńskiego z 1612 r. dowiadujemy się, że od 1511 r. kuźnik posiadał własny staw hutniczy, a od 1489 r. obok kuźnicy funkcjonowała karczma[7]. Rudę żelaza, dowożoną z okolicznych miejscowości, m.in. z Tarnowskich Gór, przetapiano w prostych dymarkach. W roku 1768 zastąpił je wielki piec, wysoki na 10 metrów, który w 1824 r. wyprodukował 17 tysięcy cetnarów surówki żelaznej[7]. Surówkę przerabiano w kuźnicy wyposażonej w dwa młoty parowe. Huta zaprzestała produkcji w 1884 r., a pozostałości pieca zostały zburzone w roku 1955. W 1894 r. infrastrukturę dawnej huty zaadaptowano na prażalnię wapna i młyn kostny, w których produkowano nawozy wapniowo-fosforowe[7].
  • W XVII wieku zbudowany został kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzcicela, który obecnie jest kościołem filialnym parafii M. B. Fatimskiej w Kaletach – Drutarni.
  • Liczba mieszkańców w XVIII wieku wynosiła ok. 600.

Od końca XVIII w. wieś posiadała własną pieczęć gminną, na której przedstawiono nawiązujący do zajęć ludności młot w prawo w słup z obuchem (żelazkiem) w prawo. Po 1922 r. używano pieczęci napisowej[8].

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Brusiek”[9].

Z Bruśka wywodzą się przodkowie Walentego Roździeńskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 91 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10613
  4. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Lublinitz (Loben) [online], www.verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  7. 1 2 3 4 5 Rutkiewicz Paweł, Malik Ireneusz: Historyczne hutnictwo żelaza w dolinie małej Panwi – dawny ośrodek hutniczy w Bruśku, w: "Przyroda Górnego Śląska" nr 92, lato 1918, s. 4-6
  8. ↑ Aleksandra Starczewska/Wojnar, Pieczęcie gmin wiejskich dawnego powiatu lublinieckiego (1805–1939), „Szkice Archiwalno-Historyczne”, 21 (2024), s. 24-25, DOI: 10.61516/szkice21_2024/starczewska (pol.).
  9. ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 25. ISBN 83-87424-77-3.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.