Budimír

Budimír

Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	koszycki
Powiat	Koszyce-okolice
Starosta	Vojtech Staňo[1]
Powierzchnia	6,99[2] km²
Wysokość	219 m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	1 369[3] 195,43[4] os./km²
Nr kierunkowy	055
Kod pocztowy	044 43
Tablice rejestracyjne	KS
Położenie na mapie kraju koszyckiego Budimír
Położenie na mapie Słowacji Budimír
48°47′50″N 21°18′18″E/48,797222 21,305000
Strona internetowa

Budimír – wieś (obec) na Słowacji położona w kraju koszyckim, w powiecie Koszyce-okolice.

Wieś leży w Kotlinie Koszyckiej, na prawym brzegu Torysy, ok. 10 km na północ od Koszyc. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 20 z Preszowa do Koszyc, a od strony wschodniej omija ją odpowiedni fragment autostrady D1^[5].

Odnalezione ślady pochówków wskazują, że osadnictwo na terenie wsi istniało już w czasach prehistorycznych^[6]. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1289^[7]. Rozwinęła się jako wieś feudalna, której mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem i hodowlą^[6].

Według danych z dnia 31 grudnia 2012, wieś zamieszkiwały 1074 osoby, w tym 565 kobiet i 509 mężczyzn^[8].

W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco^[9]:

• Słowacy – 98,65%
• Czesi – 0,34%
• Rusini – 0,11%
• Ukraińcy – 0,22%
• Węgrzy – 0,11%

Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco^[9]:

• Katolicy rzymscy – 74,38%
• Grekokatolicy – 3,93%
• Ewangelicy – 15,96%
• Ateiści – 2,7%
• Nie podano – 2,25%

Zmiany liczby ludności w miejscowości Budimír od 1996 roku.
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky

• Kościół katolicki p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża (słow. Kostol Povýšenia Svätého kríža) - murowany, z wieżą na osi, pierwotnie gotycki z XV w., w XVIII w. przebudowany w stylu barokowym.

• Stary kasztel (słow. tzw. Starý kaštieľ, też: kaštieľ Florián) - murowany na rzucie prostokąta, piętrowy, późnogotycki z początków XVI w., ok. 1770 r. przebudowany w stylu rokokowym. Zachowane pierwotne gotyckie sklepienia i rokokowe, stiukowe zdobienia fasady^[6]. W drugiej dekadzie XXI w. gruntownie remontowany. Wraz z sąsiadującym, zrujnowanym dworem, spichlerzem i parkiem angielskim tworzy zespół o nazwie Paradni dvor, zamieszkiwany dawniej przez szlachecką rodzinę Ujházych^[10].
• Dwór (słow. kúria), murowana, pierwotnie renesansowa budowla z XVII w., przebudowana w stylu klasycystycznym w połowie XIX w.^[6] Przez długi czas w stanie ruiny (m.in. pozbawiona dachu)^[10], od 2018 r. jest systematycznie remontowana^[11].
• Budimirski pałac (słow. Budimírsky kaštieľ, Mladší kaštieľ), murowany, piętrowy, barokowo-klasycystyczny z połowy XVIII w.^[6] Obecnie w obiekcie znajduje się ekspozycja zegarów Słowackiego Muzeum Techniki. Na wystawie można zobaczyć zabytkowe zegary ścienne, ramowe i stołowe, unikatowe zegarki kieszonkowe z XVII i XVIII wieku oraz zegary wieżowe^[12].