Carole Cadwalladr
![]() Carole Cadwalladr (2019) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Carole Jane Cadwalladr |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 października 1969 |
| Zawód, zajęcie |
dziennikarka |
| Alma Mater |
Hertford College w Uniwersytecie Oksfordzkim |
Carole Jane Cadwalladr (wym. kædˈwɒlədər[1]) (ur. 10 października 1969[2]) – brytyjska pisarka, dziennikarka śledcza i felietonistka. Jest autorką felietonów dla The Observer. Wcześniej pracowała w The Daily Telegraph[2].
Cadwalladr zyskała międzynarodowy rozgłos w 2018, w związku z publikacjami ujawniającymi skandal związany z danymi Facebook–Cambridge Analytica, za co, wspólnie z reporterami „New York Timesa”, została finalistką Nagrody Pulitzera w 2019, w kategorii reportaż krajowy[3].
Dzieciństwo i edukacja
Cadwalladr urodziła się w Taunton, Somerset[2]. Wychowała się w południowej Walii. Ukończyła szkołę Radyr Comprehensive School w Cardiff i Hertford College w Oksfordzie[4].
Aktywność zawodowa
Debiutancka powieść Cadwalladr, The Family Tree (pol. Drzewo genealogiczne)[5], znalazła się na krótkiej liście nominacji do Commonwealth Writers' Prize 2006, Authors' Club Best First Novel Award, Waverton Good Read Award i Wales Book of the Year. Na podstawie powieści powstał udramatyzowany pięcioodcinkowy serial dla BBC Radio 4[6]. Książka The Family Tree została przetłumaczona na wiele języków, m.in. na hiszpański, włoski, niemiecki, czeski i portugalski.
W drugiej dekadzie XXI wieku jej prace dziennikarskie koncentrowały się na zagadnieniach związanych z technologią. M. in. przeprowadziła wywiad z Jimmym Walesem, założycielem Wikipedii[7].
Pod koniec 2016 The Observer zaczął publikować obszerną serię artykułów Cadwalladr na temat tego, co nazwała „prawicowym ekosystemem fake newsów”[8].
Anthony Barnett napisał na blogu The New York Review of Books o artykułach Cadwalladr w The Observer, w których opisano nieuczciwe praktyki ze strony działaczy na rzecz Brexitu oraz nielegalne finansowanie kampanii Vote Leave podczas referendum w sprawie członkostwa w UE w 2016. Informowała również o domniemanych powiązaniach między Nigelem Farage'em, kampanią prezydencką Donalda Trumpa z 2016 i rosyjskim wpływem na wybory prezydenckie w 2016, które były przedmiotem śledztwa w Stanach Zjednoczonych[8]. W tym zakresie powstał Raport Muellera, który „ujawnił liczne powiązania między rządem rosyjskim a kampanią Trumpa”[9][10]. Zanim Cambridge Analytica zakończyła działalność w 2018, firma podjęła kroki prawne przeciwko The Observer w związku z twierdzeniami zawartymi w artykułach Cadwalladr[11].
W kwietniu 2019 Cadwalladr wygłosiła 15-minutowe wystąpienie na konferencji TED na temat powiązań Facebooka z Brexitem, zatytułowane „Rola Facebooka w Brexicie — i zagrożenie dla demokracji”[12][13]. Było to jedno z wystąpień otwierających konferencję TED 2019, podczas którego Cadwalladr wymieniła z imienia i nazwiska „Bogów Doliny Krzemowej – Marka Zuckerberga, Sheryl Sandberg, Sergeya Brina, Larry'ego Page'a i Jacka Dorseya”. Oskarżyła Facebook o „łamanie” demokracji, co zostało określone mianem „bomby prawdy”[14]. Kurator TED, Chris Anderson, zaprosił Marka Zuckerberga, aby wygłosił swoją opinię, ale ten odrzucił propozycję. Anderson później uznał wystąpienie Cadwalladr za jedno z najlepszych w 2019[15]. Cadwalladr zwróciła się do założycieli Facebooka i Google - którzy sponsorowali konferencję - oraz do współzałożyciela Twittera, który miał wystąpienie na konferencji, że ułatwili popełnienie wielu przestępstw podczas referendum w UE[12]. Tezy z przemówienia podsumowała w artykule w The Observer: „W obecnej sytuacji nie sądziłam, że kiedykolwiek możliwe będzie przeprowadzenie wolnych i uczciwych wyborów. Ta liberalna demokracja została złamana. I oni ją złamali”. Jej przemówienie zostało nagrodzone brawami[16][17]. Niektórzy „giganci technologiczni” skrytykowali wystąpienie za „nieścisłości faktyczne”, ale gdy zostali poproszeni o ich własną interpretację, nie odpowiedzieli[12][17].
W 2019 Cadwalladr wystąpiła w filmie dokumentalnym The Great Hack (pol. Hakowanie świata), w jednej z głównych ról[18].
Inne aktywności
Cadwalladr jest założycielką „All the Citizens”, organizacji non-profit zarejestrowanej jako prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Wielkiej Brytanii[19]. Organizacja składa się z dziennikarzy, filmowców, twórców reklam, naukowców zajmujących się danymi, artystów, studentów i prawników. Celem organizacji jest finansowanie poszczególnych projektów i kampanii z wykorzystaniem crowdfundingu[20].
W 2023 Cadwalladr opublikowała list otwarty, w którym chwaliła Carol Vorderman za mówienie o „korupcji i oszustach, malwersantach, spryciarzach i naciągaczach, którzy zostali oskarżeni o zarabianie milionów na kontraktach rządowych, oraz ministrach, którzy im to umożliwili... nikt inny tego nie robi”[21].
W 2025, po zmianach w administracji amerykańskiej w związku z objęciem urzędu prezydenta Stanów Zjednoczonych przez Donalda Trumpa, Cadwalladr określiła, że dokonał się cyfrowy zamach stanu[22].
To jest cyfrowy zamach stanu. Zamach na dane. To, czego cyberoddziały [Elona] Muska - najemnicy - dokonały, to przejęcie kontroli nad systemami operacyjnymi rządu federalnego. Ściągnęli lub zebrali wielką ilość danych. To bezprecedensowa skala hakerstwa. ... Wszystko, przed czym kiedykolwiek ostrzegałam, teraz się dzieje.
Nagrody dziennikarskie
- Nagroda Dziennikarstwa Technologicznego przyznawana przez British Journalism Awards w grudniu 2017[25][26].
- Dziennikarz specjalistyczny roku 2017 w konkursie National Society of Editors Press Awards[27][28].
- Nagroda Orwella za dziennikarstwo polityczne w czerwcu 2018 (za pracę „na temat wpływu dużych zbiorów danych na referendum w sprawie UE i wybory prezydenckie w USA w 2016”)[29].
- Nagroda Reporterów bez Granic „L'esprit de RSF” w listopadzie 2018 (za pracę nad podważaniem procesów demokratycznych)[30].
- Nagroda George'a Polka za reportaż krajowy 2018 wręczona reporterom New York Times[31].
- Nagroda Stiega Larssona 2018 – coroczna nagroda w wysokości 200 000 koron dla osób pracujących w duchu Stiega Larssona[32].
- Dziennikarka Roku przyznawana przez Political Studies Association w listopadzie 2018 (wspólna nagroda z Amelią Gentleman) za wytrwałość i odporność w uprawianiu „dziennikarstwa śledczego na tematy takie jak dane osobowe”[33].
- Dwie Brytyjskie Nagrody Dziennikarskie 2018 za reportaże i badania technologiczne[34].
- Dziennikarz technologiczny roku w konkursie Society of Editors 2018[35].
- Nagroda Geralda Loeba za dziennikarstwo śledcze za rok 2019[36][37].
- Doroczny Medal Dziennikarstwa Festiwalu Hay w maju 2019 r. „za bohaterskie i rzetelne dziennikarstwo śledcze”[38].
- Finalistka Nagrody Pulitzera 2019 w kategorii reportaż krajowy, przyznawanej wspólnie z reporterami „New York Timesa”, za relację ze skandalu związanego z firmą Cambridge Analytica[3].
Za reportaż o tym, jak Facebook i inne firmy technologiczne pozwoliły na rozprzestrzenianie się dezinformacji i nie chroniły prywatności konsumentów, co doprowadziło do kradzieży przez Cambridge Analytica prywatnych informacji 50 milionów osób, danych, które zostały wykorzystane do wzmocnienia kampanii Donalda Trumpa.
.
- Zwyciężczyni nagrody Quaker Truth & Integrity Award 2023[39].
Publikacje
- Carole Cadwalladr: Lebanon (Travellers Survival Kit). Vacation Work, 1996, s. 254. ISBN 1-85458-147-3. (ang.).
- Carole Cadwalladr: The Family Tree: A Novel. Penguin, 2005, s. 400. ISBN 978-1-4406-4951-6. (ang.).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ How To Pronounce Carole Cadwalladr. YouTube. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
- 1 2 3 Carole Cadwalladr. Famous Birthdays. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
- 1 2 3 Finalist: Staff of The New York Times, with contributions from Carole Cadwalladr of The Guardian/The Observer of London. The 2019 Pulitzer Prize Finalist in National Reporting. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
- ↑ Hertford, Hugh, and Press Freedom. Hertford College, 2012-11-28. [dostęp 2025-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-13)]. (ang.).
- ↑ Cadwalladr discusses many aspects of her first novel, The Family Tree, in this very interesting interview. BookBrowsa, 2015-08-10. [dostęp 2025-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-23)]. (ang.).
- ↑ Carole Cadwalladr Biography. BookBrowse, 2010-08-11. [dostęp 2025-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)]. (ang.).
- ↑ Carole Cadwalladr: Wikipedia's Jimmy Wales: 'It's true, I'm not a billionaire. So?' – interview. The Guardian, 2014-02-07. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- 1 2 Anthony Barnett: Democracy and the Machinations of Mind Control. The New York Review, 2017-12-14. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Key Findings of the Mueller Report. The American Constitution Society, 2019-03. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ U.S. Department of Justice Attorney Work Product // May Contain Material Protected Under Fed. R. Crim. P. 6(e)Report On The Investigation Into Russian Interference In The 2016 Presidential Election. US Department Justice, 2019-03. s. 182. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Charlotte Tobitt: The Observer fought off legal threats from Facebook and Cambridge Analytica before publishing data harvesting scoop. PressGazette, 2018-03-20. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- 1 2 3 Carole Cadwalladr: My TED talk: how I took on the tech titans in their lair. The Guardian, 2019-04-21. [dostęp 2025-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-09)]. (ang.).
- ↑ Carole Cadwalladr: Facebook's role in Brexit — and the threat to democracy. TED talk Cadwalladr onTED, 2019-04-16. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-24)]. (ang.).
- ↑ Anne Quito: TED offers Mark Zuckerberg a stage to explain himself once and for all. Quartz Media, Inc., 2019-04-16. [dostęp 2025-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-22)]. (ang.).
- ↑ Curator's Picks: Top 10 TED Talks of 2019. TED talk, 2019-12-21. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-19)]. (ang.).
- ↑ John C. Tanner: Facebook gets called out at TED for breaking democracy. Disruptive.Asia, 2019-04-26. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-10)]. (ang.).
- 1 2 Steven Rosenbaum: The Web's Dark Chapter Unveiled At TED 2019. MediaInsider, 2019-04-22. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. (ang.).
- ↑ Hakowanie świata. IMDb, 2019. [dostęp 2025-02-17]. (ang.).
- ↑ Laurie Clarke: Covid-19’s rebel scientists: has iSAGE been a success?. The BMJ, 2021-10-20. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ We are the Citizens. The Citizens, 2020-07-22. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-22)]. (ang.).
- ↑ Carole Cadwalladr: Dear Carol Vorderman: I salute your courage, but the wolves are gathering. The Guardian, 2023-02-05. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Niepokój wokół wpływów Elona Muska w USA. "Cyfrowy zamach stanu". Onet Wiadomości, 2025-02-10. [dostęp 2025-02-18]. (pol.).
- ↑ "To cyfrowy zamach stanu". Musk "nie potrzebował czołgów, karabinów, żołnierzy". TVN24, 2025-02-11. [dostęp 2025-02-17]. (pol.).
- ↑ Najemnicy Muska dokonali cyfrowego zamachu stanu w USA. "Nie potrzebował czołgów". Bankier.pl, 2025-02-10. [dostęp 2025-02-18]. (pol.).
- ↑ Nicola Slawson: Guardian and Observer scoop three prizes in British Journalism Awards. The Guardian, 2017-12-12. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Freddy Mayhew: British Journalism Awards 2017: Nick Ferrari is journalist of the year, Inside Housing named top news provider. PressGazette, 2017-12-11. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Patrick Greenfield: Guardian and Observer journalists win nine awards at Press Awards. The Guardian, 2018-03-14. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ National Press Awards – winners announced. InPublishing, 2018-03-14. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Winners of the Orwell Prize 2018 Revealed. The Orwell Foundation, 2018-06-25. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ The Observer’s Carole Cadwalladr wins Reporters Without Borders’ ‘L’esprit de RSF’ award. Reporters Without Borders (RSF), 2018-11-08. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-22)]. (ang.).
- ↑ Eileen Sullivan: New York Times Wins Two George Polk Awards. The New York Times, 2019-02-19. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ The annual Stieg Larsson prize. Stieg Larsson Foundation. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-22)].
- ↑ Kevin Rawlinson: Amelia Gentleman and Carole Cadwalladr win joint journalist of the year award. The Guardian, 2018-11-28. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Charlotte Tobitt: Observer’s Carole Cadwalladr: Award wins are ‘important piece of armour’ against critics who attack me and my reporting. PressGazette, 2018-12-11. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-14)]. (ang.).
- ↑ National Press Awards: Guardian and Observer win for Windrush and Cambridge Analytica. The Guardian, 2019-04-03. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Ellen Pollock, Adrienne Carter: Times Wins Three Loeb Awards. The New York Times Company, 2019-07-01. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-14)]. (ang.).
- ↑ UCLA Anderson School of Management Announces 2019 Gerald Loeb Award Winners. PRNewswire, 2019-06-28. [dostęp 2025-02-18]. (ang.).
- ↑ Hay Festival Medals. [dostęp 2025-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-26)]. (ang.).
- ↑ Investigative journalist Carole Cadwalladr receives first Quaker truth award. Quakers in Britain, 2023-06-22. [dostęp 2025-02-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Carole Cadwalladr, dziennikarka śledcza w TED [dostęp 2025-02-19]
- Facebook's role in Brexit — and the threat to democracy w serwisie YouTube TED Talk [dostęp 2025-02-19]
- Carole Cadwalladr w The Guardian [dostęp 2025-02-19]
- Reporter Shows The Links Between The Men Behind Brexit And The Trump Campaign (pol. Reporter pokazuje powiązania między ludźmi stojącymi za Brexitem a kampanią Trumpa) – wywiad Cadwalladr w programie Fresh Air stacji NPR [dostęp 2025-02-19]
- Zebrane recenzje The Family Tree [dostęp 2025-02-19]
- IMDb Carole Cadwalladr
