Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gródku

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy
Zabytek: nr rej. A-126 z dnia 09.12.2004.
cerkiew parafialna
Ilustracja
Widok świątyni od strony ul. Michałowskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Gródek

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

białostocko-gdańska

Wezwanie

Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy

Wspomnienie liturgiczne

8/21 września

Położenie na mapie gminy Gródek
Mapa konturowa gminy Gródek, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gródek, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gródek, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gródek, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy”
Położenie na mapie powiatu białostockiego
Mapa konturowa powiatu białostockiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gródek, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy”
Ziemia53°05′41,3″N 23°39′53,5″E/53,094806 23,664861
Strona internetowa

Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy – prawosławna cerkiew parafialna w Gródku. Należy do dekanatu Gródek diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Opis

Wnętrze (1. połowa XX wieku)

Świątynię zbudowano w latach 1946–1970 w miejscu, gdzie prawdopodobnie wzniesiono pierwszą w Gródku cerkiew ufundowaną przez Chodkiewiczów już w XV wieku. Do 1943 w miejscu obecnej cerkwi stała świątynia drewniana wybudowana w 1858, która jednak uległa zniszczeniu 14 października 1943 w wyniku pożaru[1]. Do czasu wzniesienia obecnej, murowanej świątyni, jej funkcję pełniła kaplica Opieki Matki Bożej na cmentarzu prawosławnym[1].

Cerkiew mieści się przy ulicy ks. Metropolity Bazylego Doroszkiewicza, pod numerem 1. Patron ulicy w latach 1946–1960 był proboszczem parafii w Gródku, znacząco przyczyniając się do wzniesienia świątyni[2]. Została ona wyświęcona 15 czerwca 1970[3].

Autorami polichromii wykonanej w pierwszej połowie lat 50. byli Adam Stalony-Dobrzański i Jerzy Nowosielski[4]. Witraże, na których przedstawiono wyobrażenia świętych i scen biblijnych, wykonał Adam Stalony-Dobrzański[5].

W latach 1992–2008 przeprowadzono kapitalny remont cerkwi. Odnowiono elewację, wymieniono pokrycie dachu, pozłocono kopuły, uzupełniono wyposażenie wnętrza, wykonano nowy ikonostas (z włoskiego marmuru), odrestaurowano część ikon. W cerkwi zamontowano lampy solarne, mające na celu ogrzewanie świątyni. Nocą cerkiew jest iluminowana.

W 2011 ukończono remont ogrodzenia wokół świątyni. W 2016 w cerkwi umieszczono dębowe kioty z ikonami Matki Bożej Gródeckiej i św. Jana Teologa[6].

Przy świątyni znajduje się nieczynny cmentarz założony w XVII wieku[7].

Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 9 grudnia 2004 pod nr A-126[8].

Przypisy

  1. 1 2 Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogaradzicy w Gródku, 2011, s. 68. ISBN 978-83-933473-0-8.
  2. ↑ Mogę spokojnie umierać. Bazyli prawosławny metropolita Warszawski i całej Polski 1914 – 1998. Białystok: Orthdruk, 1998, s. 5. ISBN 83-85368-44-2.
  3. ↑ Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogaradzicy w Gródku, 2011, s. 92. ISBN 978-83-933473-0-8.
  4. ↑ Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogaradzicy w Gródku, 2011, s. 93. ISBN 978-83-933473-0-8.
  5. ↑ Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogaradzicy w Gródku, 2011, s. 94–101. ISBN 978-83-933473-0-8.
  6. ↑ Radosław Kulesza – Poświęcenie ikon i kiotów w Gródku [dostęp: 22.03.2016.]
  7. ↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 28–29.
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.

Bibliografia

  • Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogurodzicy w Gródku, 2011, s. 93–105. ISBN 978-83-933473-0-8..
  • Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 133–140.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.