Cerkiew Trójcy Przenajświętszej w Brzeżanach
| Cerkiew parafialna | |||||
 Fasada cerkwi | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Miejscowość | |||||
| Wyznanie | |||||
| Kościół | |||||
| Wezwanie | |||||
| |||||
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 49°26′14,37″N 24°56′14,09″E/49,437325 24,937247 | |||||
Cerkiew pw. Trójcy Przenajświętszej w Brzeżanach (czasem cerkiew p.w. Trójcy Świętej) – zabytkowa świątynia chrześcijańska, cerkiew greckokatolicka w Brzeżanach. Mieści się przy miejscowym Rynku. Obecna świątynia pochodzi z przełomu XIX i XX wieków, gdy została przebudowana w latach 1893–1903 z inicjatywy ks. Teofiła Korduby, ówczesnego proboszcza.
Historia, opis
Po raz pierwszy cerkiew pw. Trójcy Świętej w Brzeżanach wzmiankowana w aktach miejskich za 1626, gdy na miejscu drewnianej cerkwi zaczęli wznosić murowaną[1].
Cerkiew powstała w II poł. XVIII w. wskutek przebudowy dawnych składów towarów ormiańskich kupców. Fundatorem świątyni był książę August Aleksander Czartoryski, drugi mąż Marii Zofii, ostatniej z rodu Sieniawskich, właścicieli Brzeżan przez wielu lat. Fundator także podarował cerkwi relikwie (należały one wcześniej do jednego z właścicieli miasta, hetmana polnego koronnego Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, który woził je w ołtarzu polowym na wyprawy wojenne) – rękę św. Jana Chrzciciela w pozłacanej trumience. Potem cerkiew była jeszcze dwa razy przebudowywana w XIX w.[2] Obecna świątynia pochodzi z przełomu XIX i XX wieków, gdy została przebudowana w latach 1893–1903 z inicjatywy ówczesnego proboszcza - ks. Teofiła Korduby (m.in. teścia Osypa Makoweja[3]).
W cerkwi zachowały się drzwi wejściowe z wizerunkami Cyryla i Metodego oraz zamkiem zdobionym herbem Sieniawskich (Leliwa). Z kaplicy zamkowej przeniesiono tu obraz Najświętszej Panny Rzymskiej, który w XVII w. Aleksander Sieniawski przywiózł do Brzeżan z Rzymu[2].
Przypisy
- ↑ Tychyj, s. 35.
- 1 2 Cerkiew greckokatolicka.
- ↑ Mykoła Prociw. Metry lubowi Osypa Makoweja. „Kultura i żyttia”. 36 (2017), s. 6–7. (ukr.)
Bibliografia
- Brzeżany. (Śruba konkurencyjna). „Kurjer Lwowski”. 140, s. 2, 26 maja 1906.
- Bohdan Tychyj. Tryczi woskresła cerkwa Preswiatoji Trijci. „Pam'jatky Ukrajiny”. 2 (191, specjalny), s. 34-39, lipiec 2013. Kijów. (ukr.).