Chelonopsis

Chelonopsis
Ilustracja
Chelonopsis moschata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

Chelonopsis

Nazwa systematyczna
Chelonopsis Miq.
Ann. Mus. Bot. Lugduno-Batavi 2: 111 (1865)[3]
Typ nomenklatoryczny

C. moschata Miquel[4]

Synonimy
  • Bostrychanthera Benth.[3]

Chelonopsisrodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 19 gatunków[3]. Rośliny te występują we wschodniej Azji od Himalajów i Tajlandii po Japonię[3]. Najbardziej zróżnicowane są w Chinach, gdzie obecnych jest 16 gatunków[5]. Rosną w lasach i zaroślach[6].

Morfologia

Chelonopsis longipes
Pokrój
Byliny i krzewy o pędach pokrytych prostymi włoskami[5][6].
Liście
Z blaszką karbowaną lub piłkowaną[5].
Kwiaty
Zebrane po kilka w luźne wierzchotki wyrastające w okółkach w górnej części pędów. Kwiaty osiągają od 1,5 do 4 cm długości. Kielich jest dzwonkowaty, błoniasty, rozrastający się w czasie owocowania, 10-żyłkowy, z 4 lub 5 trójkątnymi ząbkami równej lub podobnej długości, u niektórych gatunków wyraźnie dwuwargowy, z górną wargą z trzema łatkami i dolną z dwiema. Korona kwiatu z dwiema wargami, fioletowoczerwona, żółta lub biała, bez pierścienia włosków wewnątrz. Górna warga krótka, prosta, całobrzega lub z wycięciem na końcu. Dolna warga dłuższa, zwisająca, trójłatkowa, ze środkową łatką największą. Pręciki cztery, podobnej długości jak rurka korony, schowane pod górną wargą. Zalążnia naga. Szyjka słupka na szczycie z rozwidlonym, szydlastym znamieniem[6][5].
Owoce
Rozłupki spłaszczone, w górnej części ze skrzydełkiem[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Gomphostemmateae w obrębie podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae[7].

Wykaz gatunków[3]
  • Chelonopsis abbreviata C.Y.Wu & H.W.Li
  • Chelonopsis bracteata W.W.Sm.
  • Chelonopsis cashmerica (Mukerjee) Hedge
  • Chelonopsis chekiangensis C.Y.Wu
  • Chelonopsis deflexa (Benth.) Diels
  • Chelonopsis forrestii Anthony
  • Chelonopsis giraldii Diels
  • Chelonopsis lichiangensis W.W.Sm.
  • Chelonopsis longipes Makino
  • Chelonopsis mollissima C.Y.Wu
  • Chelonopsis moschata Miq.
  • Chelonopsis odontochila Diels
  • Chelonopsis praecox Weckerle & F.K.Huber
  • Chelonopsis rosea W.W.Sm.
  • Chelonopsis siccanea W.W.Sm.
  • Chelonopsis souliei (Bonati) Merr.
  • Chelonopsis thailandica A.J.Paton, Suddee & Bongch.
  • Chelonopsis yagiharana Hisauti & Matsuno
  • Chelonopsis yaoshanensis (S.L.Mo & F.N.Wei) C.L.Xiang & H.Peng

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Chelonopsis Miq., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
  4. Chelonopsis Miquel. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
  5. 1 2 3 4 5 Chelonopsis Miquel. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2024-12-12].
  6. 1 2 3 K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 215-216. ISBN 978-3-642-62200-7.
  7. Genus Chelonopsis Miq.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].