Chloran potasu

Chloran potasu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
addyt.	trioksydochloran(1−) potasu
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	chloran potasu
Stocka	chloran(V) potasu
inne	daw. chloran potasowy, zwycz. sól Bertholleta, kalichloricum, pot. kalichlorek
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	KClO; 3
Masa molowa	122,55 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały proszek, granulki lub kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	3811-04-9
PubChem	6426889
SMILES
	[O-]Cl(=O)=O.[K+]
InChI
	InChI=1S/ClHO3.K/c2-1(3)4;/h(H,2,3,4);/q;+1/p-1
	InChIKey
	VKJKEPKFPUWCAS-UHFFFAOYSA-M
Właściwości
	Gęstość
	2,32 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	73 g/l (20 °C); 555 g/l (100 °C)
Temperatura topnienia	368 °C
Temperatura rozkładu	370 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2025-01-01]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Zwroty H	H271, H301
Zwroty P	P210, P220, P264, P280, P283, P301+P310
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 2 2 OX
Numer RTECS	FO0350000
Dawka śmiertelna	LD50 1870 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)
	Podobne związki
Inne aniony	KClO, KClO; 2, KClO; 4
Inne kationy	NaClO; 3, NH; 4ClO; 3
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Chloran potasu, nazwa Stocka: chloran(V) potasu, KClO
3 – nieorganiczny związek chemiczny, sól potasowa kwasu chlorowego. Stosowany do produkcji zapałek i materiałów wybuchowych^[6].

Otrzymywanie

Na skalę przemysłową otrzymywany jest czasami w procesie elektrolizy roztworu chlorku potasu. W przestrzeni anodowej zachodzą następujące reakcje^[7]:

2Cl−
→ Cl
2 + 2e−

Cl
2 + H
2O ⇄ HClO + H+
+ Cl−

HClO ⇄ H+
+ ClO−

2HClO + ClO−
→ ClO−
3 + 2Cl−
+ 2H+

Anody do tego procesu pokrywane są powłokami z RuO
2 lub tytanu, aby zapewnić ich trwałość chemiczną.

W analogicznym procesie elektrochemicznym częściej otrzymuje się chloran sodu (jako roztwór wodny), z którego następnie wytrąca się chloran potasu po dodaniu stałego KCl^[7]:

KCl + NaClO
3 → NaCl + KClO
3↓

Jest to główna przemysłowa metoda produkcji tego związku. Pozostała solanka jest zawracana do elektrolizera i wykorzystywana ponownie^[7].

Inną metodą otrzymywania KClO
3 jest przepuszczanie gazowego chloru przez gorący roztwór wodorotlenku potasu^[8]:

3Cl
2 + 6KOH → KClO
3 + 5KCl + 3H
2O

Przypisy

↑ kalichlorek [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2022-02-03].
↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
1 2 Chloran potasu [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 20 listopada 2024, numer katalogowy: 255572 [dostęp 2025-01-01] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
1 2 3 4 5 Potassium chlorate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 2060 [dostęp 2025-01-01] (niem. • ang.).
↑ Potassium chlorate [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 255572 [dostęp 2018-07-11] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 71, ISBN 83-7183-240-0 .
1 2 3 HelmutH. Vogt HelmutH. i inni, Chlorine Oxides and Chlorine Oxygen Acids, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 22–32, DOI: 10.1002/14356007.a06_483 (ang.).
↑ PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 745, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).

[1] kalichlorek [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2022-02-03].

[FPX-2] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[Sigma-Aldrich-3] 1 2 Chloran potasu [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 20 listopada 2024, numer katalogowy: 255572 [dostęp 2025-01-01] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[GESTIS-4] 1 2 3 4 5 Potassium chlorate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 2060 [dostęp 2025-01-01] (niem. • ang.).

[Sigma-Aldrich-US-5] Potassium chlorate [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 255572 [dostęp 2018-07-11] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[psc-6] Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 71, ISBN 83-7183-240-0 .

[Ullmann-7] 1 2 3 HelmutH. Vogt HelmutH. i inni, Chlorine Oxides and Chlorine Oxygen Acids, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 22–32, DOI: 10.1002/14356007.a06_483 (ang.).

[Patnaik-8] PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 745, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]