Chroszcz nagołodygowy
![]() | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
chroszcz nagołodygowy | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton Hortus Kew., ed. 2. 4: 83 (1812)[3] | |||||
| |||||
Chroszcz nagołodygowy (Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny kapustowatych. Łacińska nazwa rodzajowa pochodzi od nazwiska brytyjskiego ogrodnika Roberta Teesdale'a[4].
Rozmieszczenie
Występuje w zachodniej i środkowej Europie oraz w Maroku. Introdukowany rośnie także w zachodniej i wschodniej części Ameryki Północnej, w Chile i na Tasmanii[3]. W Polsce rośnie tylko na niżu, gdzie jest na ogół rozpowszechniony, rzadki jest tylko w centrum i na północnym wschodzie[5].
Morfologia
- Pokrój
- Niska roślina zielna, osiągająca od 8 do 15 cm wysokości. Z rozetą liści i jedną lub kilkoma prostymi, nierozgałęzionymi i zwykle bezlistnymi łodygami[6].
- Liście
- Zwykle tylko odziomkowe zebrane w rozetkę przyziemną, o blaszce lirowato pierzastodzielnej. Rzadko na łodyżkach występują pojedyncze, lancetowate, drobne liście[6].
- Kwiaty
- Zebrane w grono szczytowe, z kwiatami przed rozwinięciem gęsto skupionymi, w czasie kwitnienia luźno ułożonymi. Białe płatki korony czasem są nierównej długości. Pręcików jest 6, u nasady ze spłaszczonymi wyrostkami[6].
- Owoce
- Łuszczynki łyżeczkowato wygięte, okrągławe lub jajowate, wąsko oskrzydlone[6].
Rozety liściowe
Kwiaty i owoce
Łuszczynka
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna, ozima. Kwitnie w kwietniu i maju, rzadko w kolejnych miesiącach do jesieni. Kwiaty zapylane są przez owady, ale też występuje samopylność. Nasiona rozprzestrzeniane są za pomocą wiatru[6].
Rośnie na ubogich i kwaśnych glebach piaszczystych, nie toleruje obecności wapnia. Występuje na piaszczystych odłogach i polach, w murawach napiaskowych, na wydmach i w prześwietlonych miejscach w suchych borach[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych Europy Środkowej gatunek charakterystyczny dla muraw napiaskowych z zespołu Ass. Spergulo vernalis-Corynephoretum i związku Corynephorion canescentis, poza tym dla zespołu Arnoserido-Scleranthetum i związku Arnoseridion minimae[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- 1 2 3 Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2025-04-16].
- ↑ Dagmar Lange: Zwiastuny wiosny. Rośliny wcześnie kwitnące. Stefan Łukomski (tłum.). Warszawa: Multico, 1996, s. 7. ISBN 83-7073-103-1.
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 546, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
- 1 2 3 4 5 6 Jakub Mowszowicz, Flora wiosenna, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979, s. 84, ISBN 83-02-00322-0.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005, s. 119-120. ISBN 83-01-14439-4.
- African Plant Database ID: 142450
- BioLib: 39167
- EoL: 583685
- EUNIS: 163470
- Flora of North America: 250095043
- FloraWeb: 5872
- GBIF: 3054168
- iNaturalist: 79325
- IPNI: 1059969-2
- ITIS: 23380
- NCBI: 165363
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2437875
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:290314-1
- Tela Botanica: 67158
- identyfikator Tropicos: 4100274
- USDA PLANTS: TENU
- IRMNG: 10205025
- CoL: 7BN59
