Chroszcz nagołodygowy

Chroszcz nagołodygowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

chroszcz

Gatunek

chroszcz nagołodygowy

Nazwa systematyczna
Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton
Hortus Kew., ed. 2. 4: 83 (1812)[3]

Chroszcz nagołodygowy (Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny kapustowatych. Łacińska nazwa rodzajowa pochodzi od nazwiska brytyjskiego ogrodnika Roberta Teesdale'a[4].

Rozmieszczenie

Występuje w zachodniej i środkowej Europie oraz w Maroku. Introdukowany rośnie także w zachodniej i wschodniej części Ameryki Północnej, w Chile i na Tasmanii[3]. W Polsce rośnie tylko na niżu, gdzie jest na ogół rozpowszechniony, rzadki jest tylko w centrum i na północnym wschodzie[5].

Morfologia

Pokrój
Niska roślina zielna, osiągająca od 8 do 15 cm wysokości. Z rozetą liści i jedną lub kilkoma prostymi, nierozgałęzionymi i zwykle bezlistnymi łodygami[6].
Liście
Zwykle tylko odziomkowe zebrane w rozetkę przyziemną, o blaszce lirowato pierzastodzielnej. Rzadko na łodyżkach występują pojedyncze, lancetowate, drobne liście[6].
Kwiaty
Zebrane w grono szczytowe, z kwiatami przed rozwinięciem gęsto skupionymi, w czasie kwitnienia luźno ułożonymi. Białe płatki korony czasem są nierównej długości. Pręcików jest 6, u nasady ze spłaszczonymi wyrostkami[6].
Owoce
Łuszczynki łyżeczkowato wygięte, okrągławe lub jajowate, wąsko oskrzydlone[6].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna, ozima. Kwitnie w kwietniu i maju, rzadko w kolejnych miesiącach do jesieni. Kwiaty zapylane są przez owady, ale też występuje samopylność. Nasiona rozprzestrzeniane są za pomocą wiatru[6].

Rośnie na ubogich i kwaśnych glebach piaszczystych, nie toleruje obecności wapnia. Występuje na piaszczystych odłogach i polach, w murawach napiaskowych, na wydmach i w prześwietlonych miejscach w suchych borach[6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych Europy Środkowej gatunek charakterystyczny dla muraw napiaskowych z zespołu Ass. Spergulo vernalis-Corynephoretum i związku Corynephorion canescentis, poza tym dla zespołu Arnoserido-Scleranthetum i związku Arnoseridion minimae[7].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. 1 2 3 Teesdalia nudicaulis (L.) W.T.Aiton, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2025-04-16].
  4. Dagmar Lange: Zwiastuny wiosny. Rośliny wcześnie kwitnące. Stefan Łukomski (tłum.). Warszawa: Multico, 1996, s. 7. ISBN 83-7073-103-1.
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 546, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. 1 2 3 4 5 6 Jakub Mowszowicz, Flora wiosenna, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979, s. 84, ISBN 83-02-00322-0.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005, s. 119-120. ISBN 83-01-14439-4.