Pręgoszczur

Pręgoszczur
	Chrotomys
	O. Thomas, 1895
	; Pręgoszczur górski (Ch. whiteheadi) na ilustracji autorstwa Josepha Smita z 1898 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Hydromyini
Rodzaj	pręgoszczur
	Typ nomenklatoryczny
	Chrotomys whiteheadi O. Thomas, 1895
Synonimy
	Celaenomys Thomas, 1898;
	Celaenomys Thomas, 1898;
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście

Pręgoszczur^[3] (Chrotomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na filipińskich wyspach Luzon, Mindoro i Sibuyan^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 136–190 mm, długość ogona 82–133 mm, długość ucha 19–27 mm, długość tylnej stopy 34–42 mm; masa ciała 70–199 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1895 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym Wstępne diagnozy nowych ssaków z północnego Luzonu zebranych przez pana Johna Whiteheada, opublikowanym w czasopiśmie „The Annals and magazine of natural history”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) pręgoszczur górski (Ch. whiteheadi).

Etymologia

Chrotomys: gr. χρως khrōs, χρωτος khrotos ‘kolor’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’^[8].
Celaenomys: gr. κελαινος kelainos ‘ciemnego koloru, krwisto-czarny’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’^[9]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Xeromys (?) silaceus O. Thomas, 1895.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]^[7]^[4]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[a]	Status IUCN^[11]
Chrotomys sibuyanensis	Rickart, Heaney, Goodman & Jansa, 2005	pręgoszczur sibujański	gatunek monotypowy	Sibuyan	DC: około 16 cm DO: około 8,2 cm MC: około 104 g	DD
Chrotomys silaceus	(O. Thomas, 1895)	pręgoszczur błyszczący	gatunek monotypowy	północny Luzon (Kordyliera Centralna); zakres wysokości: 1800–2800 m n.p.m.	DC: 13,6–17,3 cm DO: 9,7–12,1 cm MC: 71–160 g	LC
Chrotomys gonzalesi	Rickart & Heaney, 1991	pręgoszczur stokowy	gatunek monotypowy	południowo-wschodni Luzon (góra Isarog, być może szczyt Saddle i góra Malinao); zakres wysokości: 1350–1750 m n.p.m.	DC: 16–19 cm DO: 8,3–10,5 cm MC: 70–190 g	NT
Chrotomys mindorensis	R. Kellogg, 1945	pręgoszczur nizinny	gatunek monotypowy	Luzon i Mindoro; zakres wysokości: poniżej 2050 m n.p.m.	DC: 15,5–18,6 cm DO: 9,9–12,3 cm MC: 152–199 g	LC
Chrotomys whiteheadi	O. Thomas, 1895	pręgoszczur górski	gatunek monotypowy	północny Luzon (Kordyliera Centralna, góra Patali w górach Carabello oraz góra Anacuao w południowym Sierra Madre); zakres wysokości: 900–2700 m n.p.m.	DC: 14,4–17,7 cm DO: 9,5–13,3 cm MC: 73–160 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 O. Thomas. Preliminary Diagnoses of new Mammals from Northern Luzon collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 16 (92), s. 161, 1895. (ang.).
↑ O. Thomas. On the mammals obtained by Mr John Whitehead during his recent expedition to the Philippines. „Transactions of the Zoological Society of London”. 14, s. 390, 1898. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 486. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 671–673. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chrotomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-10-14].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 313. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 187.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 167.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).
↑ Taxonomy: Chrotomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[11] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Thomas1895-1] 1 2 O. Thomas. Preliminary Diagnoses of new Mammals from Northern Luzon collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth Series. 16 (92), s. 161, 1895. (ang.).

[Thomas1898-2] O. Thomas. On the mammals obtained by Mr John Whitehead during his recent expedition to the Philippines. „Transactions of the Zoological Society of London”. 14, s. 390, 1898. (ang.).

[Cichocki&inni-3] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 486. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 671–673. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chrotomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-10-14].

[amw-7] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 313. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/195/mode/1up_187]-8] Palmer 1904 ↓, s. 187.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/175/mode/1up_167]-9] Palmer 1904 ↓, s. 167.

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).

[12] Taxonomy: Chrotomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-02-02]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]