Stromka podłużna
| Clivina fossor | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Widok od góry | |||
 Widok z boku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię |
stromki | ||
| Rodzaj |
stromka | ||
| Podrodzaj |
Clivina s.str. | ||
| Gatunek |
stromka podłużna | ||
| Synonimy | |||
| |||
Stromka podłużna[1] (Clivina fossor) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny grzebielników. Zamieszkuje krainy palearktyczną i nearktyczną.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza na łamach dziesiątego wydania Systema Naturae pod nazwą Tenebrio fossor[2]. W 1775 roku niezależnie opisany został przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Scarites arenarius[3] i to pod nią został później wyznaczony gatunkiem typowym rodzaju Clivina[4].
Wyróżnia się w jego obrębie dwa podgatunki[4]:
- Clivina fossor fossor (Linnaeus, 1758)
- Clivina fossor sachalinica Nakane, 1952
Morfologia
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 5 do 6,9 mm, przeciętnie większym i tęższym niż u stromki brązowej[5], z wierzchu jednobarwnym, zwykle smoliście brązowym do czarnego, rzadziej zaś czerwonobrązowym lub rdzawym[5][6].
Wypukła głowa ma środkowy wcisk pomniejszony do formy dołka, okolicę tego dołka punktowaną skąpo, wyraźnie i grubo, a dwie boczne zmarszczki krótsze i węższe niż u C. ypsilon. Czułki są żółtoczerwone, grubsze niż u stromki brązowej. Głaszczki również mają żółtoczerwone ubarwienie[5].
Gładkie do lekko pomarszczonego[5] przedplecze ma obrzeżenie boków dochodzące aż do podstawy i zwykle pozbawione jest punktowanej bruzdy przed nasadą[5][6]. Pokrywy są szersze i krótsze niż u C. ypsilon oraz dłuższe i bardziej walcowate niż u stromki brązowej. Mają one po jednym chetoporze (punkcie szczecinkowym) przytarczkowym i od trzech do pięciu (zwykle po cztery) chetoporów dyskalnych[5], natomiast w bocznych bruzdach gęste, stykające się ze sobą punkty szczecinkowe tworzą nieprzerwany szereg[5][6]. Rzędy pokryw są grusze niż u stromki brązowej. Spotyka się zarówno osobniki długoskrzydłe, zdolne do lotu, jak krótkoskrzydłe. Odnóża są żółtoczerwone. Te przedniej pary są grzebne, o dwóch wyraźnych kolcach na zewnętrznych krawędziach goleni[5]. Odnóża środkowej pary mają długi kolec na zewnętrznej krawędzi goleni[6]. Odwłok samców jest błyszczący, delikatnie siateczkowany, samic zaś jednolicie matowy[5].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po obszary górskie[5]. Zamieszkuje niezacienione lub słabo zacienione stanowiska wilgotne, porośnięte skąpą lub niezbyt gęstą roślinnością, w tym łąki, doliny rzeczne, pobrzeża wód, skraje lasów i pola uprawne[5][1][7]; szczególną preferencję wykazuje do skąpo porośniętych gleb gliniastych[7]. Postacie dorosłe spotykane są aktywne od wczesnej wiosny do późnego lata oraz stanowią stadium zimujące. Należą do semizoofagów, żerując oprócz drobnych bezkręgowców także na niektórych częściach roślin, chętnie na wschodzących ich pędach[1].
Do pasożytów zewnętrznych tego chrząszcza należy grzyb Laboulbenia clivinalis z rzędu owadorostowców[8].
Gatunek holarktyczny[4][7]. Podgatunek nominatywny w Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji. W Afryce Północnej zamieszkuje Egipt. W Azji podawany jest z Izraela, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Iranu, Turkmenistanu oraz syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji oraz północnych Chin[4]. Poza tym znany jest z nearktycznej Ameryki Północnej[4][7].
Podgatunek C. f. sachalinca zamieszkuje dalekowschodnią część Rosji i Japonię[4].
Przypisy
- 1 2 3 Clivina fossor – Stromka podłużna. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-02-11].
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758. (łac.).
- ↑ J.C. Fabricius: Systema entomologiae, sistens insectorum classes, ordines, genera, species, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, observationibus. Flensburgi et Lipsiae: Officina Libraria Kortii, 1775.
- 1 2 3 4 5 6 M. Balkenohl, Scaritinae, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 219-221, ISBN 87-88757-73-0.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-40, 110-112.
- 1 2 3 4 Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 53, 163-165.
- 1 2 3 4 Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.