Cracticus

	Cracticus
	Vieillot, 1816
	; Przedstawiciel rodzaju – srokacz czarnogrzbiety (C. mentalis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	ostroloty
Podrodzina	srokacze
Rodzaj	Cracticus
	Typ nomenklatoryczny
	„Cassican – Calybé” Buffon (= Ramphastos cassicus Boddaert, 1783)
Synonimy
	Vanga Swainson, 1837; Craticus Eyton, 1841; Bulestes Cabanis, 1851;
	Vanga Swainson, 1837; Craticus Eyton, 1841; Bulestes Cabanis, 1851;
Gatunki
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	6 gatunków – zobacz opis w tekście

Cracticus – rodzaj ptaków z podrodziny srokaczy (Cracticinae) w obrębie rodziny ostrolotów (Artamidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii (włącznie z Tasmanią), na Nowej Gwinei i sąsiednich wyspach, w tym Luizjadach^[6].

Morfologia

Długość ciała 25–35 cm; masa ciała 68–155 g^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski przyrodnik Louis Jean Pierre Vieillot w publikacji swojego autorstwa Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire^[2]. Jako gatunek typowy Vieillot wyznaczył srokacza kapturowego (C. cassicus).

Etymologia

Cracticus (Craticus): gr. κρακτικος kraktikos „głośny, hałaśliwy”^[8].
Vanga: malgaska nazwa Vanga dla wangi hakodziobej^[9]. Typ nomenklatoryczny: Barita destructor Temminck, 1824 (= Lanius torquatus Latham, 1801).
Bulestes: gr. βου- bou- „wielki”, od βους bous „wół”; λῃστης lēistēs „złodziej”, od λῃστευω lēisteuō „kraść”^[10]. Typ nomenklatoryczny: Lanius torquatus Latham, 1801.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]:

Cracticus nigrogularis (Gould, 1837) – srokacz czarnogardły
Cracticus cassicus (Boddaert, 1783) – srokacz kapturowy
Cracticus louisiadensis Tristram, 1889 – srokacz białorzytny
Cracticus mentalis Salvadori & D’Albertis, 1876 – srokacz czarnogrzbiety
Cracticus torquatus (Latham, 1801) – srokacz szary
Cracticus argenteus Gould, 1841 – srokacz jasnogrzbiety

Uwagi

↑ Nie Vanga Vieillot, 1816.
↑ Wariant pisowni Cracticus Vieillot, 1816.

Przypisy

↑ Cracticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 37. (fr.).
↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 263, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
↑ T.C. Eyton. Notes on Birds. „The Annals and Magazine of Natural History”. 8 (48), s. 47, 1842. (ang.).
↑ J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 66. (niem.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, Mottled Berryhunter, ioras, cuckooshrikes [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-16] (ang.).
↑ D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Woodswallows, Bellmagpies, and Allies (Artamidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Cracticus, DOI: 10.2173/bow.artami1.01 [dostęp 2023-06-16] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Cracticus [dostęp 2022-10-11] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Vanga [dostęp 2023-06-16] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Bulestes [dostęp 2023-06-16] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Podrodzina: Cracticinae Chenu & des Murs, 1853 (1836) – srokacze (wersja: 2022-08-01), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-16] .

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[3] Nie Vanga Vieillot, 1816.

[5] Wariant pisowni Cracticus Vieillot, 1816.

[itis-1] Cracticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[vie-2] 1 2 L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 37. (fr.).

[swa-4] W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 263, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).

[eyt-6] T.C. Eyton. Notes on Birds. „The Annals and Magazine of Natural History”. 8 (48), s. 47, 1842. (ang.).

[cab-7] J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 66. (niem.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, Mottled Berryhunter, ioras, cuckooshrikes [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-16] (ang.).

[botw-9] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Woodswallows, Bellmagpies, and Allies (Artamidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Cracticus, DOI: 10.2173/bow.artami1.01 [dostęp 2023-06-16] (ang.).

[10] The Key to Scientific Names ↓, Cracticus [dostęp 2022-10-11] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Vanga [dostęp 2023-06-16] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Bulestes [dostęp 2023-06-16] .

[mk-13] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Podrodzina: Cracticinae Chenu & des Murs, 1853 (1836) – srokacze (wersja: 2022-08-01), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-16] .

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]