Czyż sosnowy

Czyż sosnowy
	Spinus pinus
	(A. Wilson, 1810)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Carduelini
Rodzaj	Spinus
Gatunek	czyż sosnowy
Synonimy
	Fringilla pinus A. Wilson, 1810; Carduelis pinus (A. Wilson, 1810);
	Fringilla pinus A. Wilson, 1810; Carduelis pinus (A. Wilson, 1810);
Podgatunki
	S. p. pinus (A. Wilson, 1810); S. p. macropterus (Bonaparte, 1850); S. p. perplexus van Rossem, 1938;
	S. p. pinus (A. Wilson, 1810); S. p. macropterus (Bonaparte, 1850); S. p. perplexus van Rossem, 1938;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy występuje przez cały rok zimowiska zimuje rzadko

Czyż sosnowy^[4] (Spinus pinus) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.

Systematyka

Wyróżniono trzy podgatunki S. pinus^[2]^[4]^[5]:

czyż sosnowy (S. pinus pinus) – Alaska, Kanada i zachodnie oraz północno-wschodnie USA.
S. pinus macropterus – północno-zachodni i środkowy Meksyk.
czyż górski (S. pinus perplexus) – południowy Meksyk do Gwatemali.

Morfologia

Długość ciała 11–13 cm, masa ciała 11–18 g^[2]. Wierzch ciała brązowy, spód biały; cały ptak w ciemnobrązowe kreski. Skrzydła oraz ogon ciemnobrązowe, z żółtymi: nasadą lotek, bokami i nasadą głęboko wciętego ogona. Dziób delikatny, w kształcie ostrego stożka.

Zasięg, środowisko

Lasy iglaste północnej i środkowej części Ameryki Północnej, w zachodnich górach do południowo-zachodniej Ameryki Północnej. Podgatunek nominatywny zimę spędza w środkowej i południowej części Ameryki Północnej. Podgatunki z południa zasięgu osiadłe.

Status

IUCN uznaje czyża sosnowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku^[3]. W 2017 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji lęgowej na około 38 milionów osobników, oraz że od 1970 roku liczebność ta zmniejszyła się o około 80%^[6]. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[3].

Przypisy

1 2 Spinus pinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Clement, P. & de Juana, E.: Pine Siskin (Spinus pinus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-11].
1 2 3 BirdLife International, Spinus pinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-3 [dostęp 2020-02-11] (ang.).
1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-11].
↑ P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
↑ Pine Siskin Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-08-31]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] 1 2 Spinus pinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] 1 2 3 Clement, P. & de Juana, E.: Pine Siskin (Spinus pinus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-11].

[iucn-3] 1 2 3 BirdLife International, Spinus pinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-3 [dostęp 2020-02-11] (ang.).

[eko-4] 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Carduelini Vigors, 1825 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-11].

[ioc-5] P. Rasmussen, D. Donsker (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-11]. (ang.).

[aablh-6] Pine Siskin Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-08-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]