Dąbrowa (powiat rzeszowski)

Dąbrowa
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

rzeszowski

Gmina

Świlcza

Liczba ludności (2023)

1191[1]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

36-071[2]

Tablice rejestracyjne

RZE

SIMC

0663781[3]

Położenie na mapie gminy Świlcza
Mapa konturowa gminy Świlcza, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dąbrowa”
Ziemia50°03′30″N 21°48′32″E/50,058333 21,808889[4]

Dąbrowawieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Świlcza[5][3].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii Matki Bożej Królowej Polski, należącej do dekanatu Rzeszów Zachód, diecezji rzeszowskiej.

Części wsi

Integralne części wsi Dąbrowa[5][3]
SIMCNazwaRodzaj
0663798Dółczęść wsi
0663806Koloniaczęść wsi
0663812Na Dąbrachczęść wsi
0663835Na Górceczęść wsi
0663829Na Gościńcuczęść wsi
0663841Środekczęść wsi
0663858W Górachczęść wsi

Historia

Parafia w Dąbrowej jest poświadczona w 1326. W 1417 została przeniesiona do Trzciany[6].

W akcie nadania Rzeszowa wraz z okręgiem grodowym Janowi Pakosławicowi ze Strożysk przez Kazimierza Wielkiego, wystawionym 19 stycznia 1354, terytorium wsi Dąbrowa w ziemi sandomierskiej, leżące po polskiej stronie granicy międzypaństwowej sprzed podboju Rusi Czerwonej, wyznacza od zewnątrz zasięg wołości rzeszowskiej na zachodzie[7].

W XV–XVI wieku wieś należała do Sopichowskich h. Półkozic z Będziemyśla. Do właścicieli w kolejnym stuleciu należał Zygmunt Hynek[6].

Po Sikorskich od I połowy XIX w. Dąbrowa znajdowała się w rękach Wojciechowskich. W 1893 Adam Jędrzejowicz objął wykupioną od Galicyjskiego Funduszu Propinacyjnego dzierżawę propinacji w Dąbrowej, z której wcześniej czerpał dochody Samuel Majerowicz[8]. Ostatnią dziedziczką z rodziny Wojciechowskich była Augusta (1880–1943), córka Romualda, żona Kazimierza Jędrzejowicza (1866–1947) z Hyżnego[6].

W 1936 rozwiedziona i przebywająca za granicą Augusta została ubezwłasnowolniona poprzez stwierdzenie choroby psychicznej, a jej majątek trafił pod zarząd Jędrzejowiczów ze Staromieścia, potomków Adama[9][a]. Po jej śmierci w 1943 majątek przeszedł na własność Jana Grzegorza Jędrzejowicza (1919–2008), oficera Armii Krajowej (AK), zanim został rozparcelowany na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o reformie rolnej[6]. 11 grudnia 1944 członkowie grupy specjalnej kpr. Józefa Gutkowskiego z Placówki AK Trzciana, podlegającej mjr. Łukaszowi Cieplińskiemu i por. Mieczysławowi Kawalcowi, dokonali zamachu na wojewódzkiego komisarza reformy rolnej Władysława Kornaka podczas zebrania Polskiej Partii Robotniczej w obsadzonym przez Armię Czerwoną dworze[10].

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dwór był własnością Skarbu Państwa i mieścił najpierw przedszkole, a później do 1992 szkołę podstawową[11]. W 1993[11] Jan Grzegorz Jędrzejowicz otrzymał tytuł do przejęcia dworu w Dąbrowej w ramach reprywatyzacji i zawarł umowę z firmą, która wyremontowała obiekt i wykorzystuje go do celów komercyjnych[12].

Uwagi

  1. Danuta Pustelak podaje, że kuratelę przejęli krewni ze strony matki Augusty, Amelii ze Stojowskich, która była siostrą Heleny (1854–1931), żony Stanisława Jędrzejowicza (1849–1913) z Jasionki. Chodzi raczej o prawnych dziedziców Heleny, która zapisała w 1922 majątek Stanisławowi (1916–1998), synowi Jana Feliksa Jędrzejowicza (1879–1942) ze Staromieścia, bratu Jana Grzegorza[13]. Ostatecznie Stanisław gospodarował w Jasionce[14], a Dąbrowa przypadła jego bratu Janu Grzegorzowi[15]. Według relacji syna, Edwarda, Jan Grzegorz otrzymał majątek od matki chrzestnej[12].

Przypisy

  1. Strona gminy, demografia. Stan ludności 31.12.2023 [dostęp 2024-09-28]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 208 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 3 GUS. Rejestr TERYT
  4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21966
  5. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. 1 2 3 4 Jarosz i in. 2004 ↓, s. 19.
  7. Zawitkowska 2013 ↓, s. 297.
  8. Pustelak 2011 ↓, s. 123.
  9. Pustelak 2011 ↓, s. 59.
  10. Ostasz 2006 ↓, s. 437–438.
  11. 1 2 Pustelak 2011 ↓, s. 70.
  12. Jerzy Leniart, Czy ród Jędrzejowiczów chciałby wrócić do pałacu w Rzeszowie? [online], Nowiny, 27 sierpnia 2015.
  13. Pustelak 2011 ↓, s. 60.
  14. Pustelak 2011 ↓, s. 68.
  15. Pustelak 2011 ↓, s. 69.

Bibliografia