Dżawachecki Park Narodowy
 Krajobraz parku narodowego w 2016 roku | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
22 marca 2011[1] |
| Akt prawny |
საქართველოს კანონი ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ[1] |
| Powierzchnia |
13 498,02 ha[1] |
Położenie na mapie Samcche-Dżawachetii  | |
Położenie na mapie Gruzji  | |
 41°14′18,3″N 43°23′02,0″E/41,238417 43,383889 | |
| Strona internetowa | |
Dżawachecki Park Narodowy[2] (gruz. ჯავახეთის ეროვნული პარკი, trb. Dżawachetis Erownuli Parki) – park narodowy utworzony w 2011 roku, znajdujący się na obszarze gmin Ninocminda i Achalkalaki w regionie Samcche-Dżawachetia, w południowej Gruzji, przy granicy z Turcją i Armenią.
Park narodowy wraz z pięcioma pobliskimi rezerwatami przyrody wchodzi w skład Administracji Obszarów Chronionych Dżawachetii (gruz. ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების ადმინისტრაცია, trb. Dżawachetis Daculi Teritoriebis Administracia)[3][1].
Charakterystyka
Dżawachecki Park Narodowy zajmuje obszar o powierzchni 13 498,02 ha i położony jest na Płaskowyżu Dżawacheckim w Samcche-Dżawachetii, w południowej Gruzji, przy granicy z Turcją i Armenią[1]. Jest to płaski i bezleśny teren z licznymi jeziorami i mokradłami, charakteryzujący się suchym, kontynentalnym klimatem[3]. W zachodniej części parku, na granicy gruzińsko-tureckiej znajduje się jezioro Chozapini (gruz. ხოზაფინის ტბა, trb. Chozapinis Tba) stanowiące ostoję ptaków IBA organizacji BirdLife International[4].
Fauna
Teren parku narodowego położony jest na ważnym szlaków migracji ptaków[5]. Na obszarze tym występuje ok. 140 gatunków ptaków migrujących oraz lęgowych[3]. Nad jeziorem Chozapini żyje 59 gatunków ptaków, w tym 20 gatunków ptaków wodnych, a na otaczających je bagnach – 21 gatunków, w tym 6 gatunków wodnych[5]. Swoje lęgi odbywają tu m.in. derkacz (Crex crex) oraz pelikan kędzierzawy (Pelecanus crispus), który jest gatunkiem bliskim zagrożenia wyginięciem[4]. Licznie występuje bocian biały (Ciconia ciconia), żuraw (Grus grus), bekas kszyk (Gallinago gallinago), bekas dubelt (G. media), szczudłak (Himantopus himantopus) i mewa armeńska (Larus armenicus) tworząca wielkie kolonie lęgowe, a także głowienka (Aythya ferina), cyranka (Spatula querquedula), kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos) oraz łyska (Fulica atra)[5]. Na mokradłach żyją też ptaki drapieżne, takie jak błotniak stawowy (Circus aeruginosus) i kurhannik (Buteo rufinus)[5].
Ssaki reprezentowane są przez 40 gatunków, do których należy m.in. zając szarak (Lepus europaeus), wydra (Lutra lutra), borsuk (Meles meles), lis (Vulpes vulpes) oraz wilk (Canis lupus), a także chomiczek turecki (Mesocricetus brandti) i chomiczak szary (Nothocricetulus migratorius) figurujące w gruzińskiej czerwonej księdze[5]. Endemitami kaukaskimi występującymi w parku są Nannospalax nehringi, nornik dagestański (Microtus daghestanicus), Microtus nasarovi, rzęsorek kaukaski (Neomys teres) i ryjówka kaukaska (Sorex satunini)[5].
Flora
Obszar parku narodowego jest w przeważającej mierze bezleśny, jedynie na granicy gruzińsko-tureckiej w rejonie jeziora Chozapini rosną fragmenty naturalnego lasu subalpejskiego, w którym występują m.in. brzozy (Betula sp.), pigwa pospolita (Cydonia oblonga) i róża rdzawa (Rosa rubiginosa)[5]. Na brzegach zbiorników wodnych występują głównie szuwary z dominującym udziałem turzycy zaostrzonej (Carex acuta). W 2004 roku na stepie w okolicach jeziora Chozapini odkryto jedyne znane w Gruzji stanowisko pięciornika krzewiastego (Dasiphora fruticosa)[5]. Innymi występującymi tu endemicznymi gatunkami roślin są m.in. wężymord Scorzonera dzhawakhetica, krwawnik Achillea sedelmeyeriana, ostróżka Delphinium thamarae, barszcz Heracleum wilhelmsii oraz kozibrody: Tragopogon makaschwilii, Tragopogon meskheticus i Tragopogon ketzkhovelii[5].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 საქართველოს კანონი ჯავახეთის დაცული ტერიტორიების შექმნისა და მართვის შესახებ [online], სსიპ „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე” [dostęp 2025-04-10] (gruz.).
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Wyd. 2. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019, s. 398. ISBN 978-83-254-2578-4.
- 1 2 3 Javakheti Protected Areas Administration [online], Agency of Protected Areas of Georgia [dostęp 2025-04-10] (ang. • gruz.).
- 1 2 Kartsakhi Lake [online], BirdLife Data Zone [dostęp 2025-04-10] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Javakheti National Park – nature and culture [online], National Parks Of Georgia [dostęp 2025-04-10] (ang.).