Danuta Ciesielska

Danuta Ciesielska – polska uczona badająca matematykę i historię nauki, z doktoratem w pierwszej z tych dziedzin i habilitacją w drugiej z nich[1]. Zatrudniona w Polskiej Akademii Nauk (PAN), w Instytucie Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów (IHN), a jej stanowisko to profesor instytutu. Wykładała i wykłada w innych placówkach.

Specjalności Danuty Ciesielskiej to historia matematyki w XIX i XX wieku, zwłaszcza matematyki polskiej oraz geometrii.

Życiorys

Absolwentka matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1987). W 2002 na tej uczelni uzyskała stopień doktora nauk matematycznych na podstawie dysertacji Relatywne stożki styczne zbiorów analitycznych. Promotorem był prof. Piotr Tworzewski[2][3][4][5].

W latach 1987–2015 zatrudniona na Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (UKEN), wówczas nazywanym inaczej, w Instytucie Matematyki. W 2015 roku została zatrudniona w Instytucie Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk najpierw jako adiunkt, a następnie profesor PAN[2][3][5][6]. W 2023 uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie historia. Jedną z podstaw do nadania stopnia była książka W świątyni nauki, mekce matematyków. Studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884–1933[3][7][8].

Nauczała na polskich uczelniach:

Od 2018 zastępca redaktora naczelnego „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki”[1][9]. Ze Zdzisławem Pogodą prowadzi ogólnopolskie seminarium z historii matematyki[1][10]. W 2023 roku kierowała (wraz z Renate Tobies z Jeny) workshopem Felix Klein's Foreign Students: Opening Up the Way for Transnational Mathematics [11] w Mathematisches Forschungsinstitut Oberwolfach[12]. W kadencji 2024-2026 przewodnicząca jury Głównej Nagrody Polskiego Towarzystwa Matematycznego im. Samuela Dicksteina[13]. Od 2025 roku przedstawicielka Polski w The International Commission for the History of Mathematics[14].

Wchodziła w skład redakcji czasopisma PTM „Antiquitates Mathematicae” (2014–2017), gdzie odpowiadała za dział Historia matematyki polskiej[5]. oraz Komisji Dydaktyki Matematyki Komitetu Matematyki PAN (2015-2023)[15].

Obecnie wchodzi w skład:

  • Komisji Historii Nauki PAU[16],
  • Komisji PAU do Oceny Podręczników Szkolnych[17],
  • Komisji Biograficznej PAU [18].


Miała znaczący udział w postawieniu na krakowskich Plantach ławki z figurami Stefana Banacha i Ottona Nikodyma w setną rocznicę ich spotkania z Hugonem Steinhausem[19].

Publikacje

Jej prace dotyczą m.in. takich postaci jak Stefan Banach, Stanisław Zaremba, Otton Nikodym, Alfred Rosenblatt, Władysław Kretkowski, Stanisława Nikodym. Jest autorką lub współautorką kilku książek i kilkudziesięciu artykułów z historii matematyki i nauk pokrewnych, matematyki i dydaktyki matematyki[1][20].

Książki (wybór)

  • 2002: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Zdzisław Pogoda, Epsilon, Wydawnictwo Szkolne Omega, ISBN 978-83-7267-062-5.
  • 2003: Danuta Ciesielska, Armen Edigarian, Anna Kordyka, Bożena Witecka, Słownik szkolny. Matematyka, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków, ISBN 978-83-7435-592-6.
  • 2019: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Matematyka na znaczkach pocztowych, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Matematyki i Informatyki, Biblioteka Jagiellońska, Kraków, ISBN 978-83-954680-2-5.
  • 2019: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Matematyczna wędrówka po Krakowie, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Matematyki i Informatyki, Kraków, ISBN 978-83-954680-0-1.
  • 2021: Danuta Ciesielska, Lech Maligranda, Joanna Zwierzyńska: W świątyni nauki, mekce matematyków. Studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884-1933, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ISBN 978-8-301-22041-9 (wyróżnienie w 10. edycji konkursu o Nagrodę Naukową im. Jana Jędrzejewicza na najlepszą polską książkę z dziedziny historii nauki i techniki[1][21].

Artykuły (wybór)

  • 2013: Danuta Ciesielska, Teoria Galois w spuściźnie Kretkowskiego, [w:] J. Bečvář, M. Bečvář (red.), 34 mezinarodne konference „Historie Matematiky”, Univerzita Karlovy v Praze, Praha, s. 81–88.
  • 2014: Danuta Ciesielska, Władysław Kretkowski (1840–1910), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 59 (4), s. 17–54..
  • 2018: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Equidecomposability of Polyhedra: A Solution of Hilbert’s Third Problem in Kraków before ICM 1900, „The Mathematical Intelligencer”, 40 (2), s. 55–63, DOI: 10.1007/s00283-017-9748-4 [dostęp 2022-02-08] (ang.)..
  • 2019: Danuta Ciesielska, Lech Maligranda, Alfred Rosenblatt (1880–1947). Polish–Peruvian mathematician, „Banach Center Publications”, 119, s. 57–108, DOI: 10.4064/bc119-4 [dostęp 2022-02-08] (ang.)..
  • 2020: Danuta Ciesielska, Stanisława and Otton Nikodym, [w:] Against All Odds. Women’s Ways to Mathematical Research Since 1800, red. Eva Kaufholz-Soldat, Nicola M.R. Oswald, Springer Nature, s. 151-175. ISBN 978-3-030-47610-6.
  • 2021: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Banach’s Doctorate: A Case of Mistaken Identity, „The Mathematical Intelligencer”, 43 (3), s. 1–7, DOI: 10.1007/s00283-020-10033-x [dostęp 2022-02-08] (ang.)..
  • 2023: Danuta Ciesielska, On the impact of Felix Klein on his students and their succesors. Austro-Polish Stories, [w:] Oberwolfach Reports 20(4), s. 2746-2750.
  • 2025: Robin Wilson, Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Anniversaries: Copernicus, „The Mathematical Intelligencer”, 47 (1), DOI: 10.1007/s00283-024-10382-x [dostęp 2025-03-23] (ang.)..

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Danuta Ciesielska, Ciemna strona księżyca, czyli o kobietach w „Polskiej Szkole Matematycznej”, [w:] Konferencja naukowa POZA. Historie kobiet znikających z nauki–sztuki–kultury–edukacji–polityki (księga abstraktów), Warszawa: Instytut Historii PAN, 2024, s. 13.
  2. 1 2 Dr Danuta Ciesielska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-09-19].
  3. 1 2 3 Dr hab. Danuta Halina Ciesielska, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-09-19].
  4. ↑ Danuta Ciesielska. Mathematics Genealogy Project. [dostęp 2021-08-12].
  5. 1 2 3 4 dr hab. Danuta Ciesielska prof. PAN [online], IHN PAN [dostęp 2024-09-19].
  6. 1 2 3 4 Danuta Ciesielska, Autoreferat [online], IHN PAN, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-19].
  7. ↑ Danuta Ciesielska, Wniosek z dnia 29 sierpnia 2022 roku o przeprowadzenie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych dyscyplinie historia (historia nauki) [online], IHN PAN, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-19].
  8. ↑ Uchwała nr 53/2023, Rada Naukowa Instytutu Historii Nauki PAN, 26 października 2023.
  9. ↑ Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
  10. ↑ Seminarium z historii matematyki
  11. ↑ Workshop w Oberwolfach
  12. ↑ Strona instytutu w Oberwolfach
  13. ↑ Jury Nagrody Głównej PTM im. S.Dicksteina
  14. ↑ The International Commission for the History of Mathematics
  15. ↑ Komisje Komitetu Matematyki PAN
  16. ↑ Komisja Historii Nauki PAU
  17. ↑ Komisja Do Oceny Podręczników Szkolnych PAU
  18. ↑ Komisja Biograficzna PAU
  19. ↑ Radio Krakow: lawka Banacha i Nikodyma
  20. ↑ dr hab. Danuta Ciesielska prof. PAN [online], Ihnpan.pl [dostęp 2025-03-12].
  21. ↑ Wyróżnienie w Konkursie im. Jędrzejewicza [online], Polskie Towarzystwo Matematyczne [dostęp 2023-04-30].
  22. ↑ D. Ciesielska laureatką Nagrody Głównej PTM
  23. ↑ Wręczenie Nagród Głównych Polskiego Towarzystwa Matematycznego za 2019 i 2020 rok [dostęp 2022-11-24].
  24. ↑ Wykład laureatki Nagrody Głównej Polskiego Towarzystwa Matematycznego Danuty Ciesielskiej [dostęp 2022-11-24].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.