Diecezja nitrzańska
![]() Katedra w Nitrze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Nitra |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra diecezjalna | |
| Biskup diecezjalny |
bp Viliam Judák |
| Biskup pomocniczy |
bp Peter Beňo |
| Dane statystyczne (2009) | |
| Liczba wiernych • odsetek wiernych |
578 712 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
352 |
| Liczba osób zakonnych |
zakonnicy – 121 |
| Liczba dekanatów |
17 |
| Liczba parafii |
196 |
| Powierzchnia |
5932 km² |
Położenie na mapie kraju nitrzańskiego ![]() | |
Położenie na mapie Słowacji ![]() | |
| Strona internetowa | |


Diecezja nitrzańska (łac. Dioecesis Nitriensis, słow. Nitrianska diecéza) – katolicka diecezja słowacka położona w zachodniej części kraju. Siedziba biskupa znajduje się w katedrze św. Emmerama w Nitrze.
Historia
Jest to najstarsza diecezja na terenie Słowacji. Początki chrześcijaństwa na tym terenie są związane z działalnością w IX w. św. Cyryla i św. Metodego, którzy działali na obszarze ówczesnego Państwa wielkomorawskiego. Diecezja została oficjalnie erygowana w 1034 przez króla węgierskiego Stefana I Wielkiego[1]. Biskupstwo to podlegało pod metropolię ostrzyhomską[2].
W 1918 diecezja nitrzanska znalazła się w granicach młodej Republiki Czechosłowacji. Pomimo tego nadal należała do metropolii ostrzyhomskiej. 13 stycznia 1939 w wyniku zmiany granic parafie Czerne i Skalite przyłączono do archidiecezji katowickiej.
W 1977 stała się sufraganią metropolii bratysławskiej. Ostatnia zmiana miała miejsce 14 lutego 2008 papież Benedykt XVI przyłączył do diecezji 9 dekanatów diecezji bratysławsko-trnawskiej[3], natomiast część diecezji przeszła do nowej diecezji żylińskiej.
Biskupi
- ordynariusz – bp Viliam Judák (od 2005)
- biskup pomocniczy – bp Peter Beňo (od 2021)
Podział administracyjny
Diecezja nitrzańska składa się z 17 dekanatów[4]:
- I: Bánovce nad Bebravou
- II: Bošany
- III: Hronský Beňadik
- IV: Lužianky
- V: Močenok
- VI: Nemšová
- VII: Nitra
- VIII: Nitrianske Rudno
- IX: Nové Zámky
- X: Radošina
- XI: Šurany
- XII: Štúrovo
- XIII: Topoľčany
- XIV: Trenczyn
- XV: Vráble
- XVI: Zlaté Moravce
- XVII: Želiezovce
Patroni
- św. Emmeram – biskup
- św. Andrzej Świerad – pustelnik.
- św. Gorazd – biskup panońsko-morawski, metropolita na Morawach (IX/X w.), uczeń św. Metodego.
- św. Bystryk – biskup nitrzański w XI w.
- św. Benedykt (męczennik) – eremita
Przypisy
- ↑ Słownik władców Europy średniowiecznej, pod red. J. Dobosza i M. Serwańskiego, Wyd. Poznańskie, Poznań 1999, s. 337.
- ↑ Der Große Atlas Weltgeschichte, wyd. Orbis, München 1991, s. 88.
- ↑ Niedziela.pl – Wiarygodna strona internetu [online], niedziela.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-06] (pol.).
- ↑ Stan na 2009 r.


