Dimetyloacetamid
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C4H9NO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
87,12 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
bezbarwna ciecz[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dimetyloacetamid, DMA, N,N-dimetyloacetamid – organiczny związek chemiczny, amid dimetylowy kwasu octowego. Jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik, a czasem także jako katalizator. Wykorzystuje się go w przemyśle polimerów (m.in. przy formowaniu włókien poliakrylonitrylowych)[3] i przemyśle farmaceutycznym[9].
Otrzymuje się go w reakcjach dimetyloaminy z kwasem octowym, jego estrami bądź bezwodnikiem octowym. Reakcje z estrami wymagają użycia katalizatora, którym najczęściej jest metanolan sodu[3].
Dimetyloacetamid może wykazywać działanie halucynogenne w dawkach powyżej 400 mg/kg podobne jak w przypadku LSD. W badaniach na zwierzętach stwierdzono szkodliwe działanie na układ rozrodczy[10].
Przypisy
- 1 2 3 Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
- 1 2 3 4 Lide 2009 ↓, s. 3-190.
- 1 2 3 Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 24.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 16-42.
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 6-176.
- ↑ N,N-Dimetyloacetamid [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: 72336 [dostęp 2025-04-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ N,N-Dimetyloacetamid, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2013-03-02] (pol. • ang.).
- 1 2 Lide 2009 ↓, s. 16-17.
- ↑ Martindale. The Complete Drug Reference, Sean C. Sweetman (red.), wyd. 36, Pharmaceutical Press, 2009, s. 2022, ISBN 978-0-85369-840-1.
- ↑ Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 26.
Bibliografia
- David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- Hosea Cheung, Robin S. Tanke, G. Paul Torrence, Acetic acid, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).