Dokuzynian sodu

Dokuzynian sodu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	1,4-bis(2-etyloheksoksy)-1,4-dioksobutano-2-sulfonian sodu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Natrii docusas
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C20H37NaO7S
Masa molowa	444,56 g/mol
Wygląd	biała lub prawie biała, higroskopijna, woskowata masa lub płatki, bez zapachu
	Identyfikacja
Numer CAS	577-11-7
PubChem	23673837
SMILES
	CCCCC(CC)COC(=O)CC(C(=O)OCC(CC)CCCC)S(=O)(=O)[O-].[Na+]
InChI
	InChI=1S/C20H38O7S.Na/c1-5-9-11-16(7-3)14-26-19(21)13-18(28(23,24)25)20(22)27-15-17(8-4)12-10-6-2;/h16-18H,5-15H2,1-4H3,(H,23,24,25);/q;+1/p-1
	InChIKey
	APSBXTVYXVQYAB-UHFFFAOYSA-M
Właściwości
	Gęstość
	1,1 g/cm³ (20 °C); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	15 g/l; 71 g/l
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol: łatwo; chlorek metylenu: łatwo
Temperatura topnienia	153–155 °C; 173–179 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H302, H315, H318
Zwroty P	P280, P305+P351+P338
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Szkodliwy; (Xn)
Zwroty R	R22, R38, R41
Zwroty S	S26, S39
Numer RTECS	WN0525000
Dawka śmiertelna	LD50 60 mg/kg (mysz, dożylnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	A06 AA02; A06 AG10

Dokuzynian sodu, dokuzan sodowy (łac. Docusatum natricum) – organiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu bis(2-etyloheksylo)sulfobursztynowego. Stosowany jako lek działający przeczyszczająco. Obniża napięcie powierzchniowe nabłonka przewodu pokarmowego, ułatwia przenikanie wody do mas kałowych. Nie pobudza perystaltyki jelit. Wykazuje również słabe działanie bakteriobójcze.

Wskazania

zaparcia
miejscowe choroby odbytu
przygotowanie do zabiegów diagnostycznych i operacyjnych
stan po zabiegach operacyjnych w obrębie jamy brzusznej

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na lek
niedrożność jelit
stany zapalne jelita grubego
bóle brzucha o niewyjaśnionej etiologii

Działania niepożądane

bóle brzucha
nudności
biegunka
hipokalemia
bóle i krwawienie z odbytu
reakcje alergiczne

Preparaty

Preparaty dostępne w Polsce^[6]:

Laxol – czopki
Ulgix Laxi – kapsułki miękkie

Dawkowanie

Dawkę oraz częstotliwość stosowania leku ustala lekarz. Zwykle osoby dorosłe do 250 mg na dobę w 2-3 dawkach podzielonych.

Uwagi

Nie zaleca się stosowania leku u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.

Przypisy

1 2 3 Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
1 2 3 4 5 Docusate Sodium, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 23673837 [dostęp 2024-08-22] (ang.).
↑ Callum D.C.D. Ryan Callum D.C.D., Brendan T.B.T. Griffin Brendan T.B.T., Joseph P.J.P. O’Shea Joseph P.J.P., Rationalizing Counterion Selection for the Development of Lipophilic Salts: A Case Study with Venetoclax, „Molecular Pharmaceutics”, 21 (6), 2024, s. 2981–2992, DOI: 10.1021/acs.molpharmaceut.4c00106, PMID: 38703358, PMCID: PMC11151202 [dostęp 2024-08-22] (ang.).
↑ Docusate sodium, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-03] (ang.).
↑ Dokuzynian sodu (nr D1685) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ Dokuzynian sodowy, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2024-08-22] .

Bibliografia

Indeks leków Medycyny Praktycznej. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-006-X.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FP8-1] 1 2 3 Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .

[PubChem-2] 1 2 3 4 5 Docusate Sodium, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 23673837 [dostęp 2024-08-22] (ang.).

[Ryan-3] Callum D.C.D. Ryan Callum D.C.D., Brendan T.B.T. Griffin Brendan T.B.T., Joseph P.J.P. O’Shea Joseph P.J.P., Rationalizing Counterion Selection for the Development of Lipophilic Salts: A Case Study with Venetoclax, „Molecular Pharmaceutics”, 21 (6), 2024, s. 2981–2992, DOI: 10.1021/acs.molpharmaceut.4c00106, PMID: 38703358, PMCID: PMC11151202 [dostęp 2024-08-22] (ang.).

[CID-4] Docusate sodium, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-08-03] (ang.).

[SA-5] Dokuzynian sodu (nr D1685) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[6] Dokuzynian sodowy, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2024-08-22] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

A06AA – Leki zmiękczające masy kałowe	parafina ciekła dokuzynian sodu
A06AB – Kontaktowe leki przeczyszczające	oksyfenizatyna bisakodyl dantron fenoloftaleina olej rycynowy sennozydy ziele kruszyny pikosiarczan sodu bisoksatyna
A06AC – Leki zwiększające objętość mas kałowych	nasiona babki płesznika etuloza ziele zatwaru len metyloceluloza pszenica polikarbofil (w postaci soli wapnia)
A06AD – Leki przeczyszczające działające osmotycznie	węglan magnezu tlenek magnezu nadtlenek magnezu siarczan magnezu laktuloza laktitol siarczan sodu pentaerytrytyl makrogol mannitol fosforan sodu sorbitol cytrynian magnezu winian sodu
A06AG – Wlewki doodbytnicze	fosforan sodu bisakodyl dantron glicerol olej sorbitol dokuzynian sodu laurylosiarczan sodu
A06AH – Antagonisty opioidowe o wybiórczym działaniu obwodowym	metylnaltrekson alwimopan naloksegol nalokson naldemedina
A06AX – Inne leki przeczyszczające	glicerol lubiproston linaklotyd prukalopryd tegaserod plekanatyd tenapanor elobiksybat